رساله توضیح المسائل، آیت الله سبحانی صفحه 369

مادر او باشند، مال سه سهم می‌شود، یک سهم آن مال عمو و عمه و دائی و خاله مادر میت است به طور مساوی ولی احتیاط واجب در عمو و عمه مادر میت آن است که با هم صلح کنند و دو سهم دیگر آن را سه قسمت می‌کنند یک قسمت را دائی و خاله پدر میت به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌نمایند و دو قسمت دیگر آن را به عمو و عمه پدر میت می‌دهند و عمو دو برابر عمه می‌برد.

ارث زن و شوهر

(مسأله 2227) اگر زنی بمیرد و اولاد نداشته باشد، نصف همه مال را شوهر او و بقیه را ورثه دیگر می‌برند و اگر از آن شوهر یا از شوهر دیگر اولاد داشته باشد، چهار یک همه مال را شوهر و بقیه را ورثه دیگر می‌برند.

(مسأله 2228) اگر مردی بمیرد و اولاد نداشته باشد، چهار یک مال او را زن دائمی و بقیه را ورثه دیگر می‌برند و اگر از آن زن و زن دیگری اولاد داشته باشد، هشت یک اموال منقول را زن و بقیّه را ورثه دیگر می‌برند و امّا غیر منقول از زمین مسکونی و قیمت آن ارث نمی‌برد و نیز از خود هوائی مثل ساختمان و درخت ارث نمی‌برد بلکه از قیمت آن ارث می‌برد، همچنان که از زمین باغ و زراعت ارث می‌برد.

(مسأله 2229) اگر زن بخواهد در چیزی که از آن ارث نمی‌برد - مانند خانه مسکونی یا هوایی که از عین آن ارث نمی‌برد و از قیمت آن ارث می‌برد) تصرف کند، باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد. ونیز ورثه تا سهم زن را نداده‌اند؛؛ نباید در چیزهائی که زن از عین و یا قیمت آنها ارث می‌برد، بدون اجازه او تصرف کنند و چنانچه پیش از دادن سهم زن، اینها را بفروشند، در صورتی که زن معامله را اجازه دهد، صحیح وگرنه نسبت به سهم او باطل است

(مسأله 2230) اگر بخواهند بنا و درخت و مانند آن را قیمت نمایند، باید حساب کنند که اگر آنها بدون اجاره در زمین بمانند، تا از بین بروند، چقدر ارزش دارند و سهم زن را از آن قیمت بدهند.

(مسأله 2231) مجرای آب قنات و مانند آن حکم زمین را دارد و آجر و چیزهائی که در آن