رمضان دریچه رویت: سیر الی الله در سایه ی جوع ،صوم و ماه رمضان صفحه 242

افطار به مِیّ کرد بَرم پیر خرابات

گفتم که تو را روزه به برگ و ثمر افتاد

و یا حافظ در رابطه با عبور از کثرتِ سی روزه و نظر به شراب وحدتِ حق که قلب را سیراب می کند، می گوید:

روز عید است و من مانده بر این تدبیرم

که دهم حاصل سی روزه و ساغر گیرم

روزه ی بدن و اعضا؛ شرط لقای حق

رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: «إِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ وَ لَا تَکُونَنَّ یَوْمَ صَوْمِکَ کَیَوْمِ فِطْرِک»(1) چون روزه می گیری، باید که گوش و چشم تو نیز روزه باشد، طوری عمل کن که روزی که روزه ای حالات و حرکاتت مانند روزی که روزه نیستی نباشد. باید چشم و خیال و سایر اعضاء هم روزه باشند.(2) عجب است که تأکید اولیاء دین بر روزه دار بودنِ سایر اعضاء و قوا را که مربوط به ابعاد روحانی ما است ساده می گیریم و غذا نخوردن را جدّی می گیریم و دهان خود را ده، دوازده ساعت می بندیم و غذا نمی خوریم و فکر می کنیم کار تمام است، در حالی که آب و غذا نخوردن اول کار است نه تمام کار. رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: «خَمْسَ خِصالٍ یُفَطِّرْنَ الصَّائِم و ینقضن الوضوء: الکذب و الغیبه و النّمیمه و النّظر بشهوه و الیمین الکاذبه»(3) پنج کار است که روزه را باطل می کند و وضو را می شکند، دروغ و غیبت و سخن چینی و نظر شهوت و

1- - جامع الأخبار، تاج الدین شعیری، ص 80.
2- - الکافی، ج 4، ص 87.
3- - نهج الفصاحه، ص 461.