- مقدمه 1
- اشاره 8
- احکام نگاه و معاینۀ پزشکی 10
- کلاس های مختلط 11
- ضمانت 11
- اشاره 13
- الف:تشریح جسد غیر مسلمان 14
- ب:تشریح جسد مسلمان 14
- ج:تهیۀ جسد و استخوان 16
- ه :تماس با جسد 17
- و:دیۀ تشریح و قطع عضو میّت 17
- ح:نگهداری جسد 18
- ز:خارج کردن اشیای قیمتی از بدن میّت 18
- اشاره 20
- الف:معاینه 22
- احکام نگاه و لمس 22
- نگاه به عورت و لمس آن 23
- نگاه و لمس در معاینه و درمان 23
- نگاه به نامحرم برای انجام تحقیقات پزشکی 24
- معاینات غیر درمانی 25
- مراجعه به پزشک غیر همجنس 26
- ب:تشخیص 27
- اشاره 27
- لزوم به کارگیری روش های تشخیص 27
- آزمایش های تحقیقاتی 30
- رادیولوژی 31
- ج:درمان 32
- اشاره 32
- افشای سرّ بیماران 34
- اجرت پزشکی 35
- احکام محتضر 37
- خاتمه 37
- اشاره 39
- حکم نگاه و لمس در دندانپزشکی 41
- طهارت و نجاست 41
- طهارت دندان مصنوعی 42
- خون لای دندان 42
- استفاده از دندان ساخته شده توسط غیر مسلمان 42
- روزه داری و کشیدن دندان 43
- استفاده از طلا 43
- اجرت دندانپزشکی 44
- ضمان در دندانپزشکی 44
- اذن بیمار 44
- اشاره 46
- نگاه پزشک و ماما 47
- مراجعه به پزشک در دوران بارداری 48
- تجویز دارو در دوران حاملگی 49
- عدم جواز درمان برای پزشک زن 49
- ارجاع پزشک به دیگران 49
- دخالت مردان در امور زایمان 49
- نگاه زنان دیگر 50
- ممنوعیت ورود افراد متفرقه به اتاق زایمان 50
- آموزش و فراگیری علوم پزشکی زنان 51
- مواردی که می توان به پزشک مرد مراجعه کرد 51
- سقط جنین 52
- آموزش عملی 52
- حکم سزارین 53
- احکام جنین سقط شده 54
- استفاده از باقیمانده های زایمان 54
- فرزند متولد شده از مادر مرده 55
- بیرون آوردن طفل از شکم مادری که از دنیا رفته 55
- دقّت در نسبتِ فرزند به مادر 55
- احکام بعد از ولادت 56
- اشاره 58
- حکم عقیم شدن دائمی 60
- عزل و احکام آن 62
- جلوگیری موقت 62
- دیۀ عزل 63
- دیۀ از بین بردن نطفه 63
- الزام بر جلوگیری 64
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 64
- وظیفۀ پزشک و عقیم سازی 65
- حکومت اسلامی و کنترل جمعیت 65
- اشاره 67
- اشاره 69
- الف:بارورسازی با اسپرم شوهر 69
- باروری با ارتکاب مقدمات حرام 70
- کِشت جنین در رحم زن بیگانه 70
- مقصود از مقدمات حرام 71
- کِشت جنین در رحم حیوان 71
- نسبت فرزند با رحم پرورش دهنده 71
- ب:بارورسازی با اسپرم مرد بیگانه 72
- اشاره 72
- نسبت فرزند باروری مصنوعی حرام با صاحبان اسپرم و 73
- از بین بردن جنین های اضافه 74
- احکام تولدیافتگان از باروری مصنوعی در محرمیّت و ازدواج 74
- ج:بارورسازی مصنوعی از نباتات 75
- د:تولید فرزند از طریق پرورش اسپرم 76
- ه -باروری و انعقاد نطفه از غیر اسپرم مرد و تخمک زن 77
- نسبت کودکان یک طرفه و مصنوعی 77
- اشاره 77
- فرزندان زایمان های زودرس و دیررس 78
- کاهش دوران حاملگی 78
- ملحقات مباحث باروری مصنوعی 78
- برداشتن بیضه و پیوند آن 79
- برداشتن تخمدان و پیوند آن 79
- اشاره 81
- حرمت سقط جنین و پیامدهای شرعی آن 83
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 84
