تحقیق درباره ی اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع) صفحه 135

خبر شریف عبدالاعلی که معنی «زعم» را روشن می کند

و یشهد علی ما ذکرنا شهاده واضحه روایه عبدالاعلی مولی آل سام الکوفی فقد روی فی الوسائل عن محمد بن یعقوب بسنده عن محمد بن مالک عن عبدالاعلی مولی آل سام قال، حدثنی ابوعبدالله علیه السلام بحدیث فقلت له جعلت فداک ألیس زعمت لی الساعه کذا و کذا؟ فقال: لا. فعظم ذلک علی فقلت: بلی والله زعمت. قال فعظم ذلک علی فقلت بلی والله قد قلته قال: نعم قد قلته اما علمت ان کل زعم فی القرآن کذب. عبدالاعلی مولی آل سام من اصحاب الصادق علیه السلام کان من اجلاء متکلمی الامامیه اذن له الامام الصادق (ع) فی الکلام. فقد روی الکشی (ره) مسندا عن عبدالاعلی قال قلت: لابی عبدالله علیه السلام ان الناس یعیبون علی بالکلام و انا اکلم الناس فقال: اما مثلک ممن یقع ثم یطیر فنعم و اما من یقع ثم لا یطیر فلا. و الظاهر ان المراد من قوله (ع): مثلک ممن یقع ثم یطیر. یعنی مثلک ممن یلزم الخصم فی البحث و یغلب علیه و کلما قرب الزام الخصم له یحصل لنفسه مخلصا و مفرا. و یظهر من ذلک انه کان حاذقا فی صناعه الکلام ماهرا

مهارت عبدالاعلی در علم کلام

فی المجادله مع المخالفین فهو مع ما علیه من هذه الجلاله لا یکون غرضه من قوله: «زعمت» نسبه خلاف الواقع الی الامام علیه السلام حتی لا یکتفی بذلک بل [ صفحه 682] یحلف علیه کما هو واضح. بل غرضه انک قلت لی کذا و کذا حیث استعمل لفظ «زعم» بمعنی «قال» و یکشف من ذلک حلف الراوی علیه و حلف الامام علیه السلام ایضا انه ما زعم.

شدت اهتمام ائمه در تأدیب شیعه به آداب قرآن

و قوله: فعظم ذلک علی حیث عظم علیه قول الامام (ع) ما زعمت فانه (ع) کان قد حدثه بحدیث قبل ذلک فاراد (ع) ان ینبه له ان «زعم» غالبا یستعمل فی خلاف الواقع و انه ما «زعم» کذا و کذا علی نحو الاستعمال الغالب و کان مراد عبدالاعلی من قوله: «زعمت» یعنی «قلت» علی ما یستعمله أهل العراق فی ذلک المعنی ولکن لما کان استعمال هذه الکلمه فی القرآن الکریم فی الکذب فاراد الامام (ع) ان یردعه من هذا الاستعمال علی اصطلاح الراوی و انه لا ینبغی لمثله هذا الاستعمال و ان کان استعمال الراوی علی خلاف معناه الغالب و بمعنی «قال» کما هو عاده اهل العراق و هو عراقی کوفی. و یستفاد من الروایه شده اهتمام الائمه علیهم السلام فی التأدب بآداب القرآن و تعلیمهم ذلک علی الشیعه و انه ینبغی التبعیه عن القرآن فی کل شئی حتی فی استعمال الالفاظ و الکلمات المتداوله فی الالسنه. والله الموفق. [ صفحه 683]

تحقیق درباره ی عروسی حضرت قاسم

اشاره

ناگفته نماند: پس از فراغت از نگارش آنچه راجع به عبدالله رضیع و علی اصغر بود و بررسی بر تاریخ اطفال تیر خورده ی سیدالشهداء علیه آلاف التحیه و الثناء شد یکی از فضلاء درخواست کرد که راجع به حضرت قاسم بن امام حسن مجتبی (ع) که در کربلاء به شهادت رسیده و در موضوع عروسی او که در کربلاء ادعا کرده اند چند سطر نگارش یابد سئوال ایشان را اجابت نموده و این سطور را می نگارد: اولا: موضوع عروسی قاسم (ع) در کتابی به غیر از منتخب شیخ طریحی (ره) پیدا نشده است و در منتخب هم تصریح کرده که آن را در کتب

معتبره نیافته و مورد اعتماد قرار نداده است و سیدالشهداء (ع) دختری داشته باشد که او را به حضرت قاسم (ع) تزویج کند وجود ندارد زیرا آنچه در کتب معتبره ذکر کرده اند برای امام حسین (ع) دو دختر بوده فاطمه و سکینه و بعضیها سومی را به نام زینب نگارش داده اند و در بعضی کتب مانند مطالب السئوال محمد بن طلحه ی شافعی دختر چهارمی نیز از بنات امام (ع) بشمار آورده ولی نام او را ذکر نکرده است و اما [ صفحه 684] فاطمه ی صغری که در مدینه مانده باشد در کتب امامیه به نظر نرسیده یعنی اصل ناقل وجود او و ماندنش در مدینه از کتب سنیها شهرت یافته و به بعض کتب امامیه از آنها نقل شده و در اغلب کتب معتبره ی سنیها هم نقل نشده است پس در روز عاشوراء کدام دختر امام (ع) به قاسم (ع) تزویج شده است؟