- مقدمه 1
- اشاره 8
- احکام نگاه و معاینۀ پزشکی 10
- کلاس های مختلط 11
- ضمانت 11
- اشاره 13
- الف:تشریح جسد غیر مسلمان 14
- ب:تشریح جسد مسلمان 14
- ج:تهیۀ جسد و استخوان 16
- و:دیۀ تشریح و قطع عضو میّت 17
- ه :تماس با جسد 17
- ح:نگهداری جسد 18
- ز:خارج کردن اشیای قیمتی از بدن میّت 18
- اشاره 20
- احکام نگاه و لمس 22
- الف:معاینه 22
- نگاه به عورت و لمس آن 23
- نگاه و لمس در معاینه و درمان 23
- نگاه به نامحرم برای انجام تحقیقات پزشکی 24
- معاینات غیر درمانی 25
- مراجعه به پزشک غیر همجنس 26
- ب:تشخیص 27
- لزوم به کارگیری روش های تشخیص 27
- اشاره 27
- آزمایش های تحقیقاتی 30
- رادیولوژی 31
- ج:درمان 32
- اشاره 32
- افشای سرّ بیماران 34
- اجرت پزشکی 35
- احکام محتضر 37
- خاتمه 37
- اشاره 39
- حکم نگاه و لمس در دندانپزشکی 41
- طهارت و نجاست 41
- طهارت دندان مصنوعی 42
- استفاده از دندان ساخته شده توسط غیر مسلمان 42
- خون لای دندان 42
- استفاده از طلا 43
- روزه داری و کشیدن دندان 43
- اذن بیمار 44
- اجرت دندانپزشکی 44
- ضمان در دندانپزشکی 44
- اشاره 46
- نگاه پزشک و ماما 47
- مراجعه به پزشک در دوران بارداری 48
- دخالت مردان در امور زایمان 49
- تجویز دارو در دوران حاملگی 49
- عدم جواز درمان برای پزشک زن 49
- ارجاع پزشک به دیگران 49
- نگاه زنان دیگر 50
- ممنوعیت ورود افراد متفرقه به اتاق زایمان 50
- آموزش و فراگیری علوم پزشکی زنان 51
- مواردی که می توان به پزشک مرد مراجعه کرد 51
- سقط جنین 52
- آموزش عملی 52
- حکم سزارین 53
- استفاده از باقیمانده های زایمان 54
- احکام جنین سقط شده 54
- فرزند متولد شده از مادر مرده 55
- بیرون آوردن طفل از شکم مادری که از دنیا رفته 55
- دقّت در نسبتِ فرزند به مادر 55
- احکام بعد از ولادت 56
- اشاره 58
- حکم عقیم شدن دائمی 60
- جلوگیری موقت 62
- عزل و احکام آن 62
- دیۀ عزل 63
- دیۀ از بین بردن نطفه 63
- الزام بر جلوگیری 64
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 64
- حکومت اسلامی و کنترل جمعیت 65
- وظیفۀ پزشک و عقیم سازی 65
- اشاره 67
- اشاره 69
- الف:بارورسازی با اسپرم شوهر 69
- باروری با ارتکاب مقدمات حرام 70
- کِشت جنین در رحم زن بیگانه 70
- نسبت فرزند با رحم پرورش دهنده 71
- کِشت جنین در رحم حیوان 71
- مقصود از مقدمات حرام 71
- اشاره 72
- ب:بارورسازی با اسپرم مرد بیگانه 72
- نسبت فرزند باروری مصنوعی حرام با صاحبان اسپرم و 73
- احکام تولدیافتگان از باروری مصنوعی در محرمیّت و ازدواج 74
- از بین بردن جنین های اضافه 74
- ج:بارورسازی مصنوعی از نباتات 75
- د:تولید فرزند از طریق پرورش اسپرم 76
- ه -باروری و انعقاد نطفه از غیر اسپرم مرد و تخمک زن 77
- نسبت کودکان یک طرفه و مصنوعی 77
- اشاره 77
- فرزندان زایمان های زودرس و دیررس 78
- ملحقات مباحث باروری مصنوعی 78
- کاهش دوران حاملگی 78
- برداشتن تخمدان و پیوند آن 79
- برداشتن بیضه و پیوند آن 79
- اشاره 81
- حرمت سقط جنین و پیامدهای شرعی آن 83
- استفاده از قرص جلوگیری 84
