مجموعه رهیافت: احکام اجتهاد، احتیاط، تقلید صفحه 178

لازم نیست (رهبر معظم انقلاب).(1)

باقی ماندن بر تقلید میت باید به نظر مجتهد حی باشد. مراجع فعلی بقا بر میت را معمولاً جایز می دانند. در گذشته نیز مسئله به همین منوال بوده است (آیت الله مکارم).(2)

در مسئلۀ بقای بر تقلید باید به مجتهد زندۀ اعلم (آیت الله تبریزی: یا محتمل الاعلمیه) رجوع کند و در خصوصیات مسئله به فتوای او عمل کند (آیات عظام تبریزی و صافی).(3)

5.1.6. اجازۀ بقا بر میت با فوت مرجع دوم

اگر مکلف از مجتهدی تقلید کند و سپس آن مجتهد از دنیا برود، آنگاه از مجتهدی دیگر تقلید کند، او نیز از دنیا برود و به ناچار در مسئلۀ بقا بر تقلید میت از مجتهد سوم تقلید کند، اگر فتوای او این باشد که بقا واجب است، بر تقلید مجتهد اول باقی می ماند و اگر فتوایش این باشد که بقا جایز است، مکلف مخیر است بین بقای بر تقلید مجتهد دوم و بین رجوع به مجتهد زنده (حضرت امام و آیات عظام فاضل، خویی، نوری، گلپایگانی و صافی).(4)

1- سیدعلی خامنه ای، تحریر المسائل، م15.
2- ناصر مکارم شیرازی، سایت، تقلید، بقای بر تقلید میت، س3؛جواد تبریزی، استفتائات، ج2،ص21.
3- جواد تبریزی، استفتائات،ج2، س57 و ج1، س38؛ لطف الله صافیگلپایگانی، جامع الاحکام، ج1،س23.
4- سیدروح اللهخمینی، تحریرالوسیله، ج1،تقلید، م14؛ سیدمحمدکاظم طباطبایییزدی، عروه الوثقی،ج1، تقلید،م61،محمد فاضل لنکرانی؛ سیدابوالقاسم خویی؛ حسیننوری همدانی؛ سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، مجمعالمسائل، ج1،س16: «پرسش: اگر کسی از چند مجتهد پس از فوتدیگری تقلید کرد و در بعضی از مسائل که به فتوایمجتهد میت اوّلی عمل کرده بود، به فتوای مجتهد دوم رجوع و عملکرد یا اینکه در بعضی از مسائل که به رأی مجتهداولی عمل کرده بود، به رأی مجتهد دوم، بر تقلید، مجتهداولی باقی ماند، حال در این دو دسته از مسائل، به رأیکدام یک از دو مجتهد باقی بماند؟ پاسخ: در مسائلی که به مجتهدحی رجوع کرده و به فتوای او عمل کرده است، جایز نیست مجدداًبه اولی رجوع کند و اگر خواسته باشد باقی بماند، باید برتقلید دوم باشد. اما در مسائلی که در زمان حیات مجتهد دومنیز بر فتوای اولی باقی بوده است، می تواند با تقلیداز حی در بقا، باقی بر تقلید اولی باشد»؛سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و لطف الله صافیگلپایگانی، هدایه العباد،ج1، م16؛ آیت الله صافی: «اگر میت، اعلم از حی باشد، حقیر،بقا را بنا بر احتیاط لازم می دانم؛ بنابراین اگر آخرینمجتهدی که از او تقلید می کرده است، اعلم از سابقان بر او و ازحی بوده است، بقا بر تقلید او بی اشکال است و اگر مجتهد قبل ازاو اعلم بوده و مجتهد بعد اعلم از حی بوده است، در فتوای ایندو مجتهد به احتیاط عمل کند. این درصورتی است که مجتهد حیبقا را به تفصیل مذکور احتیاطاً لازم بداند؛ ولی اگر جزماً واجببداند، باید به تقلید هرکدام که اعلم است، باقی بماند و اگرمجتهد حی بقا را جایز می داند، ظاهر این است که اگربخواهد به تقلید آخری باقی بماند، باقی بماند و درصورتاول و همچنین دوم، فروع دیگر نیز هست که مجال تفصیلش نیست؛ولی اگر فقط در مسئلۀ بقا از مجتهد بعد تقلید کرده است، نمی توانداز این مجتهد تقلید کند»؛ جامعالاحکام، ج1،س26و27و34و35و43.