- مقدمه 1
- اشاره 8
- احکام نگاه و معاینۀ پزشکی 10
- کلاس های مختلط 11
- ضمانت 11
- اشاره 13
- ب:تشریح جسد مسلمان 14
- الف:تشریح جسد غیر مسلمان 14
- ج:تهیۀ جسد و استخوان 16
- و:دیۀ تشریح و قطع عضو میّت 17
- ه :تماس با جسد 17
- ح:نگهداری جسد 18
- ز:خارج کردن اشیای قیمتی از بدن میّت 18
- اشاره 20
- احکام نگاه و لمس 22
- الف:معاینه 22
- نگاه و لمس در معاینه و درمان 23
- نگاه به عورت و لمس آن 23
- نگاه به نامحرم برای انجام تحقیقات پزشکی 24
- معاینات غیر درمانی 25
- مراجعه به پزشک غیر همجنس 26
- لزوم به کارگیری روش های تشخیص 27
- ب:تشخیص 27
- اشاره 27
- آزمایش های تحقیقاتی 30
- رادیولوژی 31
- اشاره 32
- ج:درمان 32
- افشای سرّ بیماران 34
- اجرت پزشکی 35
- احکام محتضر 37
- خاتمه 37
- اشاره 39
- طهارت و نجاست 41
- حکم نگاه و لمس در دندانپزشکی 41
- خون لای دندان 42
- استفاده از دندان ساخته شده توسط غیر مسلمان 42
- طهارت دندان مصنوعی 42
- روزه داری و کشیدن دندان 43
- استفاده از طلا 43
- اجرت دندانپزشکی 44
- ضمان در دندانپزشکی 44
- اذن بیمار 44
- اشاره 46
- نگاه پزشک و ماما 47
- مراجعه به پزشک در دوران بارداری 48
- تجویز دارو در دوران حاملگی 49
- عدم جواز درمان برای پزشک زن 49
- ارجاع پزشک به دیگران 49
- دخالت مردان در امور زایمان 49
- نگاه زنان دیگر 50
- ممنوعیت ورود افراد متفرقه به اتاق زایمان 50
- آموزش و فراگیری علوم پزشکی زنان 51
- مواردی که می توان به پزشک مرد مراجعه کرد 51
- سقط جنین 52
- آموزش عملی 52
- حکم سزارین 53
- احکام جنین سقط شده 54
- استفاده از باقیمانده های زایمان 54
- بیرون آوردن طفل از شکم مادری که از دنیا رفته 55
- فرزند متولد شده از مادر مرده 55
- دقّت در نسبتِ فرزند به مادر 55
- احکام بعد از ولادت 56
- اشاره 58
- حکم عقیم شدن دائمی 60
- جلوگیری موقت 62
- عزل و احکام آن 62
- دیۀ عزل 63
- دیۀ از بین بردن نطفه 63
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 64
- الزام بر جلوگیری 64
- وظیفۀ پزشک و عقیم سازی 65
- حکومت اسلامی و کنترل جمعیت 65
- اشاره 67
- اشاره 69
- الف:بارورسازی با اسپرم شوهر 69
- باروری با ارتکاب مقدمات حرام 70
- کِشت جنین در رحم زن بیگانه 70
- نسبت فرزند با رحم پرورش دهنده 71
- کِشت جنین در رحم حیوان 71
- مقصود از مقدمات حرام 71
- ب:بارورسازی با اسپرم مرد بیگانه 72
- اشاره 72
- نسبت فرزند باروری مصنوعی حرام با صاحبان اسپرم و 73
- احکام تولدیافتگان از باروری مصنوعی در محرمیّت و ازدواج 74
- از بین بردن جنین های اضافه 74
- ج:بارورسازی مصنوعی از نباتات 75
- د:تولید فرزند از طریق پرورش اسپرم 76
- ه -باروری و انعقاد نطفه از غیر اسپرم مرد و تخمک زن 77
- نسبت کودکان یک طرفه و مصنوعی 77
- اشاره 77
- کاهش دوران حاملگی 78
- ملحقات مباحث باروری مصنوعی 78
- فرزندان زایمان های زودرس و دیررس 78
- برداشتن بیضه و پیوند آن 79
- برداشتن تخمدان و پیوند آن 79
- اشاره 81
- حرمت سقط جنین و پیامدهای شرعی آن 83
- وجوب حفاظت مادر از جنین 84