- استفاده از قرص جلوگیری 84
- وجوب حفاظت مادر از جنین 84
- عدم جواز سقط جنین های اضافی 84
- موارد جواز سقط جنین 85
- لزوم حفظ جنین با دستگاه انکوباتور 85
- سقط جنین بعد از چهارماهگی 86
- حکم سقط جنین کافر 86
- موارد ضرورت سقط جنین 87
- عدم جواز سقط جنین بیمار و عقب مانده 88
- سقوط عدۀ زن باردار،با سقط جنینِ وی 89
- عدم جواز سقط جنین بر غیر مادر 89
- لزوم تأخیر مجازات اعدام برای زن باردار 89
- لزوم تجهیز جنین مرده 90
- وجوب دیۀ سقط جنین 90
- وجوب دیۀ سقط جنین،بر مباشر 91
- اطلاع رسانی پزشک به والدین دربارۀ چگونگی جنین 92
- وجوب کفّاره 93
- مواردی که سقط جنین کفّاره ندارد 94
- اخذ برائت پزشک قبل از اسقاط جنین 94
- تعیین مقدار دیۀ جنین بر حسب مراحل رشد 95
- موارد دیۀ اسقاط جنین در صورت تحقق عزل 96
- زمان دمیده شدن روح به جنین 96
- دیۀ سقط جنین دوقلو و بیشتر 97
- لزوم پرداخت دیۀ مادر و جنین 97
- دیۀ سقط جنینی که معلوم نیست پسر است یا دختر 97
- دیه جراحات وارده بر جنین 98
- اشاره 99
- معاینۀ عروس برای بررسی بکارت 101
- آزمایش های قبل از ازدواج 101
- حکم ترمیم پردۀ بکارت 101
- عیب هایی که موجب فسخ عقد می شوند 102
- ارش ازالۀ بکارت 102
- حجّیّت قول پزشک در اثبات عیب 104
- عیب هایی که موجب اختیار فسخ عقد نمی شوند 104
- حکم آمیزش زوجین در صورت بیماری واگیردار 104
- معاینۀ زن برای تشخیص عیب 104
- جرّاحی پوست به جهت زیبایی 105
- حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیت 105
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 105
- اشاره 107
- وجوب تغییر و مشخص کردن جنسیّت 109
- اذن شوهر در تغییر جنسیت 110
- اقدام به تغییر جنسیت توسط پزشک 110
- تغییر جنسیت دوجنسی حقیقی 110
- تکلیف همسران،بعد از تغییر جنسیت 111
- احکام دوجنسی ها 111
- احکام شرعی بعد از تغییر جنسیت 111
- مواردی که موجب ضرورت اقدام به تغییر جنسیت نیست 111
- تغییر جنسیت زن در زمان عدّه 112
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 112
- احکام ارث،بعد از تغییر جنسیت 113
- محرمیّت بعد از تغییر جنسیت 113
- اشاره 115
- مرگ مغزی و احکام آن 117
- مرگ از دیدگاه فقهی و پزشکی 117
- مرگ ترحّمی و تجویز مرگ 119
- استفاده از اعضای بیماران مبتلا به مرگ مغزی 119
- اشاره 121
- جواز اهداء و خریدوفروش عضو 123
- حکم پیوند با علم به مفید نبودن 124
- وصیّت به اهدا و فروش عضو بعد از مرگ 124
- قطع عضو میّت مسلمان برای نجات جان مسلمان 125
- اذن اولیاء برای قطع عضو میّت 125
- اذن ولیّ فقیه یا مجتهد جامع الشرائط برای قطع عضو 125
- تشویق برای اقدام به دادن عضو 125
- قطع عضو میّت برای حفظ عضو مسلمان زنده 126
- پیوند عضو مسلمان به غیر مسلمان 126
- قطع عضو میّت غیر مسلمان 126
- قطع عضو انسان مشرف به موت 127
- پیوند تخمدان زن اجنبی 127
- پیوند جزئی از بدن انسان به خودش 127
- شرایط جواز عمل جرّاحی 127
- پیوند باقیمانده های زایمان 128
- محرم و نامحرم بودن در پیوند 128
