فلسفه عزاداری صفحه 202

1- 315. همان، ص 303 و 304.

2- 316. همان، ص 312.

بعدها پناه افراد معذب و مظلوم شد بعد از آنکه بر روی زمین آن افرادی نیک و اهل خیر عذاب دیده و مورد ظلم واقع شدند. منزه است آن خدایی که زمین عذاب و ظلم را محلّ پناه کسانی قرار می دهد که در عذاب واقع شده و به آن ها ظلم شده است.»

او نیز می گوید: «فالدماء الزکیه التی أهرقت فوق ثری کربلاء منذ أربعه عشر قرناً سجلت للبشریه مجدها، و الشهاده التی اقدم علیها الحسین علّمت الانسان کیف یکون مظلوماً حتی ینتصر»؛(1) «خون های پاک و پاکیزه ای که روی زمین کربلا قبل از چهارده قرن ریخته شد باعث مجد بشریت شد، و شهادتی که حسین علیه السلام بر آن اقدام نمود به انسان آموخت که چگونه مظلوم باشد تا پیروز شود.»

او در آخر کتابش درباره امام حسین علیه السلام این دو بیت شعر را می آورد:

و لا تطلبوا رأس الحسین

بشرق ارض او بغرب

و دعوا الجمیع و عرّجوا

نحوی فمشهده بقلبی

«سر حسین علیه السلام را در شرق یا غرب عالم جستجو نکنید، همه را رها نمایید و به سوی من روانه شوید؛ زیرا که مشهد حسین علیه السلام در قلب من است.»

2 - کارل بروکلمان

مستشرق آلمانی «کارل بروکلمان» می گوید: «الحق انّ میته الشهداء التی