- مقدمه 1
- اشاره 8
- احکام نگاه و معاینۀ پزشکی 10
- ضمانت 11
- کلاس های مختلط 11
- اشاره 13
- ب:تشریح جسد مسلمان 14
- الف:تشریح جسد غیر مسلمان 14
- ج:تهیۀ جسد و استخوان 16
- ه :تماس با جسد 17
- و:دیۀ تشریح و قطع عضو میّت 17
- ح:نگهداری جسد 18
- ز:خارج کردن اشیای قیمتی از بدن میّت 18
- اشاره 20
- الف:معاینه 22
- احکام نگاه و لمس 22
- نگاه و لمس در معاینه و درمان 23
- نگاه به عورت و لمس آن 23
- نگاه به نامحرم برای انجام تحقیقات پزشکی 24
- معاینات غیر درمانی 25
- مراجعه به پزشک غیر همجنس 26
- ب:تشخیص 27
- اشاره 27
- لزوم به کارگیری روش های تشخیص 27
- آزمایش های تحقیقاتی 30
- رادیولوژی 31
- ج:درمان 32
- اشاره 32
- افشای سرّ بیماران 34
- اجرت پزشکی 35
- احکام محتضر 37
- خاتمه 37
- اشاره 39
- طهارت و نجاست 41
- حکم نگاه و لمس در دندانپزشکی 41
- استفاده از دندان ساخته شده توسط غیر مسلمان 42
- طهارت دندان مصنوعی 42
- خون لای دندان 42
- استفاده از طلا 43
- روزه داری و کشیدن دندان 43
- ضمان در دندانپزشکی 44
- اجرت دندانپزشکی 44
- اذن بیمار 44
- اشاره 46
- نگاه پزشک و ماما 47
- مراجعه به پزشک در دوران بارداری 48
- دخالت مردان در امور زایمان 49
- عدم جواز درمان برای پزشک زن 49
- ارجاع پزشک به دیگران 49
- تجویز دارو در دوران حاملگی 49
- ممنوعیت ورود افراد متفرقه به اتاق زایمان 50
- نگاه زنان دیگر 50
- مواردی که می توان به پزشک مرد مراجعه کرد 51
- آموزش و فراگیری علوم پزشکی زنان 51
- سقط جنین 52
- آموزش عملی 52
- حکم سزارین 53
- احکام جنین سقط شده 54
- استفاده از باقیمانده های زایمان 54
- فرزند متولد شده از مادر مرده 55
- بیرون آوردن طفل از شکم مادری که از دنیا رفته 55
- دقّت در نسبتِ فرزند به مادر 55
- احکام بعد از ولادت 56
- اشاره 58
- حکم عقیم شدن دائمی 60
- عزل و احکام آن 62
- جلوگیری موقت 62
- دیۀ از بین بردن نطفه 63
- دیۀ عزل 63
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 64
- الزام بر جلوگیری 64
- حکومت اسلامی و کنترل جمعیت 65
- وظیفۀ پزشک و عقیم سازی 65
- اشاره 67
- اشاره 69
- الف:بارورسازی با اسپرم شوهر 69
- باروری با ارتکاب مقدمات حرام 70
- کِشت جنین در رحم زن بیگانه 70
- مقصود از مقدمات حرام 71
- کِشت جنین در رحم حیوان 71
- نسبت فرزند با رحم پرورش دهنده 71
- اشاره 72
- ب:بارورسازی با اسپرم مرد بیگانه 72
- نسبت فرزند باروری مصنوعی حرام با صاحبان اسپرم و 73
- از بین بردن جنین های اضافه 74
- احکام تولدیافتگان از باروری مصنوعی در محرمیّت و ازدواج 74
- ج:بارورسازی مصنوعی از نباتات 75
- د:تولید فرزند از طریق پرورش اسپرم 76
- نسبت کودکان یک طرفه و مصنوعی 77
- ه -باروری و انعقاد نطفه از غیر اسپرم مرد و تخمک زن 77
- اشاره 77
- کاهش دوران حاملگی 78
- ملحقات مباحث باروری مصنوعی 78
- فرزندان زایمان های زودرس و دیررس 78
- برداشتن تخمدان و پیوند آن 79
- برداشتن بیضه و پیوند آن 79
- اشاره 81
- حرمت سقط جنین و پیامدهای شرعی آن 83
