تحقیق درباره ی اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع) صفحه 69

مدرکش همان جلوه کردن عظمت آن مسجد در قاهره در نظر اوست و الا دست سیاست ریاست طلبهای روزگار و حیله و تزویر آنها ساختمانهای مهمتر از آن را در صفحه ی روزگار به یادگار می گذارد اگر به شواهد این مطلب پرداخته شود کلام به درازا می کشد. و استاد شیخ احمد فهمی محمد در کتاب «ریحانه الرسول صلی الله علیه و آله سیدنا الحسین علیه السلام» در تأئید دفن شدن رأس مطهر در قاهره به نقل صدور کرامات صوفیانه از آن مشهد و مسجد عظمی پرداخته و به شرح [ صفحه 323] خوابهای فراوان همت گمارده که ابدا در نزد ما به درد نخورده و ارزشی به آنها نمی توانیم قائل باشیم رجوع شود به کتاب نامبرده از ص 183 تا آخر آن کتاب- طبع مصر. وجود قبه ی عالیه و مسجد زرگ و ساختمان مهم در جائی دلیل بر صحت آنچه معروف در میان

مردم است که بدون تحقیق متوجه موضوعی می شوند نمی باشد در قبرستان دمشق قبری که دارای قبه ی عالی است منسوب به حضرت فاطمه بنت الحسین علیه السلام و حضرت سکینه بنت الحسین علیه السلام وجود دارد ولی دلیل نمی شود که آن دو بانوی با عظمت اسلامی در آنجا دفن شده اند زیرا به موجب تواریخ معتبره هر دو بانوی معظمه در مدینه ی منوره از دنیا رفته و در بقیع مدفونند.

احمد بن موسی در شیراز

در شیراز قبه ی مجلل بسیار عالی بر سر قبر (احمد بن موسی) ساختمان شده و دارای صحن و ضریح مهم و مسجد و غیره است و میان مردم مشهور به قبر حضرت احمد بن امام موسی کاظم (ع) است و در میان عجمهای فارسی زبان مشهور به شاه چراغ شده است که از سال یک هزارم بعد از هجرت این شهرت و لقب پیدا گردیده و ظاهرا از ترهات صوفیه است. قبری که در شیراز به نام (شاه چراغ) شهرت یافته در عصر اتابک ابوبکر بن سعد بن زنگی متوفی به سال (659) ه. ق ممدوح شیخ سعدی شاعر مشهور پیدا شده و قبل از آن ظاهرا اثری از آن قبر نبوده و پس از پیدا شدن قبرش جسدش را دیدند که پوسیده نشده و تغییر نیافته و [ صفحه 324] در انگشتش خاتمی بوده [226] که نقش آن این است (العزه لله احمد بن موسی) و از آن خیال کرده اند که فرزند امام کاظم (ع) است. و مؤرخ نسابه ی محقق علی بن زید بیهقی معروف به ابن فندق متوفی به سال (565) ه. ق که با خاندان اتابک ابوبکر معاصر بوده و از معاصرین بلکه از شاگردان امام مفسر

طبرسی (ره) صاحب مجمع البیان است در کتاب (لباب الانساب) مخطوط انکار کرده که احمد بن امام موسی علیه السلام در شیراز مدفون شده باشد و گوید: (و بعض النسابین یرون قبره و مزاره بشیراز و هذا مشهور من اغلاط العامه). و معلوم می شود قبل از شهرت قبر نامبرده در زمان اتابک ابوبکر مذاکره ی قبر مزبور و مدفون شدن احمد بن موسی (ع) در میان بوده است زیرا ابن فندق در سال (565) ه وفات یافته و شهرت قبر در زمان اتابک ابوبکر زنگی که در (659) ه وفات کرده می باشد پس به این نتیجه می رسیم که قبلا قبر نامبرده شناخته شده ولی پیدا شدن جسد بدون این که تغییر یافته باشد در زمان ابوبکر زنگی شده و شهرت به [ صفحه 325] سزا کرده است و خیال شده که قبلا کسی آن قبر را نمی شناخته است ولی ابن فندق شیدیدا انکار کرده که احمد بن امام موسی علیه السلام در آنجا مدفون باشد و مدعی شده که احمد بن امام موسی (ع) در (اسفراین) از نواحی خراسان مدفون است ولکن ادعای او نیز محقق و ثابت نیست که موجب قطع باشد زیرا درباره ی مدفون شدن او قصه ی نقل می کند که به افسانه و خرافات نزدیک است مانند آنچه در کتاب (آثار العجم) نقل کرده است و افسانه ی بیشتر نیست. بعضی گوید: که احمد بن امام موسی الکاظم علیه السلام در بلخ مدفون است والله العالم. و علامه ی مامقانی (ره) می فرماید: عوام خیال می کنند که احمد بن موسی (ع) در جوار پدر بزرگوارش در صحن شریف مدفون است و آن توهم بیشتر نبوده و منشأ و مأخذی ندارد.

