بنیادها و آسیب های عزاداری امام حسین علیه السلام صفحه 67

زید(1) و یحیی بن زید(2) و امام کاظم علیه السلام ،(3) مؤمنان، مسلمانان و شیعیان، جامه سیاه بر تن کرده اند؛ از این رو، جامه سیاه همواره جامه عزا و مصیبت به شمار می آمده است. عباسیان نیز به عنوان حرکتی تبلیغاتی در مصیبت اهل بیت علیهم السلام ، جامه سیاه می پوشیدند و پس از دست یابی به خلافت، آن را به نشان خلافت خود مبدل ساختند. روایات صادر شده از امامان، سیه پوشی در عزا و مصیبت، به ویژه عزای سید الشهدا را دربرنمی گیرد؛

11. گریه، سینه زدن و زنجیر زدن

11. گریه، سینه زدن و زنجیر زدن

از برترین اعمال در عزاداری، گریستن، گریاندن و حالت گریه (تباکی) به خود گرفتن، است. به نظر می رسد بر سینه کوبیدن در هنگام عزا به عنوان رسم سوگواری، بیش تر در میان عرب ها رواج داشته و سپس در بین ایرانی ها گسترش یافته است. اما مشخص نیست که سینه زنی به روش منظم امروزی از چه زمان آغاز گشته است. برخی آن را به دوران عزاداری در بغداد و قاهره نسبت داده اند.(4) پاره ای نیز با توجه به گزارش ابن بطوطه، آن را به اوایل قرن هشتم و در سوگ پسر اتابک افراسیاب، حاکم قسمتی از خوزستان بازگردانده اند. ابن بطوطه در توصیف سوگواری وی می نویسد: «دسته ای بالای منظره و دسته ای دیگر پایین منظره قرار داشتند و به طرف

1- المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و آلاثار، مقریزی، قاهره، مکتبه الثقافیه الدینیه، چ 2، 1987 م، ج 2، ص 440.
2- الفتوح، ابن اعثم کوفی، حیدرآباد، دکن، دائره المعارف عثمانیه، چ 1، 1395 ق، ج 8 ، ص 160.
3- کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، تصحیح: علی اکبر غفاری، قم، انتشارات اسلامی، چ 1، 1405 ق، ج 1، صص 38 _ 39.
4- تاریخ مذهبی قم، علی اصغر فقیهی، ج1، ص 264.