محرم در اقوام و ملل صفحه 33

کاروان های سبزپوش و سرخ­پوش از دیگر آیین های سوگواری شهادت سالار شهیدان در روز عاشورا در این استان است. در مراسم تعزیه­خوانی این شهر که از جمله آیین­های پر طرفدار است، هنرمندان تعزیه را نوعی هنرنمایی برای تثبیت و تجلی نهضت حسینی و قیام عاشورا می دانند و معتقدند، جلوه هایی از جنبش کربلا در تعزیه ناب و اصیل متجلی می شود.

سنگاب خانه با کارکردی شبیه به سقاخانه از دیگر رسوم معمول در قم و ایام عزاداری محرم بوده است. سنگاب، کاسه بزرگ سنگی است که در معابر، بازار، خانه ­ها، مکان های عمومی و به ویژه بناهای مذهبی، برای رفع عطش مردم قرار می گرفته وکارکردی شبیه به سقاخانه داشته است. معروف ترین و با سابقه­ترین سنگاب­خانه که در ایام محرم در این شهر مذهبی برپا می ­شد، سنگاب­خانه مرحوم میرزا محمد فخیمی بوده است که در سال 1300 بنا شد و سی سال دوام آورد. این سنگاب خانه را ابتدا در جنب حرم مطهر، مقابل میدان آستانه، سپس در گذرخان برقرار کردند. سقاها به وسیله مشک از آب انبار سرداب و دیگر جاها، آب آشامیدنی برای مردم عزادار و دسته ها تهیه می کردند و در سنگاب می ریختند. سنگاب خانه ها، تزییناتی از قبیل چراغ های الوان، کتیبه، عکس و شمایل داشت و بیشتر هیئت های عزادار، در برابر این محل به عزاداری و شبیه­خوانی می ­پرداختند.

طبل زنی در سپیده دم روز عاشورا برای توجه مردم و برپایی دسته ­های عزاداری از آیین­های خاص در قم بوده است که روحانیون و علما نیز در این روز آدابی خاص به جا می­آورند.

در غروب روز عاشوار، مراسم باشکوهی به عنوان شام غریبان برگزار می شود که اجرای تعزیه، تشکیل هیئت های عزاداری، سینه زنی و زنجیرزنی،