بنیادها و آسیب های عزاداری امام حسین علیه السلام صفحه 38

تصویری سره و کارآمد از وجهه اجتماعی تعالیم دین است.

توضیح بعد دوم فلسفه عزاداری

اشاره

توضیح بعد دوم فلسفه عزاداری

چنان چه گفته شد، بعد دوم به چگونگی شکل گیری و پایان خود قیام، جایگاه تاریخی و اثرات بسیار آن تا به امروز وابسته است. از این منظر، فلسفه عزاداری را می توان چنین برشمرد:

1. زنده نگه داشتن یاد و نام امام حسین علیه السلام

حرکت و نهضت حسینی، در زمانی روی داد که اسلام ناب در محاق افتاده، نفس ها در سینه ها حبس گردیده و جز نامی از دین باقی نمانده بود. امام علیه السلام در چنین شرایطی به پا خاست و اسلام را از خطر سقوط فراموشی رهایی بخشید. بدین جهت است که گفته شده: «الاسلامُ محَمَّدی الحُدوث و حسینیّ البقاء؛ ایجاد، ظهور و پاگیری اسلام به وسیله پیامبر صلی الله علیه و آله و بقای آن با حسین علیه السلام است».

از این رو، عزاداری آن حضرت و ذکر نام و یاد والایش، امری لازم و واجب است. چنان چه امامان معصوم علیهم السلام چنین می کردند؛ چرا که یاد حسین و بردن نام او، با ذکر دین و یاد اسلام ناب آمیخته است، به ویژه که در طول تاریخ، همه جبّاران، ستم کاران و مخالفان اسلام، با فهم همین نکته، از ذکر حسین و مجالس حسینی علیه السلام واهمه و هراس داشته اند. براین اساس، فلسفه عزاداری، نوعی «ذکر» و «تذکار» مرام، هدف و روش حسینی است.

2. گسترش فرهنگ اهل بیت علیهم السلام و معارف تشیع

از لحاظ تاریخی، شهادت امام حسین علیه السلام به شکل گیری نحله ها و نهادهای شیعی انجامید و مرحله دومی را در تاریخ تشیع رقم زد. بدین روی، به همان نسبت که نهضت عاشورا در رشد فرهنگ تشیع نقش داشته، فرهنگ شیعی نیز از آبشخور فرهنگ و رفتار نهضت عاشورا سیراب و تغذیه شده است و به همین سبب، پیوندی ناگسستنی با یکدیگر یافته اند. بنابراین، زنده نگاه داشتن هر ساله یاد و خاطره عاشورا، جانی دوباره بخشیدن و طراوتی نو یافتن فرهنگ شیعی و آموزه های تشیع است و