- دیباچه 1
- دوستی و محبت 8
- قناعت 14
- دنیاگریزی 17
- آراستگی 21
- سخن گفتن 25
- عبادت و بندگی 28
- اهتمام به قرآن 34
- خوردن و آشامیدن 38
- نشست و برخاست 43
- رضامندی 52
- مهمان نوازی 56
- رفتار با کودکان 59
- رفتار با جوانان 63
- احترام به والدین 68
- منزلت زنان 72
- عفو و گذشت 79
- مهربانی همراه با شجاعت 82
- سعه صدر 84
- فروتنی 88
- هم نشینی با نیکان 94
- صلح طلبی 107
- رعایت حقوق اقلیت ها 111
- خرافه زدایی 115
- وفاداری به عهد و پیمان 118
- سپاس گزاری از دیگران 121
- سیره تبلیغی 123
- قرض الحسنه 130
- صدقه و بخشش 136
- سیره حکومتی 139
- آینده نگری 145
- فرجام سخن 151
می فرماید: «إرْحَمُوا تُرْحَمُوا وَ اغْفِرُوا یُغْفَرْ لَکُمْ؛ به مردم رحم کنید تا به شما رحم کنند. دیگران را ببخشایید تا بخشوده شوید.»(1) رسول گرامی اسلام در کلامی دیگر فرمود: «مَنْ عَفا عِندَ الْقُدْرَهِ عَفا اللّهُ عَنْهُ یَوْمَ الْعُسْرَه؛ هر کس در زمانی که قدرت انتقام دارد، گذشت کند، خداوند در روز دشواری از او می گذرد».(2)
آراسته شدن به صفت عفو و بخشش، به نوعی خداگونگی است؛ چرا که رسول رحمت فرمود: «إِنَّ اللّهَ عَفُوٌّ یُحِبُّ الْعَفْوَ؛ خداوند، بسیار با گذشت است و گذشت را دوست دارد.»(3) از نگاهی دیگر، گذشت را مایه افزایش عمر نیز دانسته و فرموده است: «مَنْ کَثُرَ عَفْوُهُ مُدَّ فی عُمْرِهِ؛ هرکه پرگذشت باشد، عمرش دراز می شود».(4)
مهربانی همراه با شجاعت
مهر محمد صلی الله علیه و آله شامل حال همه مردم بود. عشق او به کودکان زبانزد است. در کوچه به آنها سلام می کرد و با ایشان هم بازی می شد. هنگامی که نماز می گزارد، دو نوه اش، حسن و حسین علیهماالسلام از پشت پدربزرگشان بالا می رفتند، ولی هرگز خاطرش از این پسرکان پرنشاط که گوشواره عرش بودند، آزرده نمی شد. گفته اند وقتی یکی از صحابه دید که
1- [1] . نهج الفصاحه، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، ص 51، ح 263.
2- [2] . متقی هندی، کنز العمال، تصحیح: صفوه السقا، بیروت، مکتبه التراث الاسلامی، 1389 ه_ . ق، چ 1، ص 7007.
3- [3] . میزان الحکمه، ج 8 ، ص 3832.
4- [4] . همان، ص 3834.