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 84
- وجوب حفاظت مادر از جنین 84
- عدم جواز سقط جنین های اضافی 84
- موارد جواز سقط جنین 85
- لزوم حفظ جنین با دستگاه انکوباتور 85
- سقط جنین بعد از چهارماهگی 86
- حکم سقط جنین کافر 86
- موارد ضرورت سقط جنین 87
- عدم جواز سقط جنین بیمار و عقب مانده 88
- عدم جواز سقط جنین بر غیر مادر 89
- سقوط عدۀ زن باردار،با سقط جنینِ وی 89
- لزوم تأخیر مجازات اعدام برای زن باردار 89
- لزوم تجهیز جنین مرده 90
- وجوب دیۀ سقط جنین 90
- وجوب دیۀ سقط جنین،بر مباشر 91
- اطلاع رسانی پزشک به والدین دربارۀ چگونگی جنین 92
- وجوب کفّاره 93
- اخذ برائت پزشک قبل از اسقاط جنین 94
- مواردی که سقط جنین کفّاره ندارد 94
- تعیین مقدار دیۀ جنین بر حسب مراحل رشد 95
- موارد دیۀ اسقاط جنین در صورت تحقق عزل 96
- زمان دمیده شدن روح به جنین 96
- دیۀ سقط جنین دوقلو و بیشتر 97
- لزوم پرداخت دیۀ مادر و جنین 97
- دیۀ سقط جنینی که معلوم نیست پسر است یا دختر 97
- دیه جراحات وارده بر جنین 98
- اشاره 99
- آزمایش های قبل از ازدواج 101
- معاینۀ عروس برای بررسی بکارت 101
- حکم ترمیم پردۀ بکارت 101
- عیب هایی که موجب فسخ عقد می شوند 102
- ارش ازالۀ بکارت 102
- عیب هایی که موجب اختیار فسخ عقد نمی شوند 104
- معاینۀ زن برای تشخیص عیب 104
- حجّیّت قول پزشک در اثبات عیب 104
- حکم آمیزش زوجین در صورت بیماری واگیردار 104
- جرّاحی پوست به جهت زیبایی 105
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 105
- حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیت 105
- اشاره 107
- وجوب تغییر و مشخص کردن جنسیّت 109
- اقدام به تغییر جنسیت توسط پزشک 110
- اذن شوهر در تغییر جنسیت 110
- تغییر جنسیت دوجنسی حقیقی 110
- مواردی که موجب ضرورت اقدام به تغییر جنسیت نیست 111
- تکلیف همسران،بعد از تغییر جنسیت 111
- احکام دوجنسی ها 111
- احکام شرعی بعد از تغییر جنسیت 111
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 112
- تغییر جنسیت زن در زمان عدّه 112
- احکام ارث،بعد از تغییر جنسیت 113
- محرمیّت بعد از تغییر جنسیت 113
- اشاره 115
- مرگ از دیدگاه فقهی و پزشکی 117
- مرگ مغزی و احکام آن 117
- مرگ ترحّمی و تجویز مرگ 119
- استفاده از اعضای بیماران مبتلا به مرگ مغزی 119
- اشاره 121
- جواز اهداء و خریدوفروش عضو 123
- حکم پیوند با علم به مفید نبودن 124
- وصیّت به اهدا و فروش عضو بعد از مرگ 124
- اذن اولیاء برای قطع عضو میّت 125
- تشویق برای اقدام به دادن عضو 125
- اذن ولیّ فقیه یا مجتهد جامع الشرائط برای قطع عضو 125
- قطع عضو میّت مسلمان برای نجات جان مسلمان 125
- قطع عضو میّت برای حفظ عضو مسلمان زنده 126
- پیوند عضو مسلمان به غیر مسلمان 126
- قطع عضو میّت غیر مسلمان 126
- قطع عضو انسان مشرف به موت 127
- شرایط جواز عمل جرّاحی 127
- پیوند تخمدان زن اجنبی 127
- پیوند جزئی از بدن انسان به خودش 127
- پیوند عضو قطع شده برای قصاص 128
- پیوند باقیمانده های زایمان 128
