تحقیق درباره ی اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع) صفحه 19

نکرده است پس خوب است عین عبارات عبیدلی نسابه که در کتاب اخبار زینبات نگارش داده در اینجا بیاوریم تا مطلب روشن شود. [ صفحه 78] و ناگفته نماند که غرض از نقل قول نسابه ی جلیل عبیدلی از تاریخ وفات زینب کبری و تأیید نوشته ی وی تأیید این است که اهل بیت در شام زیاد نمانده اند نه این که ما می خواهیم با قول عبیدلی تعیین اربعین نمائیم و همچنین احتمالهای ضعیفی که داده اند: اهل بیت در کوفه چند ماه مانده باشند بنا به نوشته ی وی وجهی ندارد پس فضولی و ملتک گوئی بعضی از بی أدبها غیر از نافهمی چیز بیشتر نیست و دلیل این است که به موضوع ساده فهمش نرسیده است.

شرح حال و ترجمه ی عبیدلی و تحقیق در حال او

و قبلا باید به خود عبیدلی معرفت پیدا نموده و وی را اجمالا معرفی نمائیم و بعدا به نکات عبارات او بپردازیم و از آن مقدمات نتیجه اخذ نمائیم که عبارت از عدم توقف زیاد بانوی کبری در شام بعد از أسارت و یا در عراق قبل از حرکت به شام چنانچه هر دو احتمال حدسی را زده اند. یحیی بن الحسن العبیدلی النسابه سید جلیل القدر و عظیم الشأن بوده بنا به قول بعضی در ماه محرم سال دویست و چهارده از مادر متولد شده [59] و در سال دویست و هفتاد و هفت از هجرت در سن شصت و سه سالگی در مکه وفات یافته و او اول کسی است که انساب را جمع فرموده و انساب آل ابی طالب را تا قریب زمان خود ضبط کرده است. و از تألیفات [ صفحه 79] اوست کتاب اخبار المدینه و اخبار الزینبات و این کتاب اخیر را حسن

محمد قاسم با مقدمه و ترجمه ی مؤلف آن در مصر به سال 1351 هجری و سال 1353 به طبع رسانیده است و نسخه ی خطی از آن در ضمن مجلدی از رساله های خطی به خط خود اینجانب در کتابخانه ی ما موجود است که آن را در سال (1360) ه ق در قم از روی نسخه ی که از حضرت علامه ی استاد سیدنا آیهالله المرجع آقای سید شهاب الدین مرعضی نجفی دام ظله العالی مرحمت فرمودند استنساخ کرده ام. عبیدلی را استاد فن رجال شیخ نجاشی (ره) در کتاب رجال خود ذکر کرده و فرموده: او عالم فاضل صدوق و از امام رضا علیه السلام روایت می کند [60] و در سائر کتب رجال نیز وی را عنوان کرده و صاحب عمده الطالب نسب وی را ضبط کرده [61] است و روایت او از امام رضا علیه السلام منافات دارد با تاریخ تولدی که برای عبیدلی در سال 214 نگارش داده اند چنانچه نقلش گذشت زیرا امام رضا علیه السلام در سال 203 از هجرت از دنیا رحلت فرموده چطور می شود عبیدلی که در سال 214 متولد شده باشد از آن حضرت روایت کند و چون کلام نجاشی (ره) بسیار مورد اعتماد و نقل او مقدم بر نقل کسیست که گفته عبیدلی در سال 214 متولد شده پس روشن [ صفحه 80] می شود که تولد وی مدتها قبل از سال نامبرده اتفاق افتاده است تااندازه ی بوده که بتواند از امام رضا علیه السلام روایت کند و احتمال قوی می رود که عبیدلی در حدود سن نود سالگی از دنیا رحلت کرده باشد و وفاتش در شصت و سه سالگی صحت نداشته باشد. و از آنچه نگارش داده شد

معلوم می شود جهت این که استادنا البحاثه الاکبر طهرانی (قدس سره) در الذریعه الی تصانیف الشیعه به تاریخ تولدی که برای عبیدلی نسابه ذکر کرده اند اعتماد نفرموده و متذکر نشده و فقط به تاریخ وفاتش اطمئنان فرموده آنجا که می فرماید: اخبار الزینبات لشیخ الشرف یحیی العبیدلی النسابه المتوفی سنه (277) ذکر فیه الزینبات من ولد ابی طالب ثم ولد ولده طبع سنه: (1333) بمصر [62] . پس معلوم گشت که عبیدلی از سادات جلیل حسینی و با چهار واسطه نسب شریفش به امام سجاد سلام الله علیه متصل شده و مردی عالم و فاضل راستگو و از اصحاب امام رضا علیه السلام و از راویان حدیث از آن حضرت بوده است در جلالت قدر و عظمت شأن آن سید عالی نسب همین اندازه بس است که نجاشی (ره) در حق وی فرموده:که عالم فاضل صدوق بوده است، پس نقلیاتش مورد اعتماد و به روایاتش می توان ترتیب اثر داده و اطمئنان کرد.

نقل از محتویات کتاب عبیدلی

این سید جلیل القدر و عالم عظیم الشأن در کتاب اخبار الزینبات [ صفحه 81] گوید: حدثنی ابراهیم بن محمد الحریری قال حدثنی عبدالصمد بن حسان السعدی عن سفیان الثوری عن جعفر بن محمد الصادق عن ابیه عن الحسن بن الحسن [63] قال لما حملنا الی یزید و کنا بضعه عشر نفسا امر ان نسیر الی المدینه فوصلناها فی مستهل...هزار افسوس که بعد از کلمه ی (مستهل) یعنی در اول ماه.... در نسخه ی چاپی و خطی اخبار زینبات محل کلمه یا کلماتی (بیاض) سفید مانده و تاریخ ورود اهل بیت علیهم السلام به مدینه در اول کدام ماه بوده است معلوم نمی شود اگر نسخه کاملی به دست آید این موضع تاریک روشن می گردد و

از بعض تواریخ ظاهر می شود که در ماه ربیع الاول سال 61 وارد مدینه شده اند و بعید نیست در اوائل ماه ربیع الاول 61 وارد شوند که از کربلاء تقریبا به ده روزه رفته باشند چنانچه حجاج در آن زمان به هشت روزه و ده روزه می رفته اند.

حسن مثنی در کربلاء و بردن او به شام

و عبیدلی (ره) بعد از جملات بالا که از امام صادق علیه السلام از حسن مثنی (ره) نقل می کند بعد ورود خودشان را به مدینه و امر حاکم مدینه [ صفحه 82] عمرو بن سعید الاشدق که منادی در کوچه و بازار مدینه ندا در داده که امام زین العابدین علیه السلام با عموزاده ها و عمه های خود وارد مدینه می شود نقل کرده و گوید: مردها و زنها و اطفال ناله و فریادکنان بیرون دویدند و بانوان بنی هاشم ندای واحسیناه واحسیناه واحسیناه بلند کرده بودند و سه روز و شب [64] اقامه ی عزا شد و زنهای بنی هاشم و اهل مدینه دور ما را گرفته و اجتماع کرده بودند بعد مسندا نقل کرده و گوید: کانت زینب بنت علی علیه السلام و هی بالمدینه تألب الناس علی القیام بأخذ ثار الحسین [ صفحه 83] علیه السلام فلما قام عبدالله بن الزبیر بمکه و حمل الناس علی الاخذ بثار الحسین علیه السلام و خلع یزید بلغ ذلک اهل المدینه فخطبت فیهم زینب و صارت تؤلبهم علی القیام للاخذ بالثار فبلغ ذلک عمرو بن سعید فکتب الی یزید یعلمه بالخبر فکتب الیه: ان فرق بینها و بینهم فامر ان ینادی علیها بالخروج من المدینه و الاقامه حیث تشاء فقالت قد علم الله ما صار الینا قتل خیرنا و انسقنا کما تسقا الانعام و حملنا علی الاقتاب