رساله توضیح المسائل، آیت الله سبحانی صفحه 271

بسیاری از حیوانات، اگر تعداد کمتر را به تعداد بیشتر بفروشند اشکال ندارد.

(مسأله 1707) جنس‌هایی که در بعضی از شهرها با وزن یا پیمانه فروخته می‌شود و در بعضی از شهرها با شماره (مانند تخم مرغ که امروز در بعضی از مناطق با وزن و در بعضی با شماره می‌فروشند) هر گاه در شهری که با وزن یاپیمانه می‌فروشند زیادتر بگیرند ربا و حرام است و در شهر دیگر اشکال ندارد.

(مسأله 1708) خرید و فروش چیزهایی که از یک جنس نیست به هر صورت که باشد مانعی ندارد، مثل این که ده کیلو برنج را به بیست کیلو گندم بفروشند.

(مسأله 1709) معامله جنس‌های مختلفی که از یک ریشه گرفته شده است با تفاوت، اشکال دارد، مثل این که ده کیلو روغن را به بیست کیلو پنیر بفروشند، یا به پنجاه کیلو شیر، یا پانزده کیلو کره.

(مسأله 1710) جو و گندم در ربا یک جنس حساب می‌شود، بنابراین نمی‌توان ده کیلوگندم را با دوازده کیلو جو یا بالعکس معامله کرد، حتی اگر ده کیلو جو بخرد که در مقابل آن هنگام خرمن ده کیلوگندم بدهد آن نیز حرام است، زیرا جو را نقد گرفته و بعداز مدتی گندم را می‌دهد و این مانند آن است که زیادی گرفته باشد.

(مسأله 1711) در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست:

1 - ربا گرفتن مسلمان از کافر که در پناه اسلام نیستند.

2 - ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر.

3 - ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر.

شرایط خریدار و فروشنده‌

(مسأله 1712) برای خریدار و فروشنده چند چیز شرط است:

1 - بالغ بودن.

2 - عاقل بودن.