- محرم و نامحرم بودن در پیوند 128
- پیوند عضو قطع شده در اجرای حدّ 128
- برداشتن عضو محکوم به اعدام 130
- تخفیف در نوع مجازات به شرط واگذاری عضو 130
- پیوند اعضای حیوانات به بدن انسان 130
- حکم به قطع و اهدای عضو برای تخفیف مجازات 131
- پیوند زدن و کاشتن مو 131
- اهدای عضو در برابر عفو از قصاص 131
- واگذار نمودن عضو برای پیوند به جای تعزیر 131
- وضو و غسل با موی کاشته شده و پیوندی 132
- طهارت و نجاست موی مصنوعی 132
- طهارت و نجاست عضو قطع شده 133
- غسل برای تماس با عضو قطع شده 133
- غسل و دفن عضو جدا شده از بدن زنده 133
- نماز با عضو پیوندی 134
- اشاره 135
- نظر و لمس در هنگام تزریق و انتقال خون 136
- اهدای خون 137
- انتقال خون 137
- اهدای خون در حال روزه 138
- گرفتن خون در صورت ضرر 138
- خریدوفروش خون 138
- علم تزریق کننده به سلامت خون 139
- ضمان در خون گرفتن 139
- تزریق خونی که سبب بیماری شود 140
- تزریق خون ناسالم 140
- اشاره 141
- نگاه به بدن میّت نامحرم و لمس آن 142
- صدور گواهی از طرف پزشک 143
- کالبد شکافی 143
- اشاره 145
- تعریف ضمان 147
- احکام کلّی ضمانت در پزشکی 147
- ضمانت در آزمایشگاه 147
- ضمانت در تجویز دارو 148
- ضمانت پزشک در تشخیص 148
- ضمانت در درمان 150
- ضمانت در تجویز دارو بر اساس حدس یا فراموشی 150
- ضمانت در درمان با روش پرعارضه 151
- ضمانت در درمان،نسبت به خانم های باردار 152
- ضمانت در درمان پس از عمل جراحی 152
- ضمانت در فروش دارو 153
- ضمانت در تزریقات 154
- مباشرت پزشک در تزریق و استعمال دارو 154
- ضمانت در دندانپزشکی 155
- ضمانت در انتقال خون 155
- ضمانت ختنه کننده 155
- اخذ برائت از بیمار 156
- اشاره 158
- الکل 159
- داروها 160
- خون 160
- مواد ضدّ عفونی 160
- نخ بخیه 161
- فرآورده های خونی 161
- ادرار و مدفوع 161
- منی 161
- وسایل آزمایشگاه 162
- میّت 162
- مردار 163
- قطعۀ جدا شده از بدن 163
- موی پیوندی 164
- دهان و دندان 164
- خوردن غذای نجس یا ضرردار 165
- خون آمدن دهان هنگام غذا خوردن 165
- تماس بدن یا لباس با اشیای نجس 165
- اخلاط گلو و بینی 166
- اشاره 167
- طهارت و نجاست 169
- اشاره 169
- اشاره 170
- وضو 170
- تطهیر کردن 170
- وضوی وسواسی 171
- وضوی مسلوس و مبطون 172
- جلوگیری از خروج ادرار و مدفوع 173
- قطع نخاعی 174
- خون ریزی از دهان یا بینی هنگام وضو 174
- مبتلایان به سینوزیت 174
- وضو با دست فلج یا قطع شده 175
- وضو و غسل با لنز 175
- اشاره 176
- وضوی جبیره 176
- وضوی کسانی که دست های ناتوان دارند 176
- زخمِ بسته و چگونگی وضو 178
- جبیرۀ تمام عضو یا اکثر اعضای وضو 179
- مسح با دستی که جبیره دارد 179
- جبیرۀ بیش از حدّ معمول 180
- چسبیدن چیزی بر محل وضو 180
- نماز با وضوی جبیره ای 181
- اشاره 181
- غسل جبیره ای 181
- جبیره به سبب بیماری چشم 181
- نماز اول وقت با وضو یا غسل جبیره ای 182
- ضرر داشتن آب برای وضو و غسل 182
- تیمّم نیابتی 183
- تیمّم جبیره ای 183
- تیمم 183
- نماز با تیمّم 184
- تیمّم بدل از غسل و وضو 185
