مجموعه رهیافت: احکام اجتهاد، احتیاط، تقلید صفحه 66

اختلاف ایشان، اگرچه اجمالاً علم داشته باشد و علم یا حجتی شرعی بر تساوی آن ها در علم داشته باشد، باید به فتوای کسی عمل کند که فتوای او مطابق با احتیاط است. چنانچه فتوای هیچ یک از آنان مطابق با احتیاط نباشد، مثل اینکه یکی به قصر فتوا داده و دیگری به تمام فتوا بدهد، احتیاط کند به جمع بین آن دو. اگر احتیاط ممکن نباشد، مثل اینکه یکی به وجوب عملی فتوا داده و دیگری به حرمت آن فتوا بدهد، یا مشقت داشته باشد، بنا بر احتیاط، به فتوای کسی عمل کند که ورع او در فتوادادن بیشتر است. اگر در این جهت هم مساوی اند، مخیر است و می تواند به هریک از ایشان رجوع کند (آیت الله وحید).(1)

اگر دو نفر از مجتهدان اعلم بوده و با یکدیگر مساوی باشند، مقلد مخیر است از هرکدام از آن ها تقلید کند (آیت الله تبریزی).(2)

3.4.5. رابطۀ شلوغی درس خارج با اعلمیت

ازآنجاکه ملاک اعلم بودن، فهم بهتر حکم الهی است و این مطلب با نحوۀ بیان و چگونگی تدریس ملازمه ای ندارد، شلوغی درس خارج نمی تواند ملاک اعلم بودن مجتهد محسوب شود (آیت الله بهجت).(3)

می تواند یکی از قراین باشد؛ ولی به تنهایی دلیل قطعی نیست (آیت الله مکارم).(4)

1- حسین وحید خراسانی، منهاج الصالحین، ج1، تقلید، م8 و سایت، تقلید، س14.
2- جواد تبریزی، منهاجالصالحین، ج1، م9؛ استفتائات،ج1، س3.
3- محمدتقی بهجت، استفتائات،ج1، تقلید، س81.
4- ناصر مکارم شیرازی، استفتائات، ج2، س9، سایت،راه های شناخت اعلم، س3.