- آغاز سخن 3
- بخش اوّل: فرهنگ عزاداری در مکتب عاشورا 5
- اشاره 5
- فصل اول :عزاداری 6
- گونه های عزاداری 6
- اشاره 6
- عزاداری امروزی 7
- هدف های عزاداری 8
- اجر معنوی عزاداری 10
- اشاره 12
- فصل دوم : ضرورت عزاداری 12
- ضرورت عزاداری از دیدگاه قرآن 12
- ضرورت عزاداری از دیدگاه روایات 14
- ضرورت عزاداری از دیدگاه امام خمینی قدس سره 18
- ضرورت عزاداری از دیدگاه مقام معظم رهبری 21
- شکوه مندی عاشورا 21
- اشاره 21
- جاودانگی عاشورا 24
- نعمت عزاداری 26
- سیره ی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 28
- فصل سوم : سیره های عزاداری 28
- اشاره 28
- سیره ی ائمه ی معصومین علیهم السلام 31
- اشاره 31
- الف) سیره ی امام سجاد علیه السلام 32
- ب) سیره ی امام باقر علیه السلام 33
- ج) سیره ی امام صادق علیه السلام 34
- د) سیره ی امام کاظم و امام رضا علیهماالسلام 35
- اشاره 39
- آموزه های فرهنگی 39
- الف) آموزه های فرهنگی _ اعتقادی 39
- اشاره 39
- اشاره 39
- فصل چهارم : آموزه های عزاداری 39
- 1_ خداباوری 40
- 2_ بازگشت 40
- 4_ جایگاه امامت 41
- 3_ شفاعت 41
- ب) آموزه های فرهنگی _ اخلاقی 42
- اشاره 42
- 1. ایثار و آزادگی 43
- 2. توکل 44
- 3. بردباری 45
- 4. عمل به وظیفه 46
- 5. مبارزه با نفس (جهاد اکبر) 46
- 6. شجاعت 47
- اشاره 48
- ج) آموزه های فرهنگی _ عرفانی 48
- 1. عشق 48
- 2. یاد خدا 49
- 3. اخلاص 49
- اشاره 50
- 1. جامعه 50
- آموزه های اجتماعی 50
- 2. خانواده 51
- آموزه های سیاسی 52
- اشاره 52
- 1. ولایت پذیری 53
- 2. ستم ستیزی 54
- 3. ژرف بینی 56
- اشاره 58
- فصل پنجم : آسیب شناسی عزاداری 58
- اشاره 59
- 1. آسیب های سنتی و تاریخی 59
- دسته بندی آسیب ها 59
- 2. آسیب شناسی حذف حقیقت 60
- 3. آسیب شناسی تحلیل مدرن 61
- 4. آسیب شناسی تحلیل روشن فکرانه 63
- 5. آسیب شناسی عوام 64
- اشاره 66
- فصل ششم :آداب عزاداری 66
- آداب و رسوم مردمی 67
- اشاره 67
- 1. تکیه و هیأت های مذهبی 67
- 2. دسته های سینه زنی و زنجیر زنی 68
- 3. شبیه خوانی 69
- 4. تعطیلی کار 70
- 5. سیاه پوشی 70
- 6. نذورات و موقوفات 74
- 7. نام گذاری ها 75
- سنت های غلط 75
- اشاره 79
- بخش دوم: نامگذاری سنتی شب های محرم 79
- نام گذاری شب های محرم و صفر 80
- اشاره 82
- شب اول: حضرت مسلم بن عقیل علیه السلام 82
- نام گذاری 82
- پیش در آمد 82
- جریان شهادت 83
- الگوی محبت و وفا 89
- الگوی جوان مردی 89
- عاشقانه ها 91
- کرامت ها 92
- گفتار گوینده 92
- گفت و گو 93
- جبهه و جنگ 94
- پرسش 97
- شعر 99
- عاشورا در سخنان شهیدان 101
- جریان تاریخی واقعه 102
- نام گذاری 102
- اشاره 102
- شب دوم: ورود به کربلا 102
- الگوی پایداری 107
- آموزه ی دنیا پرستی 108
- عاشقانه ها 109
- گفتار گوینده 110
- کرامت ها 111
- جبهه و جنگ 113
- عاشورا در سخنان شهیدان 118
- طرح پرسش 119