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 84
- استفاده از قرص جلوگیری 84
- وجوب حفاظت مادر از جنین 84
- عدم جواز سقط جنین های اضافی 84
- لزوم حفظ جنین با دستگاه انکوباتور 85
- موارد جواز سقط جنین 85
- حکم سقط جنین کافر 86
- سقط جنین بعد از چهارماهگی 86
- موارد ضرورت سقط جنین 87
- عدم جواز سقط جنین بیمار و عقب مانده 88
- عدم جواز سقط جنین بر غیر مادر 89
- سقوط عدۀ زن باردار،با سقط جنینِ وی 89
- لزوم تأخیر مجازات اعدام برای زن باردار 89
- لزوم تجهیز جنین مرده 90
- وجوب دیۀ سقط جنین 90
- وجوب دیۀ سقط جنین،بر مباشر 91
- اطلاع رسانی پزشک به والدین دربارۀ چگونگی جنین 92
- وجوب کفّاره 93
- اخذ برائت پزشک قبل از اسقاط جنین 94
- مواردی که سقط جنین کفّاره ندارد 94
- تعیین مقدار دیۀ جنین بر حسب مراحل رشد 95
- زمان دمیده شدن روح به جنین 96
- موارد دیۀ اسقاط جنین در صورت تحقق عزل 96
- دیۀ سقط جنین دوقلو و بیشتر 97
- دیۀ سقط جنینی که معلوم نیست پسر است یا دختر 97
- لزوم پرداخت دیۀ مادر و جنین 97
- دیه جراحات وارده بر جنین 98
- اشاره 99
- آزمایش های قبل از ازدواج 101
- حکم ترمیم پردۀ بکارت 101
- معاینۀ عروس برای بررسی بکارت 101
- عیب هایی که موجب فسخ عقد می شوند 102
- ارش ازالۀ بکارت 102
- حکم آمیزش زوجین در صورت بیماری واگیردار 104
- حجّیّت قول پزشک در اثبات عیب 104
- معاینۀ زن برای تشخیص عیب 104
- عیب هایی که موجب اختیار فسخ عقد نمی شوند 104
- حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیت 105
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 105
- جرّاحی پوست به جهت زیبایی 105
- اشاره 107
- وجوب تغییر و مشخص کردن جنسیّت 109
- اذن شوهر در تغییر جنسیت 110
- اقدام به تغییر جنسیت توسط پزشک 110
- تغییر جنسیت دوجنسی حقیقی 110
- تکلیف همسران،بعد از تغییر جنسیت 111
- احکام دوجنسی ها 111
- احکام شرعی بعد از تغییر جنسیت 111
- مواردی که موجب ضرورت اقدام به تغییر جنسیت نیست 111
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 112
- تغییر جنسیت زن در زمان عدّه 112
- محرمیّت بعد از تغییر جنسیت 113
- احکام ارث،بعد از تغییر جنسیت 113
- اشاره 115
- مرگ مغزی و احکام آن 117
- مرگ از دیدگاه فقهی و پزشکی 117
- استفاده از اعضای بیماران مبتلا به مرگ مغزی 119
- مرگ ترحّمی و تجویز مرگ 119
- اشاره 121
- جواز اهداء و خریدوفروش عضو 123
- حکم پیوند با علم به مفید نبودن 124
- وصیّت به اهدا و فروش عضو بعد از مرگ 124
- قطع عضو میّت مسلمان برای نجات جان مسلمان 125
- تشویق برای اقدام به دادن عضو 125
- اذن ولیّ فقیه یا مجتهد جامع الشرائط برای قطع عضو 125
- اذن اولیاء برای قطع عضو میّت 125
- قطع عضو میّت برای حفظ عضو مسلمان زنده 126
- پیوند عضو مسلمان به غیر مسلمان 126
- قطع عضو میّت غیر مسلمان 126
- قطع عضو انسان مشرف به موت 127
- شرایط جواز عمل جرّاحی 127
- پیوند تخمدان زن اجنبی 127
