احکام پزشکی (منتظری) صفحه 92

* تجویز مرگ

«271» کشتن بیماری که مبتلا به مرض غیر قابل علاج شده است و از درد رنج می برد، چه با موافقت بیمار یا بستگانش یا بدون اطلاع و موافقت آنها، قتل نفس محسوب می شود و حرام است.

«272» سؤال: تسریع در مرگ بیمار به دو صورت ممکن است انجام شود:

الف: اینکه پزشک یا بستگان بیمار، یا خود او، درمان بیماری را متوقف کنند تا بیماری پیشرفت کند و مرگ بیمار تسریع شود. (اتانازی غیر فعال)

ب: اینکه پزشک چیز خاصی را تجویز کند تا با تزریق یا استعمال آن مرگ بیمار زودتر از معمول فرا رسد. (اتانازی فعال)

لطفاً حکم شرعی موارد بالا را بیان فرمایید.

جواب: فرض دوم قطعاً جایز نیست، و در فرض اول نیز در صورت امکان باید معالجه شود.

«273» سؤال: شخصی از یک بیماری لاعلاج مانند سرطان رنج می برد و پزشکان هم از معالجۀ وی ناامید شده اند، حال اگر پزشکی از روی ترحّم و دلسوزی از معالجۀ وی که منجر به ادامۀ زندگی شخصی بیمار در مدت کوتاهی می شود خودداری نماید و بیمار زودتر بمیرد، آیا از نظر فقهی و شرعی چنین کاری جرم است یا نه؟ لطفاً به دلیل آن اجمالًا اشاره کنید.

جواب: حفظ جان مسلمان تا آنجا که ممکن باشد

واجب است، و ادلّۀ وجوب حفظ نفس شامل این مورد نیز می شود؛ علاوه بر این که در هر حال ممکن است فرجی برسد، زیرا ما از آینده اطلاع کافی نداریم و خداوند بر هر کاری قادر است.

«274» سؤال: گاهی اوقات مطمئن هستیم که یک بیماری، بیمار را در نهایت خواهد کشت، از طرفی می دانیم که با یک عمل درمانی ممکن است بیمار یا بهبودی نسبی و احتمالی پیدا کند و یا حتی زودتر از موعد از دنیا برود، وظیفۀ ما در چنین حالتی چیست؟ اگر با این کار به تسریع مرگ بیمار کمک کنیم آیا مدیون هستیم؟