- آغاز سخن 3
- اشاره 5
- بخش اوّل: فرهنگ عزاداری در مکتب عاشورا 5
- اشاره 6
- گونه های عزاداری 6
- فصل اول :عزاداری 6
- عزاداری امروزی 7
- هدف های عزاداری 8
- اجر معنوی عزاداری 10
- فصل دوم : ضرورت عزاداری 12
- اشاره 12
- ضرورت عزاداری از دیدگاه قرآن 12
- ضرورت عزاداری از دیدگاه روایات 14
- ضرورت عزاداری از دیدگاه امام خمینی قدس سره 18
- اشاره 21
- شکوه مندی عاشورا 21
- ضرورت عزاداری از دیدگاه مقام معظم رهبری 21
- جاودانگی عاشورا 24
- نعمت عزاداری 26
- اشاره 28
- فصل سوم : سیره های عزاداری 28
- سیره ی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 28
- سیره ی ائمه ی معصومین علیهم السلام 31
- اشاره 31
- الف) سیره ی امام سجاد علیه السلام 32
- ب) سیره ی امام باقر علیه السلام 33
- ج) سیره ی امام صادق علیه السلام 34
- د) سیره ی امام کاظم و امام رضا علیهماالسلام 35
- آموزه های فرهنگی 39
- اشاره 39
- الف) آموزه های فرهنگی _ اعتقادی 39
- اشاره 39
- اشاره 39
- فصل چهارم : آموزه های عزاداری 39
- 1_ خداباوری 40
- 2_ بازگشت 40
- 3_ شفاعت 41
- 4_ جایگاه امامت 41
- ب) آموزه های فرهنگی _ اخلاقی 42
- اشاره 42
- 1. ایثار و آزادگی 43
- 2. توکل 44
- 3. بردباری 45
- 4. عمل به وظیفه 46
- 5. مبارزه با نفس (جهاد اکبر) 46
- 6. شجاعت 47
- اشاره 48
- ج) آموزه های فرهنگی _ عرفانی 48
- 1. عشق 48
- 2. یاد خدا 49
- 3. اخلاص 49
- آموزه های اجتماعی 50
- اشاره 50
- 1. جامعه 50
- 2. خانواده 51
- اشاره 52
- آموزه های سیاسی 52
- 1. ولایت پذیری 53
- 2. ستم ستیزی 54
- 3. ژرف بینی 56
- فصل پنجم : آسیب شناسی عزاداری 58
- اشاره 58
- اشاره 59
- دسته بندی آسیب ها 59
- 1. آسیب های سنتی و تاریخی 59
- 2. آسیب شناسی حذف حقیقت 60
- 3. آسیب شناسی تحلیل مدرن 61
- 4. آسیب شناسی تحلیل روشن فکرانه 63
- 5. آسیب شناسی عوام 64
- فصل ششم :آداب عزاداری 66
- اشاره 66
- 1. تکیه و هیأت های مذهبی 67
- اشاره 67
- آداب و رسوم مردمی 67
- 2. دسته های سینه زنی و زنجیر زنی 68
- 3. شبیه خوانی 69
- 5. سیاه پوشی 70
- 4. تعطیلی کار 70
- 6. نذورات و موقوفات 74
- 7. نام گذاری ها 75
- سنت های غلط 75
- اشاره 79
- بخش دوم: نامگذاری سنتی شب های محرم 79
- نام گذاری شب های محرم و صفر 80
- پیش در آمد 82
- شب اول: حضرت مسلم بن عقیل علیه السلام 82
- نام گذاری 82
- اشاره 82
- جریان شهادت 83
- الگوی جوان مردی 89
- الگوی محبت و وفا 89
- عاشقانه ها 91
- کرامت ها 92
- گفتار گوینده 92
- گفت و گو 93
- جبهه و جنگ 94
- پرسش 97
- شعر 99
- عاشورا در سخنان شهیدان 101
- شب دوم: ورود به کربلا 102
- نام گذاری 102
- اشاره 102
- جریان تاریخی واقعه 102
- الگوی پایداری 107
- آموزه ی دنیا پرستی 108
- عاشقانه ها 109
- گفتار گوینده 110
- کرامت ها 111
- جبهه و جنگ 113
- عاشورا در سخنان شهیدان 118
- طرح پرسش 119
- گفت و گو 120
- شعر 123
- نام گذاری 125