- پیوند جزئی از بدن انسان به خودش 127
- محرم و نامحرم بودن در پیوند 128
- پیوند باقیمانده های زایمان 128
- پیوند عضو قطع شده در اجرای حدّ 128
- پیوند عضو قطع شده برای قصاص 128
- برداشتن عضو محکوم به اعدام 130
- پیوند اعضای حیوانات به بدن انسان 130
- تخفیف در نوع مجازات به شرط واگذاری عضو 130
- اهدای عضو در برابر عفو از قصاص 131
- پیوند زدن و کاشتن مو 131
- واگذار نمودن عضو برای پیوند به جای تعزیر 131
- حکم به قطع و اهدای عضو برای تخفیف مجازات 131
- وضو و غسل با موی کاشته شده و پیوندی 132
- طهارت و نجاست موی مصنوعی 132
- غسل برای تماس با عضو قطع شده 133
- غسل و دفن عضو جدا شده از بدن زنده 133
- طهارت و نجاست عضو قطع شده 133
- نماز با عضو پیوندی 134
- اشاره 135
- نظر و لمس در هنگام تزریق و انتقال خون 136
- انتقال خون 137
- اهدای خون 137
- خریدوفروش خون 138
- گرفتن خون در صورت ضرر 138
- اهدای خون در حال روزه 138
- ضمان در خون گرفتن 139
- علم تزریق کننده به سلامت خون 139
- تزریق خون ناسالم 140
- تزریق خونی که سبب بیماری شود 140
- اشاره 141
- نگاه به بدن میّت نامحرم و لمس آن 142
- صدور گواهی از طرف پزشک 143
- کالبد شکافی 143
- اشاره 145
- تعریف ضمان 147
- احکام کلّی ضمانت در پزشکی 147
- ضمانت در آزمایشگاه 147
- ضمانت در تجویز دارو 148
- ضمانت پزشک در تشخیص 148
- ضمانت در تجویز دارو بر اساس حدس یا فراموشی 150
- ضمانت در درمان 150
- ضمانت در درمان با روش پرعارضه 151
- ضمانت در درمان،نسبت به خانم های باردار 152
- ضمانت در درمان پس از عمل جراحی 152
- ضمانت در فروش دارو 153
- مباشرت پزشک در تزریق و استعمال دارو 154
- ضمانت در تزریقات 154
- ضمانت ختنه کننده 155
- ضمانت در انتقال خون 155
- ضمانت در دندانپزشکی 155
- اخذ برائت از بیمار 156
- اشاره 158
- الکل 159
- مواد ضدّ عفونی 160
- خون 160
- داروها 160
- نخ بخیه 161
- فرآورده های خونی 161
- منی 161
- ادرار و مدفوع 161
- وسایل آزمایشگاه 162
- میّت 162
- قطعۀ جدا شده از بدن 163
- مردار 163
- دهان و دندان 164
- موی پیوندی 164
- خوردن غذای نجس یا ضرردار 165
- تماس بدن یا لباس با اشیای نجس 165
- خون آمدن دهان هنگام غذا خوردن 165
- اخلاط گلو و بینی 166
- اشاره 167
- طهارت و نجاست 169
- اشاره 169
- اشاره 170
- تطهیر کردن 170
- وضو 170
- وضوی وسواسی 171
- وضوی مسلوس و مبطون 172
- جلوگیری از خروج ادرار و مدفوع 173
- مبتلایان به سینوزیت 174
- قطع نخاعی 174
- خون ریزی از دهان یا بینی هنگام وضو 174
- وضو با دست فلج یا قطع شده 175
- وضو و غسل با لنز 175
- وضوی کسانی که دست های ناتوان دارند 176
- اشاره 176
- وضوی جبیره 176
- زخمِ بسته و چگونگی وضو 178
- مسح با دستی که جبیره دارد 179
- جبیرۀ تمام عضو یا اکثر اعضای وضو 179
- چسبیدن چیزی بر محل وضو 180
- جبیرۀ بیش از حدّ معمول 180
- اشاره 181
- نماز با وضوی جبیره ای 181
- جبیره به سبب بیماری چشم 181
- غسل جبیره ای 181
- ضرر داشتن آب برای وضو و غسل 182
