مرجعیت دینی اهل بیت علیهم السلام و پاسخ به شبهات صفحه 63

از اهل بیت عصمت و طهارتند:

حاکم حسکانی با سند خود از امام علی علیه السلام از رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم نقل کرده که فرمود: «شریکان من کسانی اند که خداوند اطاعت آنان را با اطاعت خویش و من مقرون ساخت و درباره آنان چنین نازل کرد: «أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ». من گفتم: ای پیامبر خدا! آنان چه کسانی اند؟

فرمود: تو نخستین آنان هستی.»(1)

جوینی نیز به سند خود در ضمن حدیثی طولانی نقل می کند که امام علی علیه السلام خطاب به برخی از صحابه فرمود: «... شما را به خدا سوگند می دهم آیا می دانید هنگامی که آیه «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ...» نازل شد، مردم گفتند: ای رسول خدا! آیا «اولی الامر» و... افراد خاص و برخی از مؤمنانند یا شامل همه آنان می شود؟ پس خداوند به پیامبرش دستور داد، والیان امر را به مردم بیاموزد و برای ایشان همان گونه که نماز و زکات و حج را تفسیر کرده است، ولایت را تفسیر کند. پس رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم من را در غدیر خم برای مردم منصوب کرد....»(2)

و نیز حاکم حسکانی به نقل از مجاهد بن جبر تابعی، شأن نزول آیه را درباره جانشینی امام علی علیه السلام به جای رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم نقل کرده و می نویسد: «(اولی الامر) درباره امیرالمؤمنین نازل شد، هنگامی که رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم ایشان را در مدینه به جای خود نشاند و علی علیه السلام عرض کرد: آیا مرا در میان زنان و کودکان وا می گذاری؟ پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم فرمود: آیا خشنود نیستی برای من به منزله هارون برای موسی باشی؟(3)

بررسی دیدگاه اهل سنّت

تمام اهل سنّت به جز فخر رازی، اطاعت «اولی الامر» در آیه را مشروط به اطاعت خدا و عدم معصیت او می دانند. و برخلاف دیدگاه شیعه، اولی الامر را بر افراد

1- 156. شواهد التنزیل، ج 1، ص 191، ح 204.
2- 157. فرائد السمطین، ج 1، ص 313، باب 58، ح 250.
3- 158. شواهد التنزیل، ج 1، ص 192، ح 205.