- مقدمه 1
- اشاره 8
- احکام نگاه و معاینۀ پزشکی 10
- ضمانت 11
- کلاس های مختلط 11
- اشاره 13
- ب:تشریح جسد مسلمان 14
- الف:تشریح جسد غیر مسلمان 14
- ج:تهیۀ جسد و استخوان 16
- و:دیۀ تشریح و قطع عضو میّت 17
- ه :تماس با جسد 17
- ح:نگهداری جسد 18
- ز:خارج کردن اشیای قیمتی از بدن میّت 18
- اشاره 20
- احکام نگاه و لمس 22
- الف:معاینه 22
- نگاه و لمس در معاینه و درمان 23
- نگاه به عورت و لمس آن 23
- نگاه به نامحرم برای انجام تحقیقات پزشکی 24
- معاینات غیر درمانی 25
- مراجعه به پزشک غیر همجنس 26
- ب:تشخیص 27
- لزوم به کارگیری روش های تشخیص 27
- اشاره 27
- آزمایش های تحقیقاتی 30
- رادیولوژی 31
- اشاره 32
- ج:درمان 32
- افشای سرّ بیماران 34
- اجرت پزشکی 35
- احکام محتضر 37
- خاتمه 37
- اشاره 39
- طهارت و نجاست 41
- حکم نگاه و لمس در دندانپزشکی 41
- خون لای دندان 42
- طهارت دندان مصنوعی 42
- استفاده از دندان ساخته شده توسط غیر مسلمان 42
- استفاده از طلا 43
- روزه داری و کشیدن دندان 43
- ضمان در دندانپزشکی 44
- اذن بیمار 44
- اجرت دندانپزشکی 44
- اشاره 46
- نگاه پزشک و ماما 47
- مراجعه به پزشک در دوران بارداری 48
- عدم جواز درمان برای پزشک زن 49
- تجویز دارو در دوران حاملگی 49
- ارجاع پزشک به دیگران 49
- دخالت مردان در امور زایمان 49
- ممنوعیت ورود افراد متفرقه به اتاق زایمان 50
- نگاه زنان دیگر 50
- آموزش و فراگیری علوم پزشکی زنان 51
- مواردی که می توان به پزشک مرد مراجعه کرد 51
- سقط جنین 52
- آموزش عملی 52
- حکم سزارین 53
- احکام جنین سقط شده 54
- استفاده از باقیمانده های زایمان 54
- فرزند متولد شده از مادر مرده 55
- بیرون آوردن طفل از شکم مادری که از دنیا رفته 55
- دقّت در نسبتِ فرزند به مادر 55
- احکام بعد از ولادت 56
- اشاره 58
- حکم عقیم شدن دائمی 60
- جلوگیری موقت 62
- عزل و احکام آن 62
- دیۀ عزل 63
- دیۀ از بین بردن نطفه 63
- الزام بر جلوگیری 64
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 64
- وظیفۀ پزشک و عقیم سازی 65
- حکومت اسلامی و کنترل جمعیت 65
- اشاره 67
- اشاره 69
- الف:بارورسازی با اسپرم شوهر 69
- باروری با ارتکاب مقدمات حرام 70
- کِشت جنین در رحم زن بیگانه 70
- مقصود از مقدمات حرام 71
- نسبت فرزند با رحم پرورش دهنده 71
- کِشت جنین در رحم حیوان 71
- اشاره 72
- ب:بارورسازی با اسپرم مرد بیگانه 72
- نسبت فرزند باروری مصنوعی حرام با صاحبان اسپرم و 73
- احکام تولدیافتگان از باروری مصنوعی در محرمیّت و ازدواج 74
- از بین بردن جنین های اضافه 74
- ج:بارورسازی مصنوعی از نباتات 75
- د:تولید فرزند از طریق پرورش اسپرم 76
- ه -باروری و انعقاد نطفه از غیر اسپرم مرد و تخمک زن 77
- اشاره 77
- نسبت کودکان یک طرفه و مصنوعی 77
- کاهش دوران حاملگی 78
- ملحقات مباحث باروری مصنوعی 78
- فرزندان زایمان های زودرس و دیررس 78
- برداشتن تخمدان و پیوند آن 79
- برداشتن بیضه و پیوند آن 79