- پیوند عضو قطع شده در اجرای حدّ 128
- پیوند عضو قطع شده برای قصاص 128
- تخفیف در نوع مجازات به شرط واگذاری عضو 130
- پیوند اعضای حیوانات به بدن انسان 130
- برداشتن عضو محکوم به اعدام 130
- حکم به قطع و اهدای عضو برای تخفیف مجازات 131
- پیوند زدن و کاشتن مو 131
- واگذار نمودن عضو برای پیوند به جای تعزیر 131
- اهدای عضو در برابر عفو از قصاص 131
- طهارت و نجاست موی مصنوعی 132
- وضو و غسل با موی کاشته شده و پیوندی 132
- غسل برای تماس با عضو قطع شده 133
- غسل و دفن عضو جدا شده از بدن زنده 133
- طهارت و نجاست عضو قطع شده 133
- نماز با عضو پیوندی 134
- اشاره 135
- نظر و لمس در هنگام تزریق و انتقال خون 136
- انتقال خون 137
- اهدای خون 137
- اهدای خون در حال روزه 138
- خریدوفروش خون 138
- گرفتن خون در صورت ضرر 138
- علم تزریق کننده به سلامت خون 139
- ضمان در خون گرفتن 139
- تزریق خونی که سبب بیماری شود 140
- تزریق خون ناسالم 140
- اشاره 141
- نگاه به بدن میّت نامحرم و لمس آن 142
- صدور گواهی از طرف پزشک 143
- کالبد شکافی 143
- اشاره 145
- تعریف ضمان 147
- احکام کلّی ضمانت در پزشکی 147
- ضمانت در آزمایشگاه 147
- ضمانت پزشک در تشخیص 148
- ضمانت در تجویز دارو 148
- ضمانت در درمان 150
- ضمانت در تجویز دارو بر اساس حدس یا فراموشی 150
- ضمانت در درمان با روش پرعارضه 151
- ضمانت در درمان،نسبت به خانم های باردار 152
- ضمانت در درمان پس از عمل جراحی 152
- ضمانت در فروش دارو 153
- ضمانت در تزریقات 154
- مباشرت پزشک در تزریق و استعمال دارو 154
- ضمانت ختنه کننده 155
- ضمانت در دندانپزشکی 155
- ضمانت در انتقال خون 155
- اخذ برائت از بیمار 156
- اشاره 158
- الکل 159
- داروها 160
- خون 160
- مواد ضدّ عفونی 160
- ادرار و مدفوع 161
- نخ بخیه 161
- منی 161
- فرآورده های خونی 161
- میّت 162
- وسایل آزمایشگاه 162
- قطعۀ جدا شده از بدن 163
- مردار 163
- موی پیوندی 164
- دهان و دندان 164
- خوردن غذای نجس یا ضرردار 165
- خون آمدن دهان هنگام غذا خوردن 165
- تماس بدن یا لباس با اشیای نجس 165
- اخلاط گلو و بینی 166
- اشاره 167
- اشاره 169
- طهارت و نجاست 169
- اشاره 170
- تطهیر کردن 170
- وضو 170
- وضوی وسواسی 171
- وضوی مسلوس و مبطون 172
- جلوگیری از خروج ادرار و مدفوع 173
- مبتلایان به سینوزیت 174
- قطع نخاعی 174
- خون ریزی از دهان یا بینی هنگام وضو 174
- وضو با دست فلج یا قطع شده 175
- وضو و غسل با لنز 175
- وضوی کسانی که دست های ناتوان دارند 176
- اشاره 176
- وضوی جبیره 176
- زخمِ بسته و چگونگی وضو 178
- جبیرۀ تمام عضو یا اکثر اعضای وضو 179
- مسح با دستی که جبیره دارد 179
- چسبیدن چیزی بر محل وضو 180
- جبیرۀ بیش از حدّ معمول 180
- غسل جبیره ای 181
- نماز با وضوی جبیره ای 181
- جبیره به سبب بیماری چشم 181
- اشاره 181
- نماز اول وقت با وضو یا غسل جبیره ای 182
- ضرر داشتن آب برای وضو و غسل 182
- تیمم 183
- تیمّم جبیره ای 183
- تیمّم نیابتی 183
- نماز با تیمّم 184
- باطل شدن تیمّم 185
