احکام پزشکی (منتظری) صفحه 51

داشت در ثبوت ارتداد شرایطی معتبر است که تا آن شرایط تحقق نیابد حکم ارتداد اجرا نمی شود، و به اندک شبهه ای باید از اجرای احکام ارتداد خودداری کرد.

«146» سؤال: آیا تفاوتی بین اهل تسنّن و اهل تشیّع در احترام جسد و عدم جواز تشریح آن وجود دارد؟

جواب: تفاوت ندارد.

* تشریح مردۀ غیر مسلمان

«147» تشریح مردۀ غیر مسلمان- اگر اهل ذمّه نباشد- جایز است؛ و در اهل ذمّه احوط ترک آن است، مگر آنکه حفظ جان مسلمان یا اهل ذمّه بر آن متوقف باشد.

«148» سؤال: اگر دانشجو نداند جنازۀ مسلمان است که تشریح می کند یا کافر، تکلیف چیست؟

جواب: در کشور اسلامی باید تحقیق کند.

* تهیۀ جسد و استخوان

«149» اگر تهیۀ جسد غیر مسلمان ممکن است باید تهیه کنند تا از تشریح جسد مسلمان جلوگیری شود؛ هرچند مستلزم تعیین بودجه و خریداری از کشورهای دیگر باشد.

«150» سؤال: آیا انسان مالک بدن خود می باشد یا نه؟ و آیا می تواند وصیت نماید پس از فوت، بدن یا اجزایی از بدن خود را برای تشریح یا پیوند عضو در اختیار دانشکده های پزشکی و پزشکان قرار دهند؟

جواب: انسان در غیر مواردی که شرعاً ممنوع است، تسلط بر بدن خود دارد؛ و در خصوص وصیت مورد سؤال به لحاظ اینکه وصیت به امر حرام نافذ نیست نظر این جانب سابقاً این بود که در مواردی که کاری بدون وصیت جایز نیست وصیت بی اثر می باشد [یعنی کار حرام را حلال نمی کند]؛ ولی ممکن است گفته شود که منشأ حرمت تشریح [بدون وصیت] دو چیز است: یکی تصرف در جسد انسان بدون اذن