تحقیق درباره ی اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع) صفحه 134

و از آنچه از اول مطلب تا اینجا نقل کردیم معلوم شد که جمعی به نام (علی اصغر) تصریح کرده اند و انحصار به صاحب مطالب السئول و شیخ ابن شهر آشوب (ره)ندارد چنانچه صاحب قاموس الرجال خیال کرده است و در عبارت زیارت که سید ابن طاووس (ره) در اقبال نقل فرموده صریحا نام (علی اصغر) واقع شده و بهتر شاهد بر مدعاست. اقبال ص 572. و تعجب نشود که چطور شده این اطفال را هدف تیر قرار داده و آنها را از گلویشان با تیر جفا ذبح کرده اند زیرا روز عاشوراء هر کس از اهل حرم و اطفال که از خیام بیرون می آمده هدف تیرباران دشمنان و تیراندازان آنها قرار می گرفته حتی از بانوان

و مخدرات حرم نیز اگر از خیمه ها بیرون آمده و جلو خیام درنگ می کردند به آنها تیر [ صفحه 678] اصابت می نمود و فوری به درون خیمه ها برمی گشتند رجوع شود به جنه المأوی ص 217 ط- 1- تبریز.

تحقیق در معنی عبارت بری در حق عبدالله رضیع

و ناگفته نماند که در تاریخ طبری در نقل قضیه ی عبدالله رضیع و تیر خوردن او عبارتی واقع شده که بعضی از اشخاص بی اطلاع آن را دست آویز کرده و خیال می کنند که قضیه ی آن طفل شهید مظلوم واقعیت ندارد چون طبری با لفظ (زعم) آن را بیان کرده و گوید: قال: و لما قعد الحسین علیه السلام اتی بصبی له فاجلسه فی حجره زعموا انه عبدالله بن الحسین.... الخ. و بعد از چند سطر گوید: و زعموا ان العباس بن علی قال لاخوته.... الخ [484] . و لفظ (زعم) در موردی که مطلب برخلاف واقع باشد استعمال می شود چنانچه در قرآن مجید در هر جا که لفظ (زعم) استعمال شده در معنی خلاف واقع استعمال شده است. ولی باید دانست که لفظ (زعم) در عبارت طبری به معنی (قال) است و کلام طبری که گوید: (زعموا) یعنی (قالوا). فیومی در مصباح المنیر گوید: زعم زعما من باب قتل و فی الزعم ثلاث لغات...... و یطلق بمعنی القول و منه زعمت الحنفیه و زعم سیبویه [ صفحه 679] ای قال. و ابن منظور در لسان العرب گوید: زعم زعما و زعما و زعما ای قال...

نقل تحقیقی از مجموعه ی فقهی

چنانچه در بعض روایات وارده از اهل بیت علیهم السلام در زبان روات و اعاظم محدثین لفظ (زعم) استعمال شده و بلکه نسبت آن را به امام علیه السلام داده اند و البته آن بزرگان نسبت خلاف واقع را هرگز به امام علیه السلام نمی دهند پس منظورشان غیر از معنی مشهور است که لفظ (زعم) در آن استعمال می شود و بهتر است در اینجا برای توضیح مطلب و اتمام فائده آنچه در بعضی از مجموعه های فقهی

و اصولی که هنوز خطی است و چاپ نشده نگارش داده ام بیاورم و عین آن را که به عربی به قلم آورده ام نقل نمایم: و اعلم ان ما یوجد فی بعض الروایات من اقوال الروات من نسبه الزعم الی المعصوم (ع) لیس المراد منه معناه المتداول فی الالسن و هو استعماله فی خلاف الواقع و یطلق فی انکار المقول علی ما هو الغالب فی استعمال ذلک اللفظ فی المعنی المذکور فانه کثیرا ما یوجد ذلک فی روایات الاعاظم و لسانهم من اصحاب الائمه علیهم السلام الذین لهم التقدم فی العلوم و المعارف الدینیه و مقامهم أجل و أسنی من ان ینسبوا الی الامام (ع) التکلم علی خلاف الواقع بل مرادهم من ذلک استعمال لفظ «زعم» بمعنی «قال» او ما اشبه ذلک. و من تلک الاخبار التی وقعت فیها هذه الکلمه هی موثقه ابن بکیر التی رواها ثقه الاسلام عن علی بن ابراهیم عن ابیه عن ابن ابی عمیر [ صفحه 680] عن ابن بکیر قال: سأل زراره اباعبدالله علیه السلام عن الصلاه فی الثعالب و الفنک و السنجاب و غیره من الوبر فاخرج کتابا زعم انه املاء رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم... الخ و ابن بکیر هو عبدالله بن بکیر الذی نقل الشیخ الکشی (ره) اجماع العصابه علی تصحیح ما یصح عنه و اقرارهم له بالفقه و عن الشیخ العیاشی (ره) انه من فقهاء اصحابنا و عن الشیخ (ره) فی العده: ان الطائفه عملت بما رواه ابن بکیر. و هو و ان کان فطحی المذهب الا ان علمائنا الرجالیین و ثقوه کما صرح به العلامه (ره) فی المختلف حیث قال: ان عبدالله بن بکیر و

ان کان فطحی المذهب الا ان المشایخ و ثقوه قال ذلک: فی مسأله تبین فسق الامام فراجع. و قول الشیخ العیاشی (ره) انه من فقهاء اصحابنا مع انه فطحی المذهب فان الفطحیه بالنسبه الی الحق أقرب من سائر فرق الشیعه لانهم قائلون بامامه الائمه الاثناعشر علیهم السلام الا انهم یقولون بامامه عبدالله الافطح بین الصادق و الکاظم علیهماالسلام لشبهه عرضت لهم. و لیس حالهم مثل حال الواقفیه عن عناد و طمع لحطام الدنیا و زخرفها حیث قالوا: بالوقف طمعا لاکل الدینار و الدرهم التی کانت مجتمعه عندهم و لم تطل ایام الفطحیه فان عبدالله مات فی مده قلیله و رجع عن القول بامامته جمع منهم حیث انکشف الحق لدیهم و بقی جمع قلیل قائلون بامامته بسبب الشبهه الواهیه.

روایت ابن بکیر که در آن نسبت «زعم» به امام داده

فالغرض ان ابن بکیر و ان کان فطحی المذهب الا انه رجل فقیه جلیل ثقه لا ینسب الی الامام علیه السلام الزعم بمعنی خلاف الواقع فیحصل [ صفحه 681] القطع لنا ان مراده من قوله: «زعم انه املاء رسول الله صلی الله علیه و آله» یعنی اخرج کتابا قال انه املاء رسول الله صلی الله علیه و آله.