مجموعه رهیافت: احکام اجتهاد، احتیاط، تقلید صفحه 198

1. جایز است (آیات عظام فاضل، بهجت، نوری، تبریزی و صافی و گلپایگانی: تفصیلی دارند که در پاورقی ذکر شده است).(1)

2. بنا بر احتیاط واجب جایز نیست (حضرت امام و رهبر معظم انقلاب).(2)

3. به مساوی، جایز نیست (آیات عظام شاهرودی، وحید، خویی، اراکی و زنجانی).(3)

4. تغییر مرجع تقلید در مسائلی که به فتوای او عمل کرده است، جایز نیست؛ مگر اینکه ثابت شود مرجع جدید از مرجع فعلی او اعلم است؛ اما می تواند در مسائلی که هنوز به فتوای مرجع تقلیدش عمل نکرده است، از مرجع دیگری که

1- محمد فاضل لنکرانی، توضیح المسائل،م13 و الاحکام الواضحه،تقلید، م15؛ محمدتقی بهجت، استفتائات، ج1، س159 و وسیله النجاه، ج1، تقلید، م4: «درصورتی کهمحذور دیگری پیش نیاید»؛ حسین نوریهمدانی، هزارویک مسئلۀ فقهی، ج2،س4و12و14؛ جواد تبریزی، استفتائات، ج1، س11؛ لطف اللهصافی گلپایگانی، جامعالاحکام، ج1، س18؛ سیدمحمدرضا موسویگلپایگانی، مجمع المسائل، ج1، س3و4؛آیات عظام نوری، تبریزی، صافی وگلپایگانی: «در مسائلی که به فتوای مجتهد اول عمل نکردهاست، (صافی، گلپایگانی: بنا بر احتیاط واجب) رجوعجایز است و اگر عمل کرده است، رجوع جایز نیست»؛ سیدمحمدرضاموسوی گلپایگانی و لطف الله صافی گلپایگانی، هدایه العباد، ج1، م4.
2- سیدعلی خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س31و45؛ سیدروح اللهخمینی، تحریرالوسیله، تقلید، م4و13؛ آموزش فقه، ص26؛وسیله النجاه، تقلید، م4و13؛آقای فلاح زاده هم در آموزش فقه، درس3، ص24، چاپ91،این گونه توضیح داده است: «در برخی از چاپ های کتاب تحریر الوسیله، تعبیر ’یجوزالعدول...‘آمده است؛ ولی بارها از اعضای محترم شورای استفتای امام خمینیسؤال شد و فرمودند به فتوای ایشان عدول در فتوا به مجتهد مساویجایز نیست.» در کتاب تفصیل الشریعه شرح تحریر الوسیله آیت اللهفاضل لنکرانی هم عبارت «لا یجوز» وجود دارد.
3- سیدعلی خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س31؛ سیدمحمود شاهرودی، منهاج الصالحین، تقلید، م14؛حسین وحید خراسانی، منهاجالصالحین؛ سیدابوالقاسم خویی، ج2، تقلید،م14؛ آیات عظام خویی و وحید: «گفتنیاست درصورت علم به اختلاف فتوا هرچند اجمالاً بین او و مجتهد مساوی دررتبۀ علمی، باید بین فتاوای آنان احتیاطکرد»؛ سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی، عروه الوثقی، ج1، تقلید،م11؛ محمدعلی اراکی؛ سیدموسیشبیری زنجانی، م9.