مجموعه رهیافت: احکام اجتهاد، احتیاط، تقلید صفحه 71

5.4.5. تعارض شهادت اهل خبره دربارۀ اعلمیت مجتهدان

درصورت تعارض شهادت اهل خبره دربارۀ اعلمیت مجتهدان، مقلد مخیر است از هرکدام خواست، تقلید کند (آیات عظام فاضل و مکارم و گلپایگانی).(1)

درصورتی که یقین انسان به اعلم بودن فرد دیگری، براساس موازین ذکرشده باشد، عمل به یقین مقدم است و درصورت تعارض نظرهای علما، اگر مرجحات دیگر همچون اورعیت در یکی از آنان بود، باید از وی تقلید کرد و درصورت یأس از ترجیح یکی از آن دو بر دیگری، فرد اختیار دارد از هریک از آن دو مجتهد تقلید کند (آیت الله بهجت).(2)

درصورت تعارض شهادت اهل خبره دربارۀ اعلمیت مجتهدان، هر دو بینه از درجۀ اعتبار ساقط می شود. اگر واجد حجیت بوده باشند، پس باید به احوط از دو قول و احوط از دو فتوا اخذ کرد. درصورت تعارض شیاع و بینه، اگر شیاع افادۀ علم یا اطمینان کند، بر بینه مقدم است و اگر افادۀ علم یا اطمینان نکند، بینه بر شیاع مقدم است (آیت الله خویی).(3)

در اثبات اعلمیت مرجع از راه شیاع، اگر تعارض شد و اهل خبره تعارض کردند، هرکدام

1- محمد فاضل لنکرانی، جامعالمسائل، ج1، تقلید، س8؛ ناصر مکارم شیرازی، استفتائات، ج3، س8؛ سایت، راه های شناخت اعلم،س4؛ مجمع المسائل، سیدمحمدرضا موسویگلپایگانی، ج1، س7و21.
2- محمدتقی بهجت، استفتائات،ج1، تقلید، س79.
3- سیدابوالقاسم خویی، استفتائات، تقلید، س9و10.