- اشاره 81
- حرمت سقط جنین و پیامدهای شرعی آن 83
- استفاده از قرص جلوگیری 84
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 84
- وجوب حفاظت مادر از جنین 84
- عدم جواز سقط جنین های اضافی 84
- موارد جواز سقط جنین 85
- لزوم حفظ جنین با دستگاه انکوباتور 85
- سقط جنین بعد از چهارماهگی 86
- حکم سقط جنین کافر 86
- موارد ضرورت سقط جنین 87
- عدم جواز سقط جنین بیمار و عقب مانده 88
- لزوم تأخیر مجازات اعدام برای زن باردار 89
- عدم جواز سقط جنین بر غیر مادر 89
- سقوط عدۀ زن باردار،با سقط جنینِ وی 89
- وجوب دیۀ سقط جنین 90
- لزوم تجهیز جنین مرده 90
- وجوب دیۀ سقط جنین،بر مباشر 91
- اطلاع رسانی پزشک به والدین دربارۀ چگونگی جنین 92
- وجوب کفّاره 93
- مواردی که سقط جنین کفّاره ندارد 94
- اخذ برائت پزشک قبل از اسقاط جنین 94
- تعیین مقدار دیۀ جنین بر حسب مراحل رشد 95
- موارد دیۀ اسقاط جنین در صورت تحقق عزل 96
- زمان دمیده شدن روح به جنین 96
- دیۀ سقط جنین دوقلو و بیشتر 97
- لزوم پرداخت دیۀ مادر و جنین 97
- دیۀ سقط جنینی که معلوم نیست پسر است یا دختر 97
- دیه جراحات وارده بر جنین 98
- اشاره 99
- معاینۀ عروس برای بررسی بکارت 101
- حکم ترمیم پردۀ بکارت 101
- آزمایش های قبل از ازدواج 101
- عیب هایی که موجب فسخ عقد می شوند 102
- ارش ازالۀ بکارت 102
- عیب هایی که موجب اختیار فسخ عقد نمی شوند 104
- حکم آمیزش زوجین در صورت بیماری واگیردار 104
- حجّیّت قول پزشک در اثبات عیب 104
- معاینۀ زن برای تشخیص عیب 104
- حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیت 105
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 105
- جرّاحی پوست به جهت زیبایی 105
- اشاره 107
- وجوب تغییر و مشخص کردن جنسیّت 109
- اقدام به تغییر جنسیت توسط پزشک 110
- اذن شوهر در تغییر جنسیت 110
- تغییر جنسیت دوجنسی حقیقی 110
- مواردی که موجب ضرورت اقدام به تغییر جنسیت نیست 111
- احکام شرعی بعد از تغییر جنسیت 111
- احکام دوجنسی ها 111
- تکلیف همسران،بعد از تغییر جنسیت 111
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 112
- تغییر جنسیت زن در زمان عدّه 112
- محرمیّت بعد از تغییر جنسیت 113
- احکام ارث،بعد از تغییر جنسیت 113
- اشاره 115
- مرگ از دیدگاه فقهی و پزشکی 117
- مرگ مغزی و احکام آن 117
- مرگ ترحّمی و تجویز مرگ 119
- استفاده از اعضای بیماران مبتلا به مرگ مغزی 119
- اشاره 121
- جواز اهداء و خریدوفروش عضو 123
- حکم پیوند با علم به مفید نبودن 124
- وصیّت به اهدا و فروش عضو بعد از مرگ 124
- اذن ولیّ فقیه یا مجتهد جامع الشرائط برای قطع عضو 125
- اذن اولیاء برای قطع عضو میّت 125
- قطع عضو میّت مسلمان برای نجات جان مسلمان 125
- تشویق برای اقدام به دادن عضو 125
- قطع عضو میّت برای حفظ عضو مسلمان زنده 126
- پیوند عضو مسلمان به غیر مسلمان 126
- قطع عضو میّت غیر مسلمان 126
- قطع عضو انسان مشرف به موت 127