- چند تیمّم بدل از چند غسل 185
- باطل شدن تیمّم 185
- غسل 186
- باطل نشدن تیمّم بدل از غسل 186
- جنابت بیمار 186
- اشتباه خون حیض به دمل 186
- نفاس 187
- کیفیت نماز بیمار از نظر قبله 188
- وقت نماز 188
- نماز 188
- صحّت نماز با بدن و لباس نجس 189
- اشاره 189
- احکام بدن و لباس نمازگزار 189
- نماز با لباس خون آلود 190
- حکمِ خونِ کمتر از یک درهم 191
- خوب شدن بعضی از زخم های بدن 191
- اذان 192
- طهارت مکان 192
- تکبیره الاحرام 192
- کیفیّت نماز بیمار 193
- نشستن در نماز 193
- رکوع در نماز نشسته 194
- تأخیر برای ایستاده خواندن نماز 194
- ناتوانی از رکوع 195
- آرامش بدن در حال رکوع 195
- سجده کسی که در پیشانی،دمل دارد 196
- ناتوانی از سجدۀ کامل 196
- ناتوانی از سجده 197
- رعشه در سجده 197
- سرفه،آروغ و آه در نماز 198
- شرایط امام جماعت 198
- خوب شدن بیمار قبل از ظهر 199
- بی هوشی پس از نیّت روزه 199
- استعمال آمپول برای روزه دار 199
- فرو بردن اخلاط برای روزه دار 199
- قی کردن در حال روزه 200
- آروغ زدن در حال روزه 200
- اماله کردن و استفاده از شیاف 200
- ضرر داشتن روزه 201
- قضا و کفارۀ روزۀ بیمار 202
- از بین رفتن روزه به سبب مستی 202
- عدم وجوب قضاء روزه 203
- ادامۀ بیماری تا ماه رمضان سال بعد 203
- طول کشیدن بیماری به مدت چند سال 204
- روزه و تشنگی زیاد 204
- روزۀ زنی که زایمان او نزدیک است 204
- استعمال اسپری در هنگام روزه 205
- کسی که به خاطر پیری روزه نمی گیرد 205
- روزۀ زن شیرده 205
- خونریزی لثه و روزه 206
- زکات فطره 206
- معاملات 207
- حجّ 207
و عدم ضمان اقدام کند،مسئول نیست.
462- اگر پزشک بنابر اصرار بیمار به تجویز داروی مضرّ اقدام کند و یا اقدامات درمانی مضرّ دیگری را تجویز نماید،مسئول است.
463- اگر پزشک-نه برای نجات جان بیمار-بلکه برای تسکین و مداوای بیماری های آزاردهنده مانند تب،خارش و...،دارویی را تجویز نماید که گاهی عوارضی بدتر از بیماری اولیه ایجاد می کند،با رعایت اهمّ و مهمّ و توجّه دادن بیمار به عواقب احتمالی مصرف دارو،در صورتی که شرط عدم ضمان کرده باشد،مسئول نیست.
464- اگر پزشک بداند یا احتمال دهد که نجات جان بیمار وابسته به مصرف دارویی مضر و پرعارضه است،در صورتی که احتمال قوی و عقلایی-قابل قبول-به مفید بودن بدهد و آن را تجویز نماید،در صورتی که شرط عدم ضمان کند،مسئول نیست.
465- اگر امکان تعیین حساسیّت یک دارو وجود نداشته باشد،در صورتی که دارو برای بیمار ایجاد عارضه کند،در صورتی که پزشک قبل از تجویز دارو از بیمار برائت گرفته باشد،ضامن نیست.
466- اگر پزشک دارویی را توصیف کند و بگوید:برای فلان بیماری مفید است.یا بگوید:دوای بیمار،فلان داروست؛بدون این که دستور خوردن آن را بدهد،اقوی این است که ضامن نیست.
467- اگر پزشک داروهایی را تجویز کند که نمی داند سبب بهبودی بیمار خواهد شد یا نه،یا دارویی را تجویز نماید که احتمال عقلایی قابل قبول برای مفید بودن آن دارد،امّا این داروها دارای عوارض جانبی هستند،در صورتی که به بیمار اطلاع دهد،ضامن نخواهد بود.