مرجعیت دینی اهل بیت علیهم السلام و پاسخ به شبهات صفحه 369

کرده و فقها به آن حتّی در مسائل عقایدی عمل کرده اند».(1)

پاسخ

اولاً: این که محدّثین از افرادی روایت می کنند که ضعیفند نه به جهت این است که اراده کرده اند تا به روایات ضعیف عمل کنند بلکه بدین جهت است که برای روایات آنان شواهد و متابعات و قراین صدق می یافتند و لذا آن روایات را نقل کرده و به آن عمل عمل می کردند. و از جمله شواهد و قراین نزد آنان عمل اصحاب، موافقت با کتاب و سنت و وجود در نسخه مشهور بوده است.

ثانیاً: این گونه عمل و رفتار را اهل سنت نیز نسبت به روایات ضعیفه در مصادر حدیثی خود دارند، گرچه آنان به دنبال شواهد و مقارنات توثیق می روند. لذا مشاهده می کنیم که سیوطی در کتاب «اللئالی المصنوعه» بسیاری از روایات را از همین طریق توثیق کرده است.

شبهه هفدهم: ضعف روایات شیعه

دکتر قفاری می گوید: «مصنّفین این کتب تدوین شده، ملاقاتی با امامان خود نداشته اند، و اقوال آنان را به توسط افرادی که بین آن ها و امامانشان بوده اخذ کرده اند. و امّا این که وضعیّت و حال این وسائطی که این ها را از جعفر و دیگران نقل کرده اند چگونه است؟ شیخ طوسی در اعتراف مهمّی که خدا بر زبان او جاری کرده می گوید: بسیاری از مصنّفین اصحاب ما دارای مذاهب فاسد بوده اند».(2)

پاسخ

اولاً: شیخ طوسی رحمه الله تعبیر به کثیر دارد نه اکثر، و این دلالت دارد بر این که گرچه بیشتر اصحاب ما دارای مذهب صحیحند ولی کسانی که دارای مذهب فاسدند بیش از یکی دو تا است.

ثانیاً: شیخ طوسی رحمه الله بعد از ذکر آن عبارت می گوید: «و ان کانت کتبهم معتمده»؛