11 مجلس ویژه محرم 1438 ھ. ق صفحه 117

استاد مطهری ( ره ) در توضیح پاسخ فرزدق می نویسد:

«فرزدق نظر عامه مردم را گفت؛ عامه ای که محکوم روش کبرا و رؤسا بودند و از خود اراده ای نداشتند... در حقیقت، معنای جملۀ فرزدق این است که دل اینها با تو است، ولی دلشان هیچ کاره است، حاکمِ معزول است؛ ولی شکمشان با دشمنان تو است. اینها بندۀ شکم اند و به امر شکم، با دل خودشان می جنگند، قبل از اینکه با تو بجنگ اند.351. مرتضی مطهری، حماسه حسینی، ج 2 ( یادداشت ها ) ، ص 93.

امام ( ع ) روز عاشورا درباره آثار دنیاگرایی فرمود:

«ای مردم! خداوند دنیا را محل فنا و زوال قرار داد... که اهل خویش را تغییر داده و وضعشان را دگرگون می سازد. مغرور و گول خورده، کسی است که فریب دنیا را بخورد و بدبخت، کسی است که مفتون آن گردد. ای مردم! دنیا شما را نفریبد که هرکس بدو تکیه کند، ناامیدش سازد و هر آن که بر وی طمع کند، او را به یأس و ناامیدی کشاند و شما اینک به امری هم پیمان شده اید که خشم خدا را برانگیخته و به سبب آن، خدا از شما اعراض کرده و غضبش را بر شما فرو فرستاده است.352. محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج 45، ص 5.

3. پیمان شکنی و بی وفایی

یکی از بدیهی ترین ارزش های اجتماعی، پایبندی به تعهدات است. اعتماد متقابل افراد جامعه، از سرمایه های مهم زندگی جمعی به شمار می رود و پیمان شکنی، گناهی است که رشته اطمینان و اعتماد عمومی را پاره نموده، زیربنای روابط اجتماعی را سست می کند. قرآن کریم یکی از اوصاف ابرار و نیکان را وفای به عهد می داند؛ «وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُواا353. بقره، آیه 177.کسانی که به