- گفت و گو 120
- شعر 123
- نام گذاری 125
- جریان درگذشت رقیه علیهاالسلام 125
- اشاره 125
- شب سوم: حضرت رقیه علیهاالسلام 125
- پژوهشی در باره ی حضرت رقیه علیهاالسلام 127
- الف) رقیه علیهاالسلام در کربلا 127
- اشاره 127
- ب) ظهر عاشورا 128
- ج) رقیه علیهاالسلام در شام غریبان 129
- الگوی تربیت فرزند 130
- د) پس از درگذشت در خرابه 130
- عاشقانه ها 131
- گفتار گوینده 132
- کرامت ها 133
- کرامتی دیگر 134
- جبهه و جنگ 136
- عاشورا در سخنان شهیدان 137
- گفت و گو 138
- شعر 139
- طرح پرسش 140
- نام گذاری 141
- اشاره 141
- شب چهارم: حضرت حرّ علیه السلام 141
- جریان شهادت 142
- عاشقانه ها 146
- الگوی توبه و حقیقت جویی 146
- گفتار گوینده 148
- کرامت ها 149
- جبهه و جنگ 150
- عاشورا در سخنان شهیدان 151
- گفت و گو 152
- شعر 153
- پرسش 154
- اشاره 156
- جریان شهادت 156
- نام گذاری 156
- شب پنجم: حضرت زهیر علیه السلام 156
- الگوی عاشقی 158
- عاشقانه ها 159
- گفتار گوینده 160
- کرامت ها 161
- جبهه و جنگ 162
- عاشورا در سخنان شهیدان 164
- گفت و گو 164
- شعر 165
- طرح پرسش 167
- شب ششم: حضرت قاسم علیه السلام 169
- جریان شهادت 169
- اشاره 169
- الگوی شهادت طلبی 171
- عاشقانه ها 172
- کرامت ها 174
- جبهه و جنگ 176
- عاشورا در سخنان شهیدان 177
- گفت و گو 178
- شعر 179
- پرسش 180
- جریان شهادت 182
- اشاره 182
- شب هفتم: حضرت علی اصغر علیه السلام 182
- عاشقانه ها 184
- الگوی پایداری و رضا 184
- گفتار گوینده 185
- جبهه و جنگ 186
- عاشورا در سخنان شهیدان 187
- گفت و گو 188
- شعر 189
- پرسش 190
- اشاره 191
- جریان شهادت 191
- شب هشتم: حضرت علی اکبر علیه السلام 191
- الگوی پیشی گرفتن در شهادت 193
- عاشقانه ها 194
- گفتار گوینده 195
- کرامت ها 196
- کرامتی دیگر 198
- جبهه و جنگ 199
- عاشورا در سخنان شهیدان 200
- گفت و گو 201
- شعر 202
- پرسش 204
- شب نهم: حضرت اباالفضل العباس علیه السلام (شب تاسوعا) 205
- جریان شهادت 205
- اشاره 205
- الگوی رشادت و وفاداری 208
- عاشقانه ها 211
- گفتار گوینده 212
- کرامت ها 213
- جبهه و جنگ 214
- عاشورا در سخنان شهیدان 219
- شعر 220
- پرسش 222
- اشاره 224
- شب دهم: حضرت امام حسین علیه السلام (شب عاشورا) 224
- جریان واقعه 224
- الگوی آزادگان 229
- عاشقانه ها 230
- گفتار گوینده 231
- کرامت ها 232
- کرامتی دیگر 233
- جبهه و جنگ 234
- عاشورا در سخن شهید آوینی 236
- گفت و گو 237
- شعر 238
- پرسش 240
- جریان تاریخی 241
- شب یازدهم: شام غریبان (حضرت زینب علیهاالسلام) 241
- اشاره 241
- نام گذاری 241
- الگوی پیام رسانی 244
- عاشقانه ها 245
- گفتار گوینده 246
- کرامت ها 247
- جبهه و جنگ 248
- عاشورا در کلام شهید آوینی 255
- گفت و گو 256
- شعر 257
- پرسش 259
- شب دوازدهم: شب شهادت امام سجاد علیه السلام 260
- اشاره 260
