تحقیق درباره ی اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع) صفحه 122

و اما نکاح عبدالله آمنه علیهماالسلام فکان عقدا موافقا لما علیه شریعه الاسلام مشتملا علی تلک الشروط المعتبره و ان لم تکن بشرع بل بتوفیق من الملک العلام. و نقل العلامه النور الحلبی فی سیرته عن الامام تقی الدین السبکی قال: الانکحه التی فی نسبه صلی الله علیه و آله کلها مستجمعه شروط اصحه کأنکحه الاسلام و لم یقع فی نسبه صلی الله علیه و آله منه الی آدم الانکاح صحیح مستجمع لشرائط الصحه کنکاح الاسلام الموجود الیوم. ثم قال فاعتقد هذا بقلبک و تمسک به و لا تزل عنه فتخسر الدنیا و الاخره انتهی ص 42.

اعتقاد شیعه ی امامیه

اعتقاد شیعه ی امامیه آنست که رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در مدت چهل سال قبل از بعثت به شریعت خود عمل می کرده و به شرایع انبیاء دیگر عمل نفرموده چنانچه با ادله ی متقنه ی عقلیه و نقلیه در محل خود ثابت است. پس قطعا رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در نکاح و سائر امور و احکام و شرایع به شریعت خود عمل نموده است چون از اول زمان تولدش پیغمبر بوده [ صفحه 606] و دارای علم و حکمت و کمالات و اوصاف نبوت و خاتمیت را داشته و پس از چهل سال به اظهار رسالت و تبلیغ و دعوت بیگانه پرستی مأمور و بدین مقدس اسلام دعوت فرموده است. و اعتقاد بعضی از محققین عامه هم همین است صلوات الله و سلامه علیه و آله الطاهرین و لعنه الله علی الذین یؤذون رسول الله صلی الله علیه و آله بنسبه ما لا یلیق بأبویه و عمه ابی طالب علیه السلام من الذین کانوا فی الزمن

السالف و من الموجودین فی عصرنا الحاضر آمین [ صفحه 607]

تحریفی که از صاحب قاموس الرجال صادر شده

ص:- 128- س:- 14 (علامه ی مامقانی قدس سره در تنقیح المقال....) ناگفته نماند: صاحب قاموس الرجال گفته: صاحب تنقیح المقال سند روایت ثانی مذکور در رجال کشی (ره) را در ترجمه ی ابوحنیفه سائق الحاج تحریف کرده و این طور نقل نموده: (محمد بن عثمان بن حامد) ولی صاحب قاموس الرجال اقلا احتمال نداده که نسخه ی رجال کشی (ره) که نزد مرحوم مامقانی (ره) بوده مغلوط بوده نه این که آن مرحوم سند را عمدا تحریف کرده و نقل نموده زیرا عبارت سند روایت در تنقیح به این نحو است: قال الکشی حدثنی محمد بن عثمان بن حامد قالا حدثنا محمد بن یزداد عن محمد بن الحسین عن المزخرف عن عبدالله بن عثمان قال ذکر عند ابی الحسن علیه السلام.... الخ و در نسخه ی دیگر: عند ابی عبدالله علیه السلام.... الخ. کلمه ی (قالا حدثنا) شاهد است که شیخ کشی (ره) از دو نفر نقل کرده ولی اول سند در نسخه ی رجال کشی که اغلب نسخه های آن اغلاط دارد غلط داشته یا کلماتی از قلم ناسخ تنقیح المقال افتاده و اگر بنا باشد [ صفحه 608] این قبیل موارد را به تحریف عمدی که ظاهر عبارت صاحب قاموس الرجال در آنست حمل نمائیم برای خود صاحب قاموس باید گفت: در سند همان خبر تحریف رخ داده و اسقاط کرده زیرا سند خبر به نحوی که در رجال کشی است به این نحو است: حدثنی محمد بن الحسن البرانی (البراثی) و عثمان بن حامد قالا حدثنا محمد بن الحسین (الحسن) عن المزخرف عن عبدالله بن عثمان قال ذکر عند ابی عبدالله (ع) ابوحنیفه السابق و انه یسیر

