حدود و قصاص و دیات صفحه 95

اجرت او را از قاتل یا جنایت کننده می گیرند.

و بعضی گفته اند: از آن که برای او قصاص می کنند می گیرند. و اگر بگوید:

که بگذارید خود بکشم خود را، یا دیه خود را ببرم، اکثر گفته اند: که جائز نیست و اگر در قصاص عضو بدون تقصیر قطع کننده او بمیرد بر او چیزی نیست.

و اگر زن حامله مستحق حد یا قتل یا قصاص شده باشد بیش از وضع حمل جائز نیست بر او اقامه حد یا قصاص کردن، برای رعایت فرزند، هر چند حرام زاده باشد.

مقصد هشتم: در بیان احکام متفرقه

است، و در آن چند مسأله است:

اوّل: اگر شخصی دست کسی را ببرد، پس دیگری را بکشد، اوّل دست او را برای اوّل می برند، بعد از آن او را برای دوّم می کشند.

و هم چنین اگر اوّل کشته باشد کسی را، و آخر دست دیگری را بریده باشد، باز اوّل دستش را می برّند و آخر گردنش را می زنند.

دوّم: اگر دو دست کسی را بریده و دو دستش را بعوض بریدند پس جراحت مجروح اوّل سرایت کرد و بهمان جراحت مرد او را بعوض می کشند، و چیزی بعوض دستها بریدن به او نمی دهند بنا بر مشهور، و در مسأله اشکالی هست.

سیّم: هر گاه قاتل عمد بگریزد و بر او دست نیابند تا بمیرد، اکثر علماء گفته اند دیه از مال او می گیرند، و بعضی گفته اند: اگر مال نداشته باشد از خویشان نزدیک او می گیرند، پس از خویشان دورتر، و بر این مضمون روایت معتبری وارد شده است (1) و بعضی گفته اند: مطلقا دیه نمی گیرند.

چهارم: در روایت معتبری (2)منقول است که مردی را نزد عمر آوردند که برادر

1- تهذیب الاحکام 10: 170 ح 12.

2- تهذیب الاحکام 10: 278 ح 13.