- شب سوم: حضرت رقیه علیهاالسلام 125
- اشاره 125
- جریان درگذشت رقیه علیهاالسلام 125
- اشاره 127
- پژوهشی در باره ی حضرت رقیه علیهاالسلام 127
- الف) رقیه علیهاالسلام در کربلا 127
- ب) ظهر عاشورا 128
- ج) رقیه علیهاالسلام در شام غریبان 129
- الگوی تربیت فرزند 130
- د) پس از درگذشت در خرابه 130
- عاشقانه ها 131
- گفتار گوینده 132
- کرامت ها 133
- کرامتی دیگر 134
- جبهه و جنگ 136
- عاشورا در سخنان شهیدان 137
- گفت و گو 138
- شعر 139
- طرح پرسش 140
- نام گذاری 141
- شب چهارم: حضرت حرّ علیه السلام 141
- اشاره 141
- جریان شهادت 142
- الگوی توبه و حقیقت جویی 146
- عاشقانه ها 146
- گفتار گوینده 148
- کرامت ها 149
- جبهه و جنگ 150
- عاشورا در سخنان شهیدان 151
- گفت و گو 152
- شعر 153
- پرسش 154
- نام گذاری 156
- اشاره 156
- جریان شهادت 156
- شب پنجم: حضرت زهیر علیه السلام 156
- الگوی عاشقی 158
- عاشقانه ها 159
- گفتار گوینده 160
- کرامت ها 161
- جبهه و جنگ 162
- گفت و گو 164
- عاشورا در سخنان شهیدان 164
- شعر 165
- طرح پرسش 167
- اشاره 169
- جریان شهادت 169
- شب ششم: حضرت قاسم علیه السلام 169
- الگوی شهادت طلبی 171
- عاشقانه ها 172
- کرامت ها 174
- جبهه و جنگ 176
- عاشورا در سخنان شهیدان 177
- گفت و گو 178
- شعر 179
- پرسش 180
- اشاره 182
- جریان شهادت 182
- شب هفتم: حضرت علی اصغر علیه السلام 182
- الگوی پایداری و رضا 184
- عاشقانه ها 184
- گفتار گوینده 185
- جبهه و جنگ 186
- عاشورا در سخنان شهیدان 187
- گفت و گو 188
- شعر 189
- پرسش 190
- جریان شهادت 191
- شب هشتم: حضرت علی اکبر علیه السلام 191
- اشاره 191
- الگوی پیشی گرفتن در شهادت 193
- عاشقانه ها 194
- گفتار گوینده 195
- کرامت ها 196
- کرامتی دیگر 198
- جبهه و جنگ 199
- عاشورا در سخنان شهیدان 200
- گفت و گو 201
- شعر 202
- پرسش 204
- جریان شهادت 205
- شب نهم: حضرت اباالفضل العباس علیه السلام (شب تاسوعا) 205
- اشاره 205
- الگوی رشادت و وفاداری 208
- عاشقانه ها 211
- گفتار گوینده 212
- کرامت ها 213
- جبهه و جنگ 214
- عاشورا در سخنان شهیدان 219
- شعر 220
- پرسش 222
- شب دهم: حضرت امام حسین علیه السلام (شب عاشورا) 224
- جریان واقعه 224
- اشاره 224
- الگوی آزادگان 229
- عاشقانه ها 230
- گفتار گوینده 231
- کرامت ها 232
- کرامتی دیگر 233
- جبهه و جنگ 234
- عاشورا در سخن شهید آوینی 236
- گفت و گو 237
- شعر 238
- پرسش 240
- نام گذاری 241
- اشاره 241
- جریان تاریخی 241
- شب یازدهم: شام غریبان (حضرت زینب علیهاالسلام) 241
- الگوی پیام رسانی 244
- عاشقانه ها 245
- گفتار گوینده 246
- کرامت ها 247
- جبهه و جنگ 248
- عاشورا در کلام شهید آوینی 255
- گفت و گو 256
- شعر 257
- پرسش 259
- جریان تاریخی شهادت 260
- شب دوازدهم: شب شهادت امام سجاد علیه السلام 260
- اشاره 260
- الگوی عبادت و شهامت 266
- عاشقانه ها 267
- گفتار گوینده 269
- کرامت ها 269
