آیین کیفری اسلام: شرح فارسی تحریر الوسیله ( حدود) جلد 1 صفحه 326

[حکم الشهاده مع الإطلاق أو التقیید]

مسأله 11 - تکفی الشهاده علی نحو الإطلاق بأن یشهد الشهود: أنّه زنی وأولج کالمیل فی المکحله من غیر ذکر زمان أو مکان أو غیرهما. لکن لو ذکروا الخصوصیات واختلف شهادتهم فیها، کأن شهد أحدهم بأنّه زنی یوم الجمعه والآخر فی مکان غیره أو بفلانه والآخر بغیرها لم تسمع شهادتهم ولا یحدّ ویحدّ الشهود للقذف. ولو ذکر بعضهم خصوصیه وأطلق بعضهم فهل یکفی ذلک أو لابدّ مع ذکر أحدهم الخصوصیه أن یذکرها الباقون؟ فیه إشکال والأحوط لزومه.

حکم شهادت مطلق و مقیّد

اشاره

در این مسأله سه فرع مطرح است:

1 - آیا شهود در باب زنا، علاوه بر شهادت به این که ایلاج و دخول را «کالمیل فی المکحله» رؤیت کرده اند، باید شهادت به خصوصیّات زمانی و مکانی و مزنیّ بها نیز بدهند و یا آن که ذکر خصوصیّات لازم نیست و شهادت مطلق کافی است؟

2 - بنا بر کفایت شهادت مطلق، اگر شهود بعضی از خصوصیّات را گفتند، در صورتی که در خصوصیّات مذکوره اتّفاق نظر داشتند، مشکلی نیست و حدّ جاری می شود؛ امّا اگر در پاره ای از خصوصیّات اختلاف داشتند، مانند: این که یکی به زنای زید در روز جمعه و دیگری به زنای او در روز شنبه شهادت داد، یکی مکان زنا را خانه ی زید، دیگری خانه ی عمرو و یا یکی مزنیّ بها را هند و دیگری غیر او گفت، به این شهادت ترتیب اثر داده نشده، و حدّی جاری نمی شود؛ لیکن بر شهود حدّ قذف می زنند.

3 - اگر تعدادی از شهود، شهادت مطلق داده و برخی از آنان به ذکر خصوصیّات پرداختند، آیا لازم است شهود دیگر نیز به بیان خصوصیّات بپردازند؟ در این فرع اشکال است؛ احتیاط در بیان خصوصیّات می باشد.