مجموعه رهیافت: احکام اجتهاد، احتیاط، تقلید صفحه 18

2.3. نحوۀ احتیاط

مراد از احتیاط در مواضع آن، رعایت همۀ احتمالات فقهی است؛ به طوری که مکلف مطمئن شود به وظیفۀ خود عمل کرده است (رهبر معظم انقلاب).(1)

پرسش: برای شخص محتاط آیا حدود دایرۀ احتیاط در احکام بین فقهاست و آیا واجب است فتاوی فقهای گذشته را داخل کرد یا خیر؟ پاسخ: بلی لازم است (آیت الله نوری).(2)

3.3. احتیاط به یکی از روش های زیر است:

انجام دادن عملی؛

ترک عملی؛

جمع کردن دو عمل؛ مانند جمع بین نماز ظهر و جمعه، جمع بین قصر و اتمام؛

تکرار عمل؛ مانند به چند جهت نمازخواندن در جایی که قبله معلوم نیست؛

ترک احتیاط: مثلاً در تسبیحات اربعه احتیاط این است که سه مرتبه گفته شود؛ اما درصورتی که وقت تنگ باشد و به علت سه مرتبه گفتن، بعض نماز خارج از وقت خوانده شود، احتیاط، بلکه لازم، ترک این احتیاط است (حضرت امام و آیات عظام فاضل، سیستانی، مکارم، خویی، بهجت، گلپایگانی، اراکی و نوری).(3)

1- سیدعلی خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س3 و تحریرالمسائل، م9.
2- حسین نوری همدانی، هزارویک مسئلۀ فقهی، ج1، س18.
3- عروه الوثقی، ج1، تقلید، م3و66؛سیدروح الله خمینی؛ ناصر مکارم شیرازی؛ سیدعلیسیستانی؛ محمد فاضل لنکرانی؛ سیدابوالقاسمخویی؛ محمدعلی اراکی؛ محمدرضا گلپایگانی؛حسین نوری همدانی؛ محمدتقی بهجت، وسیله النجاه، ج1، تقلید، م1 و استفتائات، ج1، س45و46و48.