- پیشگفتار 1
- سلام بر رمضان 2
- الف: اهمیت روزه و ماه مبارک رمضان 5
- بخش اوّل در محضر ماه مبارک رمضان 5
- در عظمت ماه مبارک 6
- همه ماهها پشت سر ماه مبارکند 8
- اول سالِ اهلِ سیر و سلوک 8
- ماه مبارک با همراهانش میآید 8
- انسان وارسته عاشق ماه مبارک 9
- میهمان خدا بودن 10
- ب: سفارشات در ماه مبارک 12
- انس با قرآن 13
- دعا در ماه مبارک 14
- فضیلت صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله در ماه مبارک 16
- ماه مبارک و رهایی انسان از اسارت گناهان 17
- صله ارحام و حفظ لسان از دستورهای ماه مبارک 18
- بخش دوم مناسبتها 22
- اشاره 22
- اشاره 23
- وفات حضرت خدیجه علیها السلام 23
- سن خدیجه 25
- فرزندان خدیجه از پیامبر 25
- وفات خدیجه 26
- میلاد امام حسن مجتبی علیه السلام 26
- غزوه بدر 34
- اشاره 34
- مشکلی که قریش با آن روبرو شدند 37
- کسب اطلاعات از اوضاع دشمن 38
- چگونه ابوسفیان گریخت 40
- اختلاف نظر میان قریش 41
- شورای قریش 42
- حرکت قریش 42
- چیزی که جنگ را قطعی ساخت 43
- جنگهای تن به تن 44
- حمله عمومی آغاز میگردد: 45
- میزان خسارات و تلفات 46
- برکات شب قدر 47
- علی علیه السلام در بستر تاریخ 52
- اشاره 52
- 23 سال فداکاری 53
- 25 سال سکوت تلخ 54
- مهمترین فعالیتهای امام علیه السلام در دوران کنارهگیری از خلافت 56
- ویژگی دوران خلافت عثمان 59
- دوران خلافت امیرالمؤمنین علی علیه السلام 59
- اصولی از برنامه حکومتی علی علیه السلام 61
- دشمنان علی علیه السلام در سه جبهه 64
- جناح ناکثین 65
- جناح قاسطین 65
- جناح مارقین 66
- سیاست شیطانی معاویه 68
- اشاره 71
- فتح مکه 71
- جاسوسی به دام افتاد 75
- پیامبر حرکت میکند 76
- تاکتیک جالب ارتش اسلام 78
- ابوسفیان در حضور پیامبر 80
- مکه بدون خونریزی تسلیم میشود 82
- نیروهای نظامی اسلام وارد شهر میشوند 85
- شکستن بتها! شست وشوی کعبه 86
- علی علیه السلام بر دوش پیامبر صلی الله علیه و آله 87
- علی علیه السلام، ای عدالت مظلوم 89
- پیامبر عفو عمومی اعلام میکند 89
- اشاره 93
- ماه رمضان و انفاق 93
- هفته کمک به مستضعفین 93
- نجات قدس، آرمان امام راحل 95
- اشاره 95
- روز جهانی قدس 95
- اشاره 97
- عید فطر عید پیروزی است 97
- عید فطر 97
- جلوههای عید اسلامی فطر 97
- درس تزکیه و خودسازی 98
- میعاد با فطرت 99
- درس بسیج عمومی و همبستگی اجتماعی 99
- مُبطلات روزه 105
- احکام مبطلات روزه 105
- خوردن و آشامیدن 105
- احکام روزه 105
- نیّت روزه 105
- قی کردن 106
- اشاره 106
- تزریق آمپول 106
- رساندن غبار غلیظ به حلق «5» 106
- باقی ماندن بر جنابت تا اذان صبح 106
- فرو بردن تمام سر در آب 106
- باقی ماندن بر حیض و نفاس 107
- کارهایی که بر روزهدار مکروه است 107
- روزه قضا 107
- کفاره روزه 107
- احکام قضا و کفاره روزه 110
- روزه مسافر 111
- اشاره 111
- احکام روزه مسافر: 112
- نماز مسافر 113
- راههای ثابت شدن اول ماه 114
- اشاره 116
- اشاره 116
- اعتکاف 116
- شرایط اعتکاف 117
- احکام اعتکاف 117
- زکات فطره 119
- محرّمات اعتکاف 119
- احکام زکات فطره 120
- اشاره 123
- بخش چهارم ادعیه وآداب 123
- ادعیه و اعمالی که در تمام ماه رمضان مستحب است: 124