نسخه ی سر السلسله نسابه ی بخاری

نگارنده گوید: احتمال قوی می دهم که احمد بن موسی مدفون در شیراز مشهور به شاه چراغ عبارت از احمد بن موسی مبرقع بن امام محمد تقی الجواد (ع) است زیرا شیخ نسابه ی معتمد ابونصر بخاری در کتاب «سر السلسله العلویه» گوید: (و احمد بن موسی بن محمد التقی بن علی الرضا (ع) مدفون بشیراز مات بها بعد نقله من قم الیها). چنانچه عین همین عبارت در نسخه ی مخطوطه [227] از آن کتاب نامبرده [ صفحه 326] موجود است ولی در نسخه ی مطبوعه از کتاب «سر السلسله العلویه» در هند که از روی آن نسخه نیز در نجف اشرف به طبع رسیده این عبارت را که نقل شد ندارد معلوم می شود نسخه ی چاپ شده در هند ناقص بوده و سقط داشته است. منظور گنبد و بارگاه و قبه ی عالی دلیل صحت آنچه اشتهار یافته و قبری را به کسی نسبت داده اند نمی باشد بلکه باید مدفون در آن محل ثابت شده و انسان یقین به مدفون شدن شخصی پیدا کند پس قبه و مسجد موجود در قاهره چنانچه ذهن مرحوم حاج فرهاد میرزا معتمدالدوله قاجار را گرفته دلیل مدفون شدن سری که از عسقلان به قاهره برده اند رأس مطهر سیدالشهداء سلام الله علیه باشد نمی شود. جاهای زیادی را در بلاد اسلامی به عنوان این که مدفون در آنها از اولاد یکی از ائمه علیهم السلام است زیارتگاه کرده اند و یا شخص مدفون از اولاد مع الواسطه بوده ولی از اولاد بلاواسطه شهرت داده اند و بعض جاها را به بهانه ی صدور کرامتی مسجد ساخته و شهرت داده اند [ صفحه 327] و ظهور آن کرامت هم پس از کنجکاوی معلوم می شود حقیقت

ندارد.

قبه ی در تبریز در کوه سرخاب

در تبریز در قله ی کوه سرخاب مقبره ایست به نام (عین علی زین علی) و گویند که اصل صحیح آن عون بن علی (ع) و زید بن علی (ع) است و در افواه عوام تحریف و تصحیف گردیده [228] و هر دو فرزندان امام [ صفحه 329] امیرالمؤمنین (ع) است ولی این شهرت بی اصل و بی اساس است آنجا مسکن دو جولاهه ی زاهد گوشه گیر بوده که صاحب روضات الجنان حافظ حسین متوفی (997) ه. ق از ترهات و خرافات صوفیه ی سنیها افسانه ی درباره ی آنها نقل کرده است [229] و جای تکیه ی جماعتی از صوفیهای نعمه اللهیه بوده ولی حشری در تذکره ی خود به خاطر شاه عباس کبیر صفوی و خوش آیند او آنجا را خوابگاه دو جگرگوشه های امام امیرالمؤمنین علیه السلام [ صفحه 330] و نوردیده های امام کونین قلمداد کرده بالاخره امام زاده درست شده و پس از چند قرن از افراد خاندان ما سادات طباطبائین عبدالوهابیه مرد سلیم النفس زودباوری نوشته ی حشری و امثال وی را مدرک خود قرار داده و از روی سادگی و سطحی بودن که در بعضی طبایع انسانی یک صفت غریزی است به نگارش هر نویسنده اعتماد کرده، در تاریخ بسیار ساده و سطحی و عوامانه ی خود به نام (تاریخ اولاد اطهار) نگارش داده و امام زاده ی لازم الاحترام ساخته است و بعدا اشخاصی پا به عرصه ی وجود می گذارند و به اقوال آن ساده لوحان زودباور اطمئنان کرده و نوشته های آنها را برای خودشان مدرک قرار می دهند و بعضی تقریبات و تأئیدات موهوم هم علاوه می شود شسته و رفته امام زاده می سازند ولی سادات و اولاد بلاشک و شبهه از بنی فاطمه علیهاالسلام را احترام نمی گذارند سهل است