بنیادها و آسیب های عزاداری امام حسین علیه السلام صفحه 167

شهید مطهری رحمه الله سر فصل مستقلی از تفکرات و حرکت های اصلاحی در فرهنگ عاشورا، هم از حیث گستره و ابعاد آن و هم از جهت میزان تأثیرگذاری است. عمده تفکر او را می باید در سخنرانی های آن شهید که در سال های 1341 تا 1350 صورت گرفته و در سه جلد به نام حماسه خسینی تدوین گردیده، جست وجو کرد؛ به ویژه بخش اول آن که دربردارنده سخنرانی هایش درباره تحریف در واقعه تاریخی کربلاست.

مطهری، شخصیتی برخاسته از پایگاه حوزه علمیه است که تفکرات فلسفی و عقلانی دارد. او در تهران با حلقه ای از روشن فکران دینی آشنا شد و با آنان پیوند می خورد، به طوری که بسیاری از سخنرانی هایش در جمع آنان است. او سپس در همین راستا، به تأسیس حسینیه ارشاد با مشارکت روشن فکران دینی و عده ای از روحانیون هم اندیش خود دست زد که بیش تر سخنرانی های مربوط به حماسه حسینی، از جمله بخش اول آن نیز در این حسینیه ایراد شده است. بنابراین، مطهری از پایگاه عالمی دینی به نقادی و چینش تفکرات هم سو با تفکر عقلانی مندرج در مدرنیته برآمد. به نوعی، درصدد نزدیک سازی تفکر سنتی و تفکر مدرن و پاسخ به نیازهای موجود براساس متون اصیل دینی بود. او در بحث مورد نظر نیز، به تلفیق میان دو نگرش سنتی (درون دینی) و نگرش جدید (برون دینی) بر پایه آموزه های دینی همت گماشت. از این رو، تلاش او، به نسبت جامع و فراگیر است.

تلاش او همان گونه که در جامعه سنتی، جدید می نماید، در میان قشر روشن فکر نیز اقدامی نو و تازه جلوه می کند. مطهری در بحث تحریف ها، هم به تحریف لفظی می پردازد و هم متعرض تحریفات معنوی می شود. او در کلیت طرح بحث و به ویژه در تحریف لفظی، بیش تر تحت تأثیر لؤلؤ و مرجان محدث نوری است، ولی در تحریف معنوی، به دغدغه های روشن فکران توجه دارد و براساس متون و آموزه های اسلامی، به طرح تحریف های معنوی می پردازد و بحث های مربوط به تحریف لفظی اش نیز، در راستای تبیین تحریف های معنوی جلوه می کند. از این رو، کار او،