- اعمال مشترک ماه رمضان 124
- دعاهایی که پس از نمازهای واجب خوانده میشود 126
- اعمال شبهای ماه رمضان 128
- اعمال مشترک شبهای ماه رمضان: 128
- دعای افتتاح 129
- اعمال شبهای ماه رمضان 134
- اعمال شبهای قدر 142
- اعمال مشترک 142
- اعمال مختص 143
- اعمال شب بیست و یکم 143
- اعمال شب بیست و سیّم 144
- اعمال شبهای دهه آخر ماه رمضان 147
- نمازهای شبهای ماه رمضان 157
- اعمال سحرهای ماه مبارک رمضان 159
- دعای ابوحمزه ثمالی 161
- اعمالی که هر روز انجام میشود: 180
- اعمال روزهای ماه رمضان 180
- دعاهای روزهای ماه رمضان 202
- اعمال شب عید فطر 209
- اعمال عید فطر 209
- اعمال روز عید فطر 210
- دعای جوشن کبیر 213
است، آنجا دیگر سخن از سیب و گلابی نیست. سیب و گلابی از آن جسم و بدن اوست که «جنّاتٍ وَ نَهَر» برای بدن اوست، امّا لقاء حق برای روح اوست. این سرّ و باطن روزه است.
همه ماهها پشت سر ماه مبارکند
امام سجاد علیه السلام در دعا وداع میفرماید:
«السلام علیک من شهر لاتنافسه الأیام من شهر»
«سلام بر تو ای ماهی که هیچ ماهی با تو مسابقه و رقابت ندارد.»
در منافسه وقتی انسان میدود و مسابقه میدهد، نفس نفس میزند تا به مقصد برسد، خدای سبحان هم فرمود: برای گرفتن فضایل منافسه بدهید: فَلْیَتَنافَسُ الْمُتَنافِسُون شما نفس نفس بزنید تا آن شیء نفیس و ارزنده را بگیرید.
امام علیه السلام در خطاب به ماه مبارک میفرماید: هیچ ماه و ایامی و لحظاتی با تو منافسه نمیکند و رقابت ندارد: تو پیشگامی و همه ماهها به دنبال تو هستند. اینچنین نیست که انسان بگوید: در ماه مبارک رمضان حرفها را میشنوم و بعداً عمل میکنم، اگر فعلًا عمل نشود، بعداً هم عمل نمیشود، چون زمانهای دیگر آن قدرت را ندارد که با ماه مبارک رمضان در کسب توفیق انسان رقابت کنند.
ماه مبارک با همراهانش میآید
در بیان نورانی نبیّ گرامی اسلام صلی الله علیه و آله هست که حضرت میفرماید:
«أیّها الناس قد أقبل إلیکم شهراللَّه بالبرکة والرّحمة و المغفرة».
فرمود: مردم ماه خدا رو کرده است، سخن از آمدن و نزدیک شدن نیست، این ماه به خدا منسوب است و این ماه خدا با همراهانش به شما رو کرده است «بالبرکة و الرحمة و المغفرة» با برکت و رحمت و مغفرت. مواظب باشید و به استقبالش بشتابید، آماده باشدید که او را درست درک کنید.
«برکت» خیر مستدام است، آنچه که میماند برکت است، در بیابان گودالیهایی که آبها در آن جمع میشود و میماند را «بِرکه» میگویند. این ماه به همراه برکت، رحمت و مغفرت است. رحمت و مغفرت تنها آمرزش از گناهان نیست، آن درجات عالیه را هم خدای سبحان رحمت مینامد. رحمت خاصّه که مخصوص مؤمنین است:
انَّ رَحْمَةَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِین (1)
در ماه مبارک رمضان تحصیل این رحمت خاصّه آسان است.
اول سالِ اهلِ سیر و سلوک
از ابن طاووس نقل شده است که میفرماید: عدهای اول سالشان اول فرودین است. یک نوجوان اول سال او اوّل فروردین است که تلاش میکند لباس نو بپوشد، درختها اوّل سالشان فروردین است که لباسهای نو و تازه در بر میکنند، یک تاجر که کارگاه تولیدی دارد در فرصت دیگری اوّل سال را تعیین میکند، امّا آنها که اهل سیر و
1- اعراف، آیه 56