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 84
- عدم جواز سقط جنین های اضافی 84
- استفاده از قرص جلوگیری 84
- موارد جواز سقط جنین 85
- لزوم حفظ جنین با دستگاه انکوباتور 85
- سقط جنین بعد از چهارماهگی 86
- حکم سقط جنین کافر 86
- موارد ضرورت سقط جنین 87
- عدم جواز سقط جنین بیمار و عقب مانده 88
- سقوط عدۀ زن باردار،با سقط جنینِ وی 89
- عدم جواز سقط جنین بر غیر مادر 89
- لزوم تأخیر مجازات اعدام برای زن باردار 89
- لزوم تجهیز جنین مرده 90
- وجوب دیۀ سقط جنین 90
- وجوب دیۀ سقط جنین،بر مباشر 91
- اطلاع رسانی پزشک به والدین دربارۀ چگونگی جنین 92
- وجوب کفّاره 93
- مواردی که سقط جنین کفّاره ندارد 94
- اخذ برائت پزشک قبل از اسقاط جنین 94
- تعیین مقدار دیۀ جنین بر حسب مراحل رشد 95
- موارد دیۀ اسقاط جنین در صورت تحقق عزل 96
- زمان دمیده شدن روح به جنین 96
- دیۀ سقط جنین دوقلو و بیشتر 97
- دیۀ سقط جنینی که معلوم نیست پسر است یا دختر 97
- لزوم پرداخت دیۀ مادر و جنین 97
- دیه جراحات وارده بر جنین 98
- اشاره 99
- آزمایش های قبل از ازدواج 101
- معاینۀ عروس برای بررسی بکارت 101
- حکم ترمیم پردۀ بکارت 101
- عیب هایی که موجب فسخ عقد می شوند 102
- ارش ازالۀ بکارت 102
- حجّیّت قول پزشک در اثبات عیب 104
- عیب هایی که موجب اختیار فسخ عقد نمی شوند 104
- حکم آمیزش زوجین در صورت بیماری واگیردار 104
- معاینۀ زن برای تشخیص عیب 104
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 105
- جرّاحی پوست به جهت زیبایی 105
- حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیت 105
- اشاره 107
- وجوب تغییر و مشخص کردن جنسیّت 109
- اقدام به تغییر جنسیت توسط پزشک 110
- اذن شوهر در تغییر جنسیت 110
- تغییر جنسیت دوجنسی حقیقی 110
- مواردی که موجب ضرورت اقدام به تغییر جنسیت نیست 111
- احکام شرعی بعد از تغییر جنسیت 111
- تکلیف همسران،بعد از تغییر جنسیت 111
- احکام دوجنسی ها 111
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 112
- تغییر جنسیت زن در زمان عدّه 112
- محرمیّت بعد از تغییر جنسیت 113
- احکام ارث،بعد از تغییر جنسیت 113
- اشاره 115
- مرگ مغزی و احکام آن 117
- مرگ از دیدگاه فقهی و پزشکی 117
- مرگ ترحّمی و تجویز مرگ 119
- استفاده از اعضای بیماران مبتلا به مرگ مغزی 119
- اشاره 121
- جواز اهداء و خریدوفروش عضو 123
- حکم پیوند با علم به مفید نبودن 124
- وصیّت به اهدا و فروش عضو بعد از مرگ 124
- اذن اولیاء برای قطع عضو میّت 125
- قطع عضو میّت مسلمان برای نجات جان مسلمان 125
- تشویق برای اقدام به دادن عضو 125
- اذن ولیّ فقیه یا مجتهد جامع الشرائط برای قطع عضو 125
- قطع عضو میّت غیر مسلمان 126
- قطع عضو میّت برای حفظ عضو مسلمان زنده 126
- پیوند عضو مسلمان به غیر مسلمان 126
- قطع عضو انسان مشرف به موت 127
- شرایط جواز عمل جرّاحی 127
- پیوند تخمدان زن اجنبی 127
- پیوند جزئی از بدن انسان به خودش 127
- محرم و نامحرم بودن در پیوند 128
- پیوند باقیمانده های زایمان 128