- چند تیمّم بدل از چند غسل 185
- تیمّم بدل از غسل و وضو 185
- جنابت بیمار 186
- اشتباه خون حیض به دمل 186
- غسل 186
- باطل نشدن تیمّم بدل از غسل 186
- نفاس 187
- وقت نماز 188
- کیفیت نماز بیمار از نظر قبله 188
- نماز 188
- اشاره 189
- صحّت نماز با بدن و لباس نجس 189
- احکام بدن و لباس نمازگزار 189
- نماز با لباس خون آلود 190
- حکمِ خونِ کمتر از یک درهم 191
- خوب شدن بعضی از زخم های بدن 191
- اذان 192
- طهارت مکان 192
- تکبیره الاحرام 192
- کیفیّت نماز بیمار 193
- نشستن در نماز 193
- رکوع در نماز نشسته 194
- تأخیر برای ایستاده خواندن نماز 194
- ناتوانی از رکوع 195
- آرامش بدن در حال رکوع 195
- ناتوانی از سجدۀ کامل 196
- سجده کسی که در پیشانی،دمل دارد 196
- رعشه در سجده 197
- ناتوانی از سجده 197
- سرفه،آروغ و آه در نماز 198
- شرایط امام جماعت 198
- خوب شدن بیمار قبل از ظهر 199
- بی هوشی پس از نیّت روزه 199
- استعمال آمپول برای روزه دار 199
- فرو بردن اخلاط برای روزه دار 199
- قی کردن در حال روزه 200
- آروغ زدن در حال روزه 200
- اماله کردن و استفاده از شیاف 200
- ضرر داشتن روزه 201
- قضا و کفارۀ روزۀ بیمار 202
- از بین رفتن روزه به سبب مستی 202
- عدم وجوب قضاء روزه 203
- ادامۀ بیماری تا ماه رمضان سال بعد 203
- روزه و تشنگی زیاد 204
- روزۀ زنی که زایمان او نزدیک است 204
- طول کشیدن بیماری به مدت چند سال 204
- استعمال اسپری در هنگام روزه 205
- روزۀ زن شیرده 205
- کسی که به خاطر پیری روزه نمی گیرد 205
- خونریزی لثه و روزه 206
- زکات فطره 206
- معاملات 207
- حجّ 207
93- اگر پزشک می داند یا اطمینان دارد که عوارض جانبی دارویی شدید و خطرناک است،حق مداوا با آن را ندارد و اگر مداوا کند مسئول است و شرط عدم ضمان نیز رفع مسئولیت نمی کند هرچند امکان ارجاع بیمار به پزشکان متخصص و آگاه دیگری وجود نداشته باشد.
94- در صورتی که پزشک برای درمان دو راه بیشتر نداشته باشد:الف:این که از دارویی قوی و مؤثر و کم هزینه ولی دارای ضرر شدید استفاده کند؛ب:این که از داروی کم تأثیر و پرهزینه ولی کم ضرر استفاده کند، پزشک می تواند بنا بر تشخیص خود هر یک از دو راه را که به نظرش بهتر است و به نفع بیمار است،تجویز نماید.
95- در صورت ضرورت و منحصر بودن معالجه به مواد مخدر، پزشک می تواند مواد مخدر را تجویز نماید ولی نباید در حدّی تجویز نماید و یا نوع خاصی را تجویز کند که سبب اعتیاد شود؛و تجویز این نوع داروها اگر موجب اعتیاد شود،تنها در صورت ضرورت مجاز است.
96- استفاده از مواد مخدر رقیق شده در صنایع داروسازی به شرط آن که موجب اعتیاد بیمار نشود اشکالی ندارد.
97- استفاده از روش های درمانی پرهزینه و پرعارضه-مانند شیمی درمانی و برخی جراحی ها-اگر تنها راه نجات جان بیمار باشد اشکال ندارد امّا پزشک باید قبلاً از بیمار یا ولیّ او برائت بگیرد.ولی اقدام به این نوع درمان ها به صرف احتمال،جایز نیست مگر آن که به بیمار اعلام شود و خود او به ضرر آن راضی باشد.
98- استفاده از روش های درمانی غیر متعارف مانند هیپنوتیزم و نظایر