- شرایط جواز عمل جرّاحی 127
- پیوند تخمدان زن اجنبی 127
- پیوند جزئی از بدن انسان به خودش 127
- پیوند عضو قطع شده در اجرای حدّ 128
- محرم و نامحرم بودن در پیوند 128
- پیوند عضو قطع شده برای قصاص 128
- پیوند باقیمانده های زایمان 128
- پیوند اعضای حیوانات به بدن انسان 130
- برداشتن عضو محکوم به اعدام 130
- تخفیف در نوع مجازات به شرط واگذاری عضو 130
- حکم به قطع و اهدای عضو برای تخفیف مجازات 131
- واگذار نمودن عضو برای پیوند به جای تعزیر 131
- پیوند زدن و کاشتن مو 131
- اهدای عضو در برابر عفو از قصاص 131
- وضو و غسل با موی کاشته شده و پیوندی 132
- طهارت و نجاست موی مصنوعی 132
- غسل و دفن عضو جدا شده از بدن زنده 133
- غسل برای تماس با عضو قطع شده 133
- طهارت و نجاست عضو قطع شده 133
- نماز با عضو پیوندی 134
- اشاره 135
- نظر و لمس در هنگام تزریق و انتقال خون 136
- اهدای خون 137
- انتقال خون 137
- گرفتن خون در صورت ضرر 138
- خریدوفروش خون 138
- اهدای خون در حال روزه 138
- علم تزریق کننده به سلامت خون 139
- ضمان در خون گرفتن 139
- تزریق خون ناسالم 140
- تزریق خونی که سبب بیماری شود 140
- اشاره 141
- نگاه به بدن میّت نامحرم و لمس آن 142
- صدور گواهی از طرف پزشک 143
- کالبد شکافی 143
- اشاره 145
- تعریف ضمان 147
- احکام کلّی ضمانت در پزشکی 147
- ضمانت در آزمایشگاه 147
- ضمانت در تجویز دارو 148
- ضمانت پزشک در تشخیص 148
- ضمانت در تجویز دارو بر اساس حدس یا فراموشی 150
- ضمانت در درمان 150
- ضمانت در درمان با روش پرعارضه 151
- ضمانت در درمان،نسبت به خانم های باردار 152
- ضمانت در درمان پس از عمل جراحی 152
- ضمانت در فروش دارو 153
- ضمانت در تزریقات 154
- مباشرت پزشک در تزریق و استعمال دارو 154
- ضمانت ختنه کننده 155
- ضمانت در انتقال خون 155
- ضمانت در دندانپزشکی 155
- اخذ برائت از بیمار 156
- اشاره 158
- الکل 159
- مواد ضدّ عفونی 160
- داروها 160
- خون 160
- نخ بخیه 161
- منی 161
- ادرار و مدفوع 161
- فرآورده های خونی 161
- میّت 162
- وسایل آزمایشگاه 162
- قطعۀ جدا شده از بدن 163
- مردار 163
- موی پیوندی 164
- دهان و دندان 164
- خوردن غذای نجس یا ضرردار 165
- خون آمدن دهان هنگام غذا خوردن 165
- تماس بدن یا لباس با اشیای نجس 165
- اخلاط گلو و بینی 166
- اشاره 167
- طهارت و نجاست 169
- اشاره 169
- اشاره 170
- وضو 170
- تطهیر کردن 170
- وضوی وسواسی 171
- وضوی مسلوس و مبطون 172
- جلوگیری از خروج ادرار و مدفوع 173
- قطع نخاعی 174
- خون ریزی از دهان یا بینی هنگام وضو 174
- مبتلایان به سینوزیت 174
- وضو با دست فلج یا قطع شده 175
- وضو و غسل با لنز 175
- اشاره 176
- وضوی کسانی که دست های ناتوان دارند 176
- وضوی جبیره 176
- زخمِ بسته و چگونگی وضو 178
- جبیرۀ تمام عضو یا اکثر اعضای وضو 179
- مسح با دستی که جبیره دارد 179
- چسبیدن چیزی بر محل وضو 180
- جبیرۀ بیش از حدّ معمول 180
- نماز با وضوی جبیره ای 181