- پیوند عضو قطع شده برای قصاص 128
- پیوند عضو قطع شده در اجرای حدّ 128
- برداشتن عضو محکوم به اعدام 130
- تخفیف در نوع مجازات به شرط واگذاری عضو 130
- پیوند اعضای حیوانات به بدن انسان 130
- واگذار نمودن عضو برای پیوند به جای تعزیر 131
- پیوند زدن و کاشتن مو 131
- اهدای عضو در برابر عفو از قصاص 131
- حکم به قطع و اهدای عضو برای تخفیف مجازات 131
- وضو و غسل با موی کاشته شده و پیوندی 132
- طهارت و نجاست موی مصنوعی 132
- طهارت و نجاست عضو قطع شده 133
- غسل و دفن عضو جدا شده از بدن زنده 133
- غسل برای تماس با عضو قطع شده 133
- نماز با عضو پیوندی 134
- اشاره 135
- نظر و لمس در هنگام تزریق و انتقال خون 136
- انتقال خون 137
- اهدای خون 137
- اهدای خون در حال روزه 138
- گرفتن خون در صورت ضرر 138
- خریدوفروش خون 138
- ضمان در خون گرفتن 139
- علم تزریق کننده به سلامت خون 139
- تزریق خونی که سبب بیماری شود 140
- تزریق خون ناسالم 140
- اشاره 141
- نگاه به بدن میّت نامحرم و لمس آن 142
- صدور گواهی از طرف پزشک 143
- کالبد شکافی 143
- اشاره 145
- تعریف ضمان 147
- احکام کلّی ضمانت در پزشکی 147
- ضمانت در آزمایشگاه 147
- ضمانت پزشک در تشخیص 148
- ضمانت در تجویز دارو 148
- ضمانت در درمان 150
- ضمانت در تجویز دارو بر اساس حدس یا فراموشی 150
- ضمانت در درمان با روش پرعارضه 151
- ضمانت در درمان،نسبت به خانم های باردار 152
- ضمانت در درمان پس از عمل جراحی 152
- ضمانت در فروش دارو 153
- مباشرت پزشک در تزریق و استعمال دارو 154
- ضمانت در تزریقات 154
- ضمانت ختنه کننده 155
- ضمانت در انتقال خون 155
- ضمانت در دندانپزشکی 155
- اخذ برائت از بیمار 156
- اشاره 158
- الکل 159
- خون 160
- داروها 160
- مواد ضدّ عفونی 160
- نخ بخیه 161
- ادرار و مدفوع 161
- فرآورده های خونی 161
- منی 161
- وسایل آزمایشگاه 162
- میّت 162
- قطعۀ جدا شده از بدن 163
- مردار 163
- دهان و دندان 164
- موی پیوندی 164
- تماس بدن یا لباس با اشیای نجس 165
- خوردن غذای نجس یا ضرردار 165
- خون آمدن دهان هنگام غذا خوردن 165
- اخلاط گلو و بینی 166
- اشاره 167
- طهارت و نجاست 169
- اشاره 169
- اشاره 170
- تطهیر کردن 170
- وضو 170
- وضوی وسواسی 171
- وضوی مسلوس و مبطون 172
- جلوگیری از خروج ادرار و مدفوع 173
- قطع نخاعی 174
- مبتلایان به سینوزیت 174
- خون ریزی از دهان یا بینی هنگام وضو 174
- وضو با دست فلج یا قطع شده 175
- وضو و غسل با لنز 175
- وضوی جبیره 176
- وضوی کسانی که دست های ناتوان دارند 176
- اشاره 176
- زخمِ بسته و چگونگی وضو 178
- مسح با دستی که جبیره دارد 179
- جبیرۀ تمام عضو یا اکثر اعضای وضو 179
- جبیرۀ بیش از حدّ معمول 180
- چسبیدن چیزی بر محل وضو 180
- جبیره به سبب بیماری چشم 181
- اشاره 181
- نماز با وضوی جبیره ای 181
- غسل جبیره ای 181
- ضرر داشتن آب برای وضو و غسل 182
- نماز اول وقت با وضو یا غسل جبیره ای 182
- تیمم 183
- تیمّم جبیره ای 183
- تیمّم نیابتی 183
- نماز با تیمّم 184