- نماز اول وقت با وضو یا غسل جبیره ای 182
- تیمّم نیابتی 183
- تیمم 183
- تیمّم جبیره ای 183
- نماز با تیمّم 184
- باطل شدن تیمّم 185
- چند تیمّم بدل از چند غسل 185
- تیمّم بدل از غسل و وضو 185
- اشتباه خون حیض به دمل 186
- جنابت بیمار 186
- غسل 186
- باطل نشدن تیمّم بدل از غسل 186
- نفاس 187
- نماز 188
- وقت نماز 188
- کیفیت نماز بیمار از نظر قبله 188
- صحّت نماز با بدن و لباس نجس 189
- احکام بدن و لباس نمازگزار 189
- اشاره 189
- نماز با لباس خون آلود 190
- خوب شدن بعضی از زخم های بدن 191
- حکمِ خونِ کمتر از یک درهم 191
- طهارت مکان 192
- اذان 192
- تکبیره الاحرام 192
- کیفیّت نماز بیمار 193
- نشستن در نماز 193
- تأخیر برای ایستاده خواندن نماز 194
- رکوع در نماز نشسته 194
- آرامش بدن در حال رکوع 195
- ناتوانی از رکوع 195
- ناتوانی از سجدۀ کامل 196
- سجده کسی که در پیشانی،دمل دارد 196
- رعشه در سجده 197
- ناتوانی از سجده 197
- سرفه،آروغ و آه در نماز 198
- شرایط امام جماعت 198
- استعمال آمپول برای روزه دار 199
- خوب شدن بیمار قبل از ظهر 199
- فرو بردن اخلاط برای روزه دار 199
- بی هوشی پس از نیّت روزه 199
- آروغ زدن در حال روزه 200
- اماله کردن و استفاده از شیاف 200
- قی کردن در حال روزه 200
- ضرر داشتن روزه 201
- از بین رفتن روزه به سبب مستی 202
- قضا و کفارۀ روزۀ بیمار 202
- ادامۀ بیماری تا ماه رمضان سال بعد 203
- عدم وجوب قضاء روزه 203
- روزۀ زنی که زایمان او نزدیک است 204
- طول کشیدن بیماری به مدت چند سال 204
- روزه و تشنگی زیاد 204
- کسی که به خاطر پیری روزه نمی گیرد 205
- روزۀ زن شیرده 205
- استعمال اسپری در هنگام روزه 205
- خونریزی لثه و روزه 206
- زکات فطره 206
- حجّ 207
- معاملات 207
بگیرد.
574- به طور کلی در شستن دست ها و مسح پاها هر مقداری که باقی است باید شسته یا مسح شود و هر مقدار که قطع شده،تکلیف ساقط است.
بنابراین کسی که پایش مصنوعی است مسح آن لازم نیست.
وضوی کسانی که دست های ناتوان دارند
575- کسی که دستانش سست است،به نحوی که نمی تواند هنگام وضو گرفتن از آنها کمک بگیرد،چون ریختن آب با دست لازم نیست،به هر طور که بتواند آب را به مواضعی که باید شسته شود برساند کافی است گرچه دست را زیر شیر آب بگیرد.
576- کسی که به دلیل شکستگی،فلج یا به هر علت دیگری نتواند خم شود و از کشیدن مسح عاجز باشد برای مسح نایب بگیرد و باید خودش نیّت کند و نیّت کردن نایب لازم نیست اگر چه بهتر است.البته احتیاط در این است که تیمّم هم بکند.
577- کسی که به دستش آنژیوکت بسته شده،اگر به دو دستش بسته است و نمی تواند خودش وضو بگیرد،باید نایب بگیرد تا او را وضو دهد و اگر وظیفه اش غسل یا تیمّم است،او را غسل یا تیمّم دهد. (1)
وضوی جبیره
اشاره
578- «جبیره»چیزی را می گویند که با آن زخم را پنهان کنند یا
1- (1) -توجه به این نکته لازم است،چون پاک بودن اعضاء وضو لازم است در صورتی که تطهیر آنها برای بیمار مشقت داشته باشد وظیفه اش تیمّم است.