شهد بندگی صفحه 167

چنان که در روایت است، عده ای از اصحاب نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله، خوردن و خوابیدن و معاشرت با زنان خود را بر خویش حرام کرده، به ریاضت و عبادت صِرْف مشغول شده بودند. ام سلمه، همسر آن نبی مکرم مطلب را به خدمت ایشان عرضه داشت. چون حضرت این سخن بشنید، به میان اصحاب خویش آمده فرمود:

آیا شما از زنانتان کناره می گیرید، در حالی که من [که پیامبر شمایم، ]با زنانم معاشرت دارم، در روز غذا می خورم و شب ها می خوابم. پس هر که از سنت و روش من رو بگرداند، از من نیست.(1)

معاتبه با نفس

یکی از راه ها که می تواند سالک الی اللّه و مجاهد فی سبیل اللّه را یاری بخشد و توان دهد، مسئله تلقین و سخن گفتن با خویش است که پروردگار متعال را حاضر می داند و در محضر او، خود را مخاطب قرار می دهد. پس از کج روی ها و غفلت ها شکایت و او را توبیخ می کند. این روشی است که بزرگان اولیای الهی بدان مقیّد بوده و از آن در راه طی مدارج معنوی کمک جسته اند. عالم عارف کبیر، حضرت امام خمینی رحمه الله در نوشته ای تکان دهنده، نفس خویش را مخاطب ساخته، می فرماید:

ای نفس شقی که سال های دراز در پی شهوات عمر خود را صرف کردی و چیزی جز حسرت نصیبت نشد، خوب است قدری به حال خود رحم کنی، از مالک الملوک حیا کنی و قدری در راه مقصود اصلی قدم زنی.(2)

چه گویمت که به می خانه دوش مست و خراب