- تیمّم بدل از غسل و وضو 185
- باطل شدن تیمّم 185
- چند تیمّم بدل از چند غسل 185
- اشتباه خون حیض به دمل 186
- باطل نشدن تیمّم بدل از غسل 186
- غسل 186
- جنابت بیمار 186
- نفاس 187
- نماز 188
- کیفیت نماز بیمار از نظر قبله 188
- وقت نماز 188
- احکام بدن و لباس نمازگزار 189
- صحّت نماز با بدن و لباس نجس 189
- اشاره 189
- نماز با لباس خون آلود 190
- خوب شدن بعضی از زخم های بدن 191
- حکمِ خونِ کمتر از یک درهم 191
- اذان 192
- تکبیره الاحرام 192
- طهارت مکان 192
- کیفیّت نماز بیمار 193
- نشستن در نماز 193
- رکوع در نماز نشسته 194
- تأخیر برای ایستاده خواندن نماز 194
- ناتوانی از رکوع 195
- آرامش بدن در حال رکوع 195
- ناتوانی از سجدۀ کامل 196
- سجده کسی که در پیشانی،دمل دارد 196
- رعشه در سجده 197
- ناتوانی از سجده 197
- سرفه،آروغ و آه در نماز 198
- شرایط امام جماعت 198
- استعمال آمپول برای روزه دار 199
- فرو بردن اخلاط برای روزه دار 199
- خوب شدن بیمار قبل از ظهر 199
- بی هوشی پس از نیّت روزه 199
- آروغ زدن در حال روزه 200
- اماله کردن و استفاده از شیاف 200
- قی کردن در حال روزه 200
- ضرر داشتن روزه 201
- از بین رفتن روزه به سبب مستی 202
- قضا و کفارۀ روزۀ بیمار 202
- ادامۀ بیماری تا ماه رمضان سال بعد 203
- عدم وجوب قضاء روزه 203
- روزۀ زنی که زایمان او نزدیک است 204
- روزه و تشنگی زیاد 204
- طول کشیدن بیماری به مدت چند سال 204
- کسی که به خاطر پیری روزه نمی گیرد 205
- روزۀ زن شیرده 205
- استعمال اسپری در هنگام روزه 205
- خونریزی لثه و روزه 206
- زکات فطره 206
- معاملات 207
- حجّ 207
که پزشک،صلاح بیمار را در معالجۀ بدون آزمایش می دانسته و شرط عدم ضمان هم کرده باشد،ضامن نیست.
473- اگر پزشک به بیمار خود وعدۀ مداوا دهد،ولی بیمار مداوا نشود، باید هزینۀ ویزیت را برگرداند،امّا در صورتی که حقّ ویزیت در مقابل معاینه و نوشتن نسخه بوده،پزشک ضامن نیست.
474- در مورد بیماری های غیر قابل علاج و کشنده،اگر پزشک مطمئن باشد یک روش درمانی مانند جراحی یا بیمار بهبودی می یابد و یا این که سبب مرگ زودرس او خواهد شد،در صورتی که امید به بهبودی دارد، می تواند اقدام به عمل کند و با شرط عدم ضمان،ضامن نیست.
ضمانت در درمان با روش پرعارضه
475- اگر پزشک بداند یا احتمال قوی بدهد که یک بیمار در اثر نوعی بیماری،مثل برخی سرطان ها،به زودی خواهد مرد و اگر شیمی درمانی شود عوارض آن شدیدتر از بیماری اولیه است،در صورتی که با معالجه، مقدار قابل توجهی،که عرفاً صدق ادامۀ حیات کند،بر عمر بیمار افزوده شود،لازم است پزشک اقدام به معالجه و تجویز دارو نماید و با شرط برائت،ضمان و مسئولیتی برای پزشک نیست.
476- اگر پزشک معالج از نظر علم یا عمل کوتاهی کرده باشد و کاری را انجام داده که موجب نقص عضو یا ضرر دیگری به بیمار شده باشد، ضامن است،هر چند با اجازۀ بیمار اقدام به معالجه کرده باشد.
477- اگر در اثر اقداماتی که برای حفظ جان بیمار لازم است،مانند حرکت و ماساژ دادن بیمار برای به هوش آوردن او و...،آسیبی به بیمار