فی أربع عشره فقال: لا صلاه له و اما صاحب قاموس به این نحو نقل کرده: عن محمد بن الحسن و عثمان بن حامد عن محمد بن یزداد عن محمد بن الحسین عن المزخرف عن عبدالله بن عثمان قال: ذکر عند ابی عبدالله (ع) ابوحنیفه السائق و انه یسیر فی اربعه عشر فقال: لا صلاه له ج 4 ص 352. و مرحوم مامقانی (ره) در نقل همین خبر عین متنی را که صاحب قاموس نقل کرده نقل فرموده ولی صاحب قاموس گوید: لفظ خبر (کش) لیس کما عبر (اربعه عشر یوما)بل (یسیر فی اربع، عشره) و قد حرفه الخ جملات اربعه عشر یوما عبارت خود مرحوم مامقانی است عبارت متن خبر را تحریف نکرده و نقل متن روایت در قاموس و تنقیح یکی بوده و توافق دارند و عبارت: (اربعه عشر یوما) را مامقانی (ره) از خبر چنان فهمیده است نه این که عبارت خبر را تحریف به اربعه عشر یوما کرده باشد چنانچه صاحب قاموس به وی نسبت داده است. بلی آنچه در عبارت متن خبر موجود در رجال کشی است اینست. [ صفحه 609] (یسیر فی اربع، عشره) و آنچه صاحب قاموس در صفحه ی (353) ج 3 گفته صحیح است ولی در نقل متن روایت چنانچه گفته شد با تنقیح فرقی ندارند و صاحب قاموس گوید: شاید لف خبر این طوری بوده. (انه یسیر فی اربع ساعات عشره فراسخ) و لفظ (ساعات) و (فراسخ) از نسخه ساقط شده است و این احتمال سقوط را به مجرد حدس و تخمین داده و شاهدی بر آن نیاورده ولی وجود کلمه ی (قالا حدثنا) را در سند خبر در

تنقیح قرینه نگرفته که یا نسخه که نزد مامقانی (ره) بوده غلط داشته و یا ناسخ اشتباه کرده است و خود صاحب قاموس کلمه ی (قالا حدثنا) را حذف کرده و کلمه ی (حدثنی) را از اول سند و کلمه ی (البرانی یا البراثی) را نیز حذف نموده. و در متن نقل خبر (فی اربع، عشره) را (اربعه عشره) نقل کرده و به اختلاف نسخ در (محمد بن الحسین) که از مزخرف روایت کرده متوجه نشده که در بعض نسخه ها (محمد بن الحسن) است. آیا حالا می توان نسبت تحریف عمدی را به صاحب قاموس داد؟ و حال آن که جا دارد به وی نسبت داده شود چون در مقام تحقیق جزئیات خبر با سند و متن آن است که بر مامقانی (ره) ایراد کرده و حمله ور شود که عمده هدف اوست با استعمال رموز که از سبکهای کهنه در کتب رجال است پس آیا نسبت تحریف به مرحوم مامقانی (ره) دادن دور از انصاف نیست؟ در صورتی که خودش به تصحیح آن کتاب کبیر نفیس نرسیده و عمرش وفا به آن نکرده و ناسخ تنقیح اشتباهات دارد که به حساب [ صفحه 610] ناسخ است و اشتباه از مؤلف تنقیح نیست اگر دقیقا به قاموس الرجال بررسی شود و با دقت تحت مطالعه و تحقیق قرار گیرد از اول آن کتاب تا آخرش به اشتباهات زیادی برخورد خواهیم کرد که باید مثل قاموس الرجال در اطراف اشتباهات آن تألیفی تنظیم گردد. و اگر تنقیح المقال با تهذیب و تنقیح و تحقیق و به اشراف جمعی از اهل فن بر آن طبع دوم می شد و اشتباهات آن در تعلیقات

رفع می گردید و به اغلب اعتراضات بی مورد صاحب قاموس الرجال اشاره می گشت و حملات وی با عبارات تلخ و بدون مراعات انصاف درباره ی تنقیح المقال روشن می شد کتاب رجالی می گشت که از هر جهت جامع و بی نظیر می گردید ولی تا حال اشخاصی که باید مقدمات این امر رابه مرحله ی عمل برسانند به این پیشنهاد اینجانب جامه ی عمل نپوشانیده اند با این که مکرر پیشنهاد شده است و امیدوارم که این آرزو تحقق پیدا نماید والله الموفق. [ صفحه 611]

موعظه ی امیرالمؤمنین بنوف بکالی و نهی از عمل «برید»