- پیشگفتار 1
- سلام بر رمضان 2
- الف: اهمیت روزه و ماه مبارک رمضان 5
- بخش اوّل در محضر ماه مبارک رمضان 5
- در عظمت ماه مبارک 6
- همه ماهها پشت سر ماه مبارکند 8
- اول سالِ اهلِ سیر و سلوک 8
- ماه مبارک با همراهانش میآید 8
- انسان وارسته عاشق ماه مبارک 9
- میهمان خدا بودن 10
- ب: سفارشات در ماه مبارک 12
- انس با قرآن 13
- دعا در ماه مبارک 14
- فضیلت صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله در ماه مبارک 16
- ماه مبارک و رهایی انسان از اسارت گناهان 17
- صله ارحام و حفظ لسان از دستورهای ماه مبارک 18
- بخش دوم مناسبتها 22
- اشاره 22
- اشاره 23
- وفات حضرت خدیجه علیها السلام 23
- فرزندان خدیجه از پیامبر 25
- سن خدیجه 25
- وفات خدیجه 26
- میلاد امام حسن مجتبی علیه السلام 26
- اشاره 34
- غزوه بدر 34
- مشکلی که قریش با آن روبرو شدند 37
- کسب اطلاعات از اوضاع دشمن 38
- چگونه ابوسفیان گریخت 40
- اختلاف نظر میان قریش 41
- حرکت قریش 42
- شورای قریش 42
- چیزی که جنگ را قطعی ساخت 43
- جنگهای تن به تن 44
- حمله عمومی آغاز میگردد: 45
- میزان خسارات و تلفات 46
- برکات شب قدر 47
- اشاره 52
- علی علیه السلام در بستر تاریخ 52
- 23 سال فداکاری 53
- 25 سال سکوت تلخ 54
- مهمترین فعالیتهای امام علیه السلام در دوران کنارهگیری از خلافت 56
- ویژگی دوران خلافت عثمان 59
- دوران خلافت امیرالمؤمنین علی علیه السلام 59
- اصولی از برنامه حکومتی علی علیه السلام 61
- دشمنان علی علیه السلام در سه جبهه 64
- جناح قاسطین 65
- جناح ناکثین 65
- جناح مارقین 66
- سیاست شیطانی معاویه 68
- فتح مکه 71
- اشاره 71
- جاسوسی به دام افتاد 75
- پیامبر حرکت میکند 76
- تاکتیک جالب ارتش اسلام 78
- ابوسفیان در حضور پیامبر 80
- مکه بدون خونریزی تسلیم میشود 82
- نیروهای نظامی اسلام وارد شهر میشوند 85
- شکستن بتها! شست وشوی کعبه 86
- علی علیه السلام بر دوش پیامبر صلی الله علیه و آله 87
- پیامبر عفو عمومی اعلام میکند 89
- علی علیه السلام، ای عدالت مظلوم 89
- اشاره 93
- ماه رمضان و انفاق 93
- هفته کمک به مستضعفین 93
- روز جهانی قدس 95
- نجات قدس، آرمان امام راحل 95
- اشاره 95
- عید فطر عید پیروزی است 97
- اشاره 97
- عید فطر 97
- جلوههای عید اسلامی فطر 97
- درس تزکیه و خودسازی 98
- درس بسیج عمومی و همبستگی اجتماعی 99
- میعاد با فطرت 99
- احکام مبطلات روزه 105
- نیّت روزه 105
- احکام روزه 105
- خوردن و آشامیدن 105
- مُبطلات روزه 105
- باقی ماندن بر جنابت تا اذان صبح 106
- قی کردن 106
- رساندن غبار غلیظ به حلق «5» 106
- تزریق آمپول 106
- فرو بردن تمام سر در آب 106
- اشاره 106
- باقی ماندن بر حیض و نفاس 107
- کارهایی که بر روزهدار مکروه است 107
- روزه قضا 107
- کفاره روزه 107
- احکام قضا و کفاره روزه 110
- روزه مسافر 111
- اشاره 111
- احکام روزه مسافر: 112
- نماز مسافر 113
- راههای ثابت شدن اول ماه 114
- اعتکاف 116
- اشاره 116
- اشاره 116
- احکام اعتکاف 117
- شرایط اعتکاف 117
- محرّمات اعتکاف 119
- زکات فطره 119
- احکام زکات فطره 120
- اشاره 123
- بخش چهارم ادعیه وآداب 123
- ادعیه و اعمالی که در تمام ماه رمضان مستحب است: 124
- اعمال مشترک ماه رمضان 124
- دعاهایی که پس از نمازهای واجب خوانده میشود 126
