مجموعه رهیافت: احکام اجتهاد، احتیاط، تقلید صفحه 67

4.4.5. از چه راه هایی مجتهد اعلم شناخته می شود؟

1. خود انسان یقین کند؛ مثل اینکه از اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد (اجماع).(1)

2. دو نفر عالم عادل که می توانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند، مجتهدبودن یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند؛ به شرط اینکه دو نفر عالم عادل دیگر با گفتۀ آنان مخالفت نکنند (حضرت امام و رهبر معظم انقلاب و آیات عظام تبریزی، بهجت، فاضل، مکارم، نوری، صافی گلپایگانی، شاهرودی، اراکی و گلپایگانی).(2)

اگر یک مرد عادل خبر دهد، بنا بر احتیاط واجب باید احتیاط کند (آیت الله زنجانی).(3)

1- توضیح المسائل مراجع، م3؛ سیدمحمدکاظمطباطبایی یزدی، عروهالوثقی، ج1، تقلید، م20؛ سیدعلی خامنه ای،اجوبه الاستفتائات، س25: «احراز اجتهاد و اعلمیتمرجع تقلید به وسیلۀ امتحان یا تحصیل یقین،هرچند از شهرت مفیدِ علم یا اطمینان یا با شهادت دو نفر عادلاز اهل خبره صورت می گیرد»؛ تحریرالمسائل، م29؛ حسین وحید خراسانی، توضیح المسائل، م3 و سایت، استفتائات، تقلید، س19؛محمد فاضل لنکرانی، الاحکام الواضحه،تقلید، م6؛ محمدتقی بهجت، وسیلهالنجاه، م19؛ جامع المسائل،ج1، تقلید، شیوۀ اعلمیت؛ هدایه العباد، سیدمحمدرضا موسویگلپایگانی؛ لطف الله صافی گلپایگانی، ج1،م22.
2- توضیح المسائل،م3؛ ناصر مکارم شیرازی؛ محمد فاضل لنکرانی، م5؛ سیدمحمدکاظمطباطبایی یزدی، عروهالوثقی، ج1، تقلید، م20؛ سیدعلی خامنه ای،اجوبه الاستفتائات،س24و25و27: «اگر بینۀ شرعیبر اعلمیت مجتهد جامع الشرایط اقامه شود، تازمانی که بینۀشرعی دیگری که معارض آن باشد پیدا نشود، آن بینه حجتشرعی است و به آن اعتماد می شود؛ اگرچه موجب حصول علم یا اطمیناننباشد. دراین صورت جست وجو از بینه معارض و احراز عدم وجود آن لازم نیست.»و تحریر المسائل، م29و30؛سیدروح الله خمینی، تحریرالوسیله، ج1، تقلید، م19؛ محمد فاضللنکرانی، الاحکام الواضحه، تقلید،م6؛ محمدتقی بهجت، وسیلهالنجاه، م19؛ هدایهالعباد، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی؛ لطف اللهصافی گلپایگانی، ج1، م22.
3- توضیح المسائل مراجع، م3.