سیاهپوشی در سوگ ائمه نور علیهم السلام (ریشه های تاریخی، مبانی فقهی) صفحه 71

صفحه 71

ب - حِداد، اِحداد، حادٌ، مُحِدّ

جوهری، شاعر شیعی مشهور، در قصیده ای خطاب به آل پیامبر می گوید:

عاشورُنا ذا أَلا لَهْفی علی الدّین

حُذرا حِدادَکم یا آل یاسین

الیوم شُقَّقَ جَیْبُ الدین وانتهبت

بناتُ احمد نهبَ الروم والصّین ...(1)

یعنی: روز دهم محرم، روز دریغ و افسوس بر [ حال و روز ]دین اسلام است، ای آل یاسین جامۀ اندوه [= حِداد] بپوشید. روز عاشورا، گریبان دین پاره شد و دختران پیامبر (صلّی الله علیه وآله) همچون إکفار ] روم و چین غارت شدند ...

مرحوم مجلسی در بحارالانوار، پس از ذکر تمامی قصیده، در توضیح برخی از کلمات آن، از جمله آورده است که: «الحداد» بالکسر ثیاب المأتم السود ... یعنی، حِداد، جامه های سیاه ماتم را گویند.

حداد، در لغت، به معنی ترک زینت و آرایش، و پوشیدن جامۀ سوگ و اندوه در عزای عزیزان است.

ابو جعفر احمد مقرّی بیهقی (متوفی 544 ق) لغت شناس مشهور می نویسد: «الحداد: سوگ داشتن زن بر مرد» و محمد بن ابی بکر رازی (متوفی 666)، لغت شناس مشهور دیگر اسلامی، در ضمن معانی «حداد» آورده است که: «الحداد ایضاً ثیاب المأتم السّود».(2) یعنی، حداد همچنین به معنی جامه های سیاه ماتم است.


1- مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب، همان، 4/ 125؛ بحار الانوار، مجلسی، همان، 45/ 253- 254؛ المنتخب، طریحی، همان، 1/ 91. ضبط منتخب طریحی در بیت اول چنین است: یا اهل عاشور بالهفی علی الدین خذوا حدادکم با آل یاسین
2- تاج المصادر، ابو جعفر احمد مقرّی بیهقی، 1/ 59؛ مختار الصحاح، محمد بن ابی بکر بن عبدالقادر رازی (دارالکتاب العربی، بیروت 1967) ص 126.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه