کتابخانه بالقرآن

تحقیق درباره ی اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع) صفحه 36

صفحه 36

چند مورد از عمل برید در زمان عمر

خالد گفته: پیغمبر اکرم به ما از غیب خبر می دادعمر برید را خواسته و به وسیله ی آن نامه ی به عامل خود ابو [ صفحه 146] عبیده در (حمص) نوشت و از عملی که خالد بن ولید انجام داده بود سخت به مقام استنکار آمده و آن قضیه صریح در وجود برید در زمان عمر است و تفصیل قضیه در کتاب النص و الاجتهاد مذکور است [107] چنانچه هدیه ی زوجه ی عمر به ملکه ی روم و هدیه ی وی به زوجه ی خلیفه به واسطه ی برید شده است [108] . در اوائل عمل برید میان مسلمین شتر استعمال می شد بعد آن را به استرها تبدیل کردند و بعد از آن اسب معمول گشت که بیشتر سرعت در سیر داشت.

قافله ی برید چند مرکب بوده و عوض کردن آنها در منازل

قافله ی برید مرکب از چهل یا پنجاه و یا بیشتر از شتر و استر و اسب بود و به هر منزل که می رسید مرکبها را عوض می کردند و نفقه ی برید در عصر اموی به چهار ملیون درهم رسیده بود و در عصر بنی عباس به یک صد و پنجاه نه هزار دینار بالغ می شد. و شخص مخصوصی مباشر عمل برید بود که به وی (صاحب البرید) می گفتند تقریبا ریاست و امارت آن را داشته و برای برید نشان خاصی [ صفحه 147] بوده است که تفصیلا در صحب الاعشی قلقشندی مذکور است [109] .

سرعت سیر برید و وظیفه ی صاحب برید

خلفاء خصوصا در دوره ی ملوک بنی امیه و بنی عباس بر سرعت سیر برید می افزودند و سماعی خودشان را در این راه بذل می کردند که هر قدر مسافت دور و دراز را دراندک مدت طی می نمود بهتر بود و اخبار به خلیفه می رسید و تسلط وی بر امور امراء و حکام و قضات و والیها بیشتر می شد مسافت بین قاهره و دمشق را مثلا در چهار روز طی می کردند و بین قاهره و حلب در پنج روز طی می گشت حتی برید شام به قاهره در هفته دو مرتبه می رسید. و صاحب برید وظیفه ی بزرگ و مهمی را در دولت اسلامی متصدی بود او را خلیفه و یا سلطان به تمامی نقاط مملکت و قلم رو خویش می فرستاد تا از احوال آنها و رفتار والیها خبردار می گشت و به خلیفه گزارش فوی می داد و وقتی به مرکز خلافت وارد می شد بدون تشریفات و مانع و تعیین وقت به فوریت هر چه زودتر نزد خلیفه می شتافت و حاجت و دربان دربار که در دستگاههای فراعنه ی روزگار غدار

از ملوک ستمکار که مانع ارباب حوائج و بیچارگان می شوند از برید نمی توانست مانع بشود به حضور خلیفه و یا سلطان می آمد و گزارش اخبار را شفاها به وی می داد و نامه ها را به او می رسانید.

انتظامات راهها در عهده ی صاحب برید