11 مجلس ویژه محرم 1438 ھ. ق صفحه 35

5. قیام زیدبن علی ( ع )

قیام زید، فرزند امام سجاد ( ع ) نیز متأثر از عاشوراست. توجه به امربه معروف و نهی ازمنکر و قیام همه جانبه علیه ستمگران، درسی بود که زید از جدش امام حسین ( ع ) گرفته بود. او با تکیه بر بیعت پانزده هزار نفر از اهالی کوفه، بر ضدّ هشام بن عبدالملک، خلیفه اموی، قیام کرد. نخست، قرّا و اشراف اهل عراق با او بیعت کردند؛ ولی به هنگام نبرد با یوسف بن عمر ثقفی که عامل عراق بود، فرار کردند. زید پس از مقاومت بسیار و زخم های فراوان، در اوایل ماه صفر سال 121ق. به شهادت رسید(1) امام رضا ( ع ) فرمود: «پدرم موسی بن جعفر، از پدرش جعفربن محمد شنید که می فرمود: «رَحِمَ اللَّهُ عَمِّی زَیْداً إِنَّهُ دَعَا إِلَی الرِّضَا مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ وَلَوْ ظَفِرَ لَوَفَی بِمَا دَعَا إِلَیْه ا(2)خدا عمویم زید را بیامرزد! او مردم را به سوی «رضا از آل محمد» می خواند و اگر پیروز می شد، به وعده اش وفا می کرد.»

6. قیام یحیی بن زید

از دیگر قیام های متأثر از عاشورا و اهداف مقدس آن، قیام یحیی بن زید(3)نوه امام سجاد ( ع ) ، بر ضدّ حکام مستبد بنی امیه است که در واقع، او به وصیت پدرش عمل نمود. او با هفتاد نفر در برابر سپاه ده هزار نفری نصربن سیّار، حاکم امویان در خراسان، ایستاد و آنها را شکست داد و فرمانده آنها را به قتل رساند. او و یارانش در سال 125ق. در نبرد با عوامل بنی امیه به شهادت رسیدند(4)شهادت وی، در خصوص قیام عمومی و نابودی آل امیه، تأثیر فراوانی داشت.

1- ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص 143 144.
2- شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا ( ع ) ، ج 1، ص 249.
3- یحیی بن زیدبن علی بن حسین ( ع ) ، یکی از چهار پسر زیدبن علی است.
4- ابن اثیر، البدایه والنهایه، ج 10، ص 7.