- اعمال شبهای ماه رمضان 128
- اعمال مشترک شبهای ماه رمضان: 128
- دعای افتتاح 129
- اعمال شبهای ماه رمضان 134
- اعمال مشترک 142
- اعمال شبهای قدر 142
- اعمال مختص 143
- اعمال شب بیست و یکم 143
- اعمال شب بیست و سیّم 144
- اعمال شبهای دهه آخر ماه رمضان 147
- نمازهای شبهای ماه رمضان 157
- اعمال سحرهای ماه مبارک رمضان 159
- دعای ابوحمزه ثمالی 161
- اعمالی که هر روز انجام میشود: 180
- اعمال روزهای ماه رمضان 180
- دعاهای روزهای ماه رمضان 202
- اعمال شب عید فطر 209
- اعمال عید فطر 209
- اعمال روز عید فطر 210
- دعای جوشن کبیر 213
ابوسفیان، موقع رفتن به شام متوجه شده بود که پیامبر در تعقیب کاروان او است. از این نظر هنگام مراجعت احتیاط را از دست نداد، و از کاروانها سراغ میگرفت که آیا محمد خطوط تجارتی را اشغال کرده است؟ تا اینکه به او گزارشی رسید:
پیامبر با اصحاب خود از مدینه بیرون آمده و در تعقیب کاروان قریش میباشد. و در سرزمین «ذفران» که در دو منزلی «بدر» است موضع گرفته است.
ابوسفیان، از پیشروی خودداری کرد. چاره جز این ندید که قریش را از سرنوشت کاروان آگاه سازد. شترسوار تندروی به نام «ضمضم بن عمرو غفاری» را اجیر کرد و به او چنین دستور داد: خود را به مکه برسان و دلاوران قریش و صاحبان کالاها را خبر کن تا برای نجات کاروان از حمله مسلمانان، از مکه بیرون آیند.
«ضمضم»، سریعا خود را به مکه رساند و به فرمان ابوسفیان گوشهای شتر خود را برید و بینی آن را شکافت و جهازش را برگردانید و پیراهن خود را از جلو و عقب چاک زد، و بر روی شتر ایستاد و فریاد زد: مردم! شترانی که حامل ناقه مشکند در خطرند. محمد و یاران او در صدد مصادره کالاهای شما هستند، گمان نمیکنم به دست شما برسد، به فریاد برسید! یاری کنید! (1)
مشکلی که قریش با آن روبرو شدند
زمان حرکت اعلام شد. سران قریش متوجه شدند که دشمن سرسختی، مانند قبیله بنی بکر در پیش دارند. چه بسا ممکن است از پشت مورد حمله آنان قرار گیرند. دشمنی بنی بکر با قریش روی خون ریزی بود که ابن هشام تفصیل آن را در سیره خود نوشته است. (2) در این هنگام «سراقة بن مالک»، از اشراف بنی کنانه که تیرهای از بنیبکر است به آنها اطمینان داد، که هرگز چنین حادثهای رخ نخواهد داد، و قریش با اطمینان کامل از مکه بیرون بروند.
پیامبر برای مقابله با کاروان بازرگانی قریش، از مدینه حرکت کرده بود و در منزلی به نام «ذفران» فرود آمد. و در انتظار عبور کاروان بود.
ناگهان گزارش تازهای رسید، و افکار فرماندهان ارتش اسلام را دگرگون ساخت، و فصل جدیدی در زندگی آنها گشود. گزارش به پیامبر رسید، که مردم مکه برای حفاظت کاروان از مکه بیرون آمدهاند، و در همین حوالی تمرکز یافتهاند و طوائف در تشکیل این ارتش شرکت کردهاند.
رهبر عزیز مسلمانان خود را بر سر دوراهی دید، از یک طرف او و یاران وی برای مصادره کالاهای تجارتی از مدینه بیرون آمده بودند و برای مقابله با یک ارتش بزرگ مکه آمادگی نداشتند؛ چه از نظر نفرات و چه از نظر وسائل جنگی. از طرف دیگر اگر از راهی که آمده بودند باز میگشتند، افتخاراتی را که در پناه مانورها و تظاهرات نظامی به دست
1- اللطیمة اللطیمة اموالکم مع ابی سفیان قد عرض لها محمد فی اصحابه لا اری ان تدرکوها الغوث الغوث- «تاریخ کامل»، 2/ 81.
2- «سیره ابن هشام»، ج 2/ 248- 249.