- جبهه و جنگ 270
- عاشورا در سخنان شهیدان 271
- گفت و گو 272
- پرسش 273
- شعر 273
- نام گذاری 275
- الگوی زنان 275
- شب آخر: حضرت زهرا علیهاالسلام 275
- اشاره 275
- کرامت ها 276
- گفتار گوینده 276
- جبهه و جنگ 279
- عاشورا در سخنان شهیدان 281
- گفت و گو 282
- شعر 284
- پرسش 285
- اشاره 288
- بخش سوم: رسالت رسانه در عزاداری ها به ویژه عاشورا 288
- اطلاع رسانی 291
- اشاره 291
- 1. بازتاب دادن ناگفته های تاریخ 291
- 2. شناساندن دیگر جنبه های شخصیتی امام حسین علیه السلام 292
- 4. بیان کرامت های ائمه ی اطهار علیهم السلام 292
- 3.نمایش مناظره های علمی 292
- 5. بازتاب دادن گفتار امامان معصوم علیهم السلام 293
- 6. شخصیت شناسی افراد 293
- 7. تبیین موضع گیری های امامان معصوم علیهم السلام در رویارویی با افراد و حرکت های سیاسی 293
- 8. طرح پرسش 295
- 1. الگوهای شخصیتی و رفتاری 296
- اشاره 296
- تعلقات و الگوسازی 296
- 3. فرهنگ سازی 297
- 2. نو سازی 297
- 6. بهره گیری از راه کارهای فرهیختگان و چهره های فرهمند 298
- 4. هم آهنگ سازی مناسبت های مذهبی و ملی 298
- 5. مقایسه ی الگوهای کربلا با الگوی فرهنگ های گوناگون جهان 298
- 8. بیان تغییر رویه ها و نمونه های نجات یافتگان 299
- 7. پژوهش در زمینه ی موقوفات 299
- 9. گفت و گو با مداحان اهل بیت علیهم السلام 300
- 10. بازتاب دادن درددل های مردم با ائمه ی اطهار علیهم السلام 300
- پیشنهادهایی برای برنامه سازی 301
- منابع و مأخذ 302
و روی دست های من افتاد.(1)
عاشورا در کلام شهید آوینی
عاشورا در کلام شهید آوینی
عقل می گوید: بمان و عشق می گوید: برو، و این هر دو، عقل و عشق را خداوند آفریده است تا وجود انسان در حیرت میان عقل و عشق معنا شود. اگر چه عقل نیز اگر پیوند خویش را با چشمه ی خورشید نَبُرد، عشق را در راهی که می رود تصدیق نخواهد کرد. آن جا دیگر میان عشق و عقل هیچ فاصله ای نیست...
یاران! این قافله ی عشق است و این راه که به سرزمین «طفّ» در کرانه ی «فرات» می رسد، راه تاریخ است و هر با مداد، این بانگ از آسمان می رسد که الرَّحیل! الرَّحیل!
از رحمت خدا به دور است که این باب شیدایی را بر مشتاقان لقای خویش ببندد. این دعوت آسمانی، فیضانی است که علی الدوام، زمینیان را به سوی آسمان می کشد. بدان که سینه ی تو نیز آسمان لایتناهی است، با قلبی که در آن چشمه ی خورشید می جوشد و گوش کن که چه خوش ترنّمی دارد: «حسین حسین! حسین حسین!». نمی تپد، حسین حسین می کند. یاران! شتاب کنید که زمین نه جای ماندن است که گذرگاه است. گذر از نفس به سوی رضوان حق. هیچ شنیده ای که کسی در گذرگاه، رحل اقامت بیافکند و مرگ نیز در این جا چنان با تو نزدیک است، که در کربلا و کدام انیسی از مرگ شایسته تر. اگر دهر بخواهد با کسی وفا کند و او را از مرگ معاف دارد، حسین علیه السلام که از من و تو شایسته تر است.
الرَّحیل! الرَّحیل! یاران شتاب کنید(2).
1- لحظه های سرخ پرواز، ص81.
2- فتح خون، ص47.