مجموعه رهیافت: احکام اجتهاد، احتیاط، تقلید صفحه 126

شاهرودی، فاضل، صافی گلپایگانی، نوری، مکارم، بهجت، وحید، خویی، سیستانی، گلپایگانی و اراکی).(1)

اگر انسان احتمال عقلایی بدهد که فتوای مجتهد عوض شده است و تحقیق کردن برای وی حرجی نباشد، لازم است تحقیق کند. کار حرجی کاری است با مشقتی که معمول مردم در امور خود آن را متحمل نمی شوند. در زمان تحقیق می تواند به همان فتوای سابق عمل کند؛ به شرط اینکه در اولین زمان ممکن درصدد تحقیق برآمده باشد. ولی اگر تحقیق را تأخیر انداخته باشد، در زمان تحقیق باید احتیاط کند (آیت الله زنجانی).(2)

2.4.9.5. تعارض در گفتن فتوای مجتهد

هرگاه میان دو ناقل در نقل فتوا معارضه شد، نقل هر دو ساقط است.(3) همچنین است حکم در تعارض میان دو بینه. هرگاه نقل با سماع از مجتهد معارضه کرد، آنچه از زبان مجتهد شنیده شد، مقدم است. همچنین است هرگاه فتوای در رساله با شنیدن از آن مجتهد معارضه

1- توضیح المسائل مراجع، م6؛ محمد فاضل لنکرانی و محمدتقیبهجت، م9؛ ناصر مکارم شیرازی، م8؛ سیدعلیسیستانی و سیدابوالقاسم خویی و حسینوحید خراسانی: «یا عارض شدن حالتی برای مجتهد کهشروط اجتهاد را از دست بدهد»؛ سیدعلی سیستانی، منهاج الصالحین، ج1، تقلید،م23؛ حسین وحید خراسانی، منهاج الصالحین؛ سیدابوالقاسم خویی، ج2،تقلید، م23؛ حسین وحید خراسانی، توضیح المسائل، م6.
2- رسالۀ مراجع، م6.
3- ناصر مکارم شیرازی: «مگر زمانی که بهیکی از آن دو (نه دیگری) وثوق حاصل شود و همین گونهاست درصورت تعارض نقل با شنیدن و مابعد مسئله»؛ سیدمحمدکاظمطباطبایی یزدی، عروهالوثقی، ج1، تقلید، م59.