آئین کیفری اسلام جلد 3 صفحه 106

ثانیاً: به گفته ی صاحب جواهر رحمه الله حرز یک عنوان و خصوصیّتی در رابطه ی با خود مال است «إذ هو (أی الحرز) الشی ء المعدّ لحفظ الشی ء فی نفسه، والمراقبه ونحوها إنّما هی حراسه للشی ء لا حرز له عرفاً».(1)

مال درون منزل قرار می گیرد یا در اندرون صندوق می گذارند و خلاصه مال در یک مکان محفوظی واقع می شود، امّا عبا را در مدرسه ی فیضیّه گذاشتن و از دور مراقبت نمودن، جنبه ی حرزی به مال نمی دهد.

اگر وقتی شما مشغول نگاه کردن هستید عبا را ببرد، می توان گفت: از حرز برد؟ آیا این سرقت است یا غصب؟ در معنای سرقت به نظر عرف عنوان خفا و سرّ معتبر است.

اگر یک لحظه غفلت کردید و عبا را بُرد، شما که مراقب عبا نبودید تا عنوان حرز محقّق گردد و سرقت صادق آید، مراقبت قبلی مفید فایده نیست؛ زیرا، باید سرقت مال از حرز صادق باشد تا قطع دست مترتّب گردد. این نکات بیانگر این است که مراقبت و مواظبت سبب تحقّق حرز نمی گردد.

فرع سوّم: سرقت پرده ی کعبه و ...

اگر بر طبق قواعد و ضوابط بحث کنیم، خانه ی خدا و مشاهد مشرّفه از اماکن عمومی هستند که رفت و آمد در آن ها آزاد است و نیاز به اذن و اجازه ندارد. اگر کسی از کتاب ها، قرآن های نفیس، فرش و مانند آن ها که در آن مکان مقدّس وجود دارد، سرقت کند، از جهت عدم حرز و عدم منع و رادع بین اموال و مردم، سرقت از حرز صادق نیست. در مساجد و مشاهد مشرّفه نیز حکم بنا بر قاعده همین است.

اگر بر طبق نصوص و روایاتی که از معصومین علیهم السلام رسیده است بخواهیم مطلب را تمام کنیم، روایت صحیحه ی عبدالسلام هروی از امام رضا علیه السلام بیانگر این مطلب است که امام زمان عجّل اللَّه تعالی فرجه الشریف، دست بنی شیبه (کلیدداران خانه ی کعبه) را می برد و در روایت دیگر دست آن ها را به بیت اللَّه آویزان می کند و منادی ندا می دهد: اینان گروهی هستند که از خدا و بیت اللَّه دزدی کرده اند.(2)

1- جواهر الکلام، ج 41، ص 503.

2- وسائل الشیعه، ج 9، ص 356، باب 22 از ابواب مقدّمات طواف، ح 13.