تفسیر نمادهای دینی صفحه 148

ص:149

هیچ گروهی برای نیایش گرد هم جمع نمی­شوند که تعدادشان به چهل نفر برسد و از خداوند خواسته­ای بخواهند، مگر اینکه خداوند خواسته آنها را اجابت کند.

چهل بار خواندن

یاد خدا عبادتی است که کدورت­ها و ظلمت­های دل را می­زداید و نور و صفا را در فضای جان متجلی می­سازد. قرآن در این باره می گوید:

إِنّمَا الْمُؤْمِنُونَ الّذینَ إِذا ذُکِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ. (انفال: 2)

مؤمنان کسانی هستند که وقتی به یاد خدا می افتند، قلب­هایشان روشن می شود.

با یاد خدا، دل­ها آرام و قرار می گیرد: « أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنّ الْقُلُوبُ؛ آگاه باشید که یاد خدا، آرام­بخش دل­هاست». (رعد: 28)

«ذکر» و یاد خدا، چند گونه  است و هر کدام از «ذکردل» و «ذکر زبان»، مراتبی از توجه و کمال انسان است. کثرت و مداومت آن، نوعی تعالی و عرفان می­آورد و همگان در فرهنگ اسلامی به «کثرت ذکر» سفارش شده اند: «فاذکرو الله کثیراً».

«دعا» نوعی «ذکر» است که با حالت­های گوناگون خوانده می شود. «کثرت» دعا و تکرار خواسته ها تا مرحله «چهل» در اجابت آن بسیار مؤثر است.

امام صادق(ع) می فرماید:

«اگر چهل نفر در جمعی، امری را از خداوند بخواهند، اجابتشان خواهد کرد.» پرسیدند : اگر تعداد به «چهل» نرسید، چه کنیم؟ فرمود: در صورتی که چهل نفر نباشند، اگر چهار نفر، هر کدام ده بار خداوند را بخوانند، اجابت می شود. و اگر چهار نفر نباشند، همین که یک نفر، چهل بار خداوند عزیز و جبار را بخواند و دعا کند، او را اجابت کند.(1)