11 مجلس ویژه محرم 1438 ھ. ق صفحه 92

وسیع و عهد اللَّه داخل خواهند بود281. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج 11، ص 377.

2. عهد و پیمان با دشمن

از نگاه قرآن، وفای به عهد، به طور مطلق واجب است؛ خواه عهد و پیمان های الهی باشد یا مردمی، در برابر دوست باشد یا دشمن. از آیه شریفه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُود» استفاده می شود که وفای به عهد، بدون هیچ قیدی،لازمه ایمان است و عهدشکن، از ایمان واقعی برخوردار نیست. قرآن کریم پیمان بستن با مشرکان و کافران به شرط رعایت حرمت و عزت اسلام و مسلمانان جایز دانسته است282. توبه، آیه 4 و 7؛ نساء، آیه 90 92.بنابراین، هرگونه عهد و پیمانی که زمینه سلطه دشمنان را فراهم نماید، نامشروع است283. نساء، آیه 141.پس از انعقاد پیمان نیز در صورت وفاداری دشمن به مفاد پیمان، پایبندی مسلمانان نیز واجب استا284. توبه، آیه 4.اما در صورت ظهور نشانه های پیمان شکنی، خیانت و یا توهین به مقدسات مسلمانان، پیمان باید نقض شود285. انفال، آیه 58.

پس از آنکه امام حسن ( ع ) معاهده صلح را امضا کرد، برخی افراد نزد امام حسین ( ع ) آمدند و از حضرت خواستند با پشتیبانی آنان، به جنگ با معاویه مبادرت ورزد. حضرت به آنان فرمود: «إنّا قَد بایَعنا وعاهَدنا ولا سَبیلَ لِنَقضِ بَیعَتِناا286. دینوری، الأخبار الطوال، ص 220.همانا ما بیعت کردیم و عهد نمودیم و هیچ راهی برای شکستن پیمان ما وجود ندارد.»