- غسل جبیره ای 181
- جبیره به سبب بیماری چشم 181
- اشاره 181
- ضرر داشتن آب برای وضو و غسل 182
- نماز اول وقت با وضو یا غسل جبیره ای 182
- تیمّم نیابتی 183
- تیمم 183
- تیمّم جبیره ای 183
- نماز با تیمّم 184
- تیمّم بدل از غسل و وضو 185
- چند تیمّم بدل از چند غسل 185
- باطل شدن تیمّم 185
- باطل نشدن تیمّم بدل از غسل 186
- غسل 186
- جنابت بیمار 186
- اشتباه خون حیض به دمل 186
- نفاس 187
- وقت نماز 188
- کیفیت نماز بیمار از نظر قبله 188
- نماز 188
- اشاره 189
- احکام بدن و لباس نمازگزار 189
- صحّت نماز با بدن و لباس نجس 189
- نماز با لباس خون آلود 190
- حکمِ خونِ کمتر از یک درهم 191
- خوب شدن بعضی از زخم های بدن 191
- اذان 192
- طهارت مکان 192
- تکبیره الاحرام 192
- کیفیّت نماز بیمار 193
- نشستن در نماز 193
- تأخیر برای ایستاده خواندن نماز 194
- رکوع در نماز نشسته 194
- آرامش بدن در حال رکوع 195
- ناتوانی از رکوع 195
- ناتوانی از سجدۀ کامل 196
- سجده کسی که در پیشانی،دمل دارد 196
- رعشه در سجده 197
- ناتوانی از سجده 197
- سرفه،آروغ و آه در نماز 198
- شرایط امام جماعت 198
- خوب شدن بیمار قبل از ظهر 199
- استعمال آمپول برای روزه دار 199
- بی هوشی پس از نیّت روزه 199
- فرو بردن اخلاط برای روزه دار 199
- آروغ زدن در حال روزه 200
- اماله کردن و استفاده از شیاف 200
- قی کردن در حال روزه 200
- ضرر داشتن روزه 201
- قضا و کفارۀ روزۀ بیمار 202
- از بین رفتن روزه به سبب مستی 202
- ادامۀ بیماری تا ماه رمضان سال بعد 203
- عدم وجوب قضاء روزه 203
- روزۀ زنی که زایمان او نزدیک است 204
- روزه و تشنگی زیاد 204
- طول کشیدن بیماری به مدت چند سال 204
- استعمال اسپری در هنگام روزه 205
- روزۀ زن شیرده 205
- کسی که به خاطر پیری روزه نمی گیرد 205
- زکات فطره 206
- خونریزی لثه و روزه 206
- معاملات 207
- حجّ 207
داشته باشد،جایز نیست شوهر با او آمیزش کند.
338- اگر مرد مرضی داشته باشد که آمیزش برای او ضرر داشته باشد، زن نمی تواند شوهر خود را وادار به آمیزش کند،امّا اگر در همین صورت مرد،خود اقدام به نزدیکی کند،بر زن چیزی نیست.
جرّاحی پوست به جهت زیبایی
339- جرّاحی پوست به منظور تأمین زیبایی یا مقاصد عقلایی دیگر، جایز است (1).
حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیت
340- هر یک از زوجین اگر تغییر جنسیت دهند،اگر غیر مقارن باشد،از هنگام تغییر جنسیت،عقد باطل می شود.
341- اگر تغییر جنسیت زوجین مقارن باشد،بعید نیست بقای زوجیّت اگر چه احکام تغییر می کند.پس بر مرد فعلی نفقه دادن واجب می شود و بر زن فعلی اطاعت کردن واجب است،اگر چه احتیاط واجب در تجدید عقد نکاح است. (2)
حکم مهر بعد از تغییر جنسیت
342- هرکدام از زوجین،اگر تغییر جنسیت بدهند،ازدواج آنها باطل
1- (1) -در ارتباط با مسائل وضو،غسل و...به فصل پیوند مراجعه شود.
2- (2) -مسائل مختلف تغییر جنسیت به طور مشروح در فصل مربوط به آن آمده است.