- جریان تاریخی شهادت 260
- الگوی عبادت و شهامت 266
- عاشقانه ها 267
- گفتار گوینده 269
- کرامت ها 269
- جبهه و جنگ 270
- عاشورا در سخنان شهیدان 271
- گفت و گو 272
- پرسش 273
- شعر 273
- الگوی زنان 275
- اشاره 275
- نام گذاری 275
- شب آخر: حضرت زهرا علیهاالسلام 275
- کرامت ها 276
- گفتار گوینده 276
- جبهه و جنگ 279
- عاشورا در سخنان شهیدان 281
- گفت و گو 282
- شعر 284
- پرسش 285
- بخش سوم: رسالت رسانه در عزاداری ها به ویژه عاشورا 288
- اشاره 288
- 1. بازتاب دادن ناگفته های تاریخ 291
- اطلاع رسانی 291
- اشاره 291
- 3.نمایش مناظره های علمی 292
- 4. بیان کرامت های ائمه ی اطهار علیهم السلام 292
- 2. شناساندن دیگر جنبه های شخصیتی امام حسین علیه السلام 292
- 7. تبیین موضع گیری های امامان معصوم علیهم السلام در رویارویی با افراد و حرکت های سیاسی 293
- 5. بازتاب دادن گفتار امامان معصوم علیهم السلام 293
- 6. شخصیت شناسی افراد 293
- 8. طرح پرسش 295
- اشاره 296
- 1. الگوهای شخصیتی و رفتاری 296
- تعلقات و الگوسازی 296
- 2. نو سازی 297
- 3. فرهنگ سازی 297
- 6. بهره گیری از راه کارهای فرهیختگان و چهره های فرهمند 298
- 5. مقایسه ی الگوهای کربلا با الگوی فرهنگ های گوناگون جهان 298
- 4. هم آهنگ سازی مناسبت های مذهبی و ملی 298
- 8. بیان تغییر رویه ها و نمونه های نجات یافتگان 299
- 7. پژوهش در زمینه ی موقوفات 299
- 9. گفت و گو با مداحان اهل بیت علیهم السلام 300
- 10. بازتاب دادن درددل های مردم با ائمه ی اطهار علیهم السلام 300
- پیشنهادهایی برای برنامه سازی 301
- منابع و مأخذ 302
دیباچه
عاشورا، در کتاب کهن تاریخ،تنها یک نام نیست، بلکه خورشیدی است که در آسمان بشریت می تابد و زندگی را برای همه ی آفریده های خداوند به ارمغان می آورد. حادثه ای نیست که غبار فراموشی بر آن بنشیند و یاد و خاطره اش را از دل ها بزداید. موجی نیست که در نشیب آید و کفی از آن بر آب باقی بماند. آتشی نیست که با جرقه ای روشن گردد و با نسیمی، گرمای آن به سردی گراید. برقی نیست که در آسمانی طوفانی بجهد و بی درنگ خاموش شود.
عاشورا مدرسه ی عشق و ایثار و جانفشانی است. تجسّم کمال عبودیت و عرفان، سِلم محض و اطاعت از معبود است. کعبه ی آمال و مجمع اسوه های کمال است. صحنه ی از جان گذشتگی نور رویان و افشای ماهیت پلیدِ نار رویان است.
کربلا عرصه ای دارد به نام هودج خون که «هودج» نماد اسارت است و «خون» نگارینه ی شهادت و این هر دو فصل های مهمّ عاشوراست. حماسه همیشه جاوید حسینی در خون، ظهور و در اسارت، بروز و تجلّی یافت.
کربلا اسوه دارد. اسوه ی سالخوردگانِ عارفی چون حبیب بن مظاهر، الگوی نوجوانانِ عاشقی همچون قاسم بن الحسن(ع)، اسوه ی جوانان کاملی، چون علی اکبر؛ اسوه ی مادران ایثارگر، خواهران دلسوز، الگوهای ادب و وفا، شجاعت و غیرت، ولایت پذیری و توبه؛ و در یک کلام عاشورا مظهر تمام نمای اسلام ناب