بنیادها و آسیب های عزاداری امام حسین علیه السلام صفحه 47

مستحکم همراه است، می تواند پایه بسیاری از حرکت های اجتماعی _ سیاسی شود.

ب) مانور و حضور سیاسی شیعیان

مسأله دیگری که در پی سازمان دهی و انسجام شیعیان پیش می آید، این است که حضور جماعت عزادار، به شدت و به سرعت قابلیت سیاسی شدن دارد و می تواند رویکردی سیاسی یابد. از این رو است که می بینیم در طی تاریخ، در دوره های متعددی، زیارت قبر حسین علیه السلام یا عزاداری برای آن حضرت چه در ایران و چه در عراق و یا کشورهای دیگر، ممنوع اعلام می شود و این به دلیل ظرفیت سیاسی شدن این مراسم، چه به لحاظ ماهیت و چه به لحاظ لوازم آن است.

در واقع ایام عزاداری امام حسین علیه السلام ، موسم به صحنه آمدن و به صحنه کشاندن شیعیان است که نوعی اظهار وجود و اعلام حضور را بازتاب می دهد و وجه نمادین و شعاری عزاداری را روشن می سازد.

ج) زنده نگاه داشتن روح حماسه شیعی

نهضت عاشورا، یکی از بزرگ ترین صحنه های حماسی تاریخ اسلام را رقم زده است. یکی از مهم ترین جنبه های قیام عاشورا که نهضت های پس از آن را تا به امروز تحت تأثیر قرار داده است، ویژگی شگفت انگیزیِ روح حماسی آن است. این حماسه شیعی، از اجزایی چند تشکیل یافته که از آن جمله باید به مظلومیت، پایداری تا پای مرگ، فداکاری در راه دین، سر به تسلیم و سازش نسپردن، رسوا ساختن دشمن و تداوم راه توسط زنان و اسیران اشاره کرد. در واقع این حماسه، خود متشکل از چندین حماسه است؛ یعنی، عاشورا، هم حماسه ای دینی است، هم یک حماسه عرفانی است و هم حماسه ای سیاسی و اجتماعی قلمداد می شود. این حماسه، با عزاداری شکوفا می شود و جان تازه می گیرد و پر و بال می یابد و از آن جا که حماسه در محیطی دوجانبه روی می دهد، به دنبال نیافتن مصداق مشخص مقابل خود برمی آید و همین به مسأله، صورتی سیاسی می بخشد. از این جهت عزاداری، هم تعظیم شعایر محسوب می شود و هم خود، اعلانِ حضورِ همه جانبه و پویایی و تحرک اعتقادی _ سیاسی شیعیان