آئین کیفری اسلام جلد 3 صفحه 418

کلمات فقها در این مورد نیز مختلف است. مرحوم کاشف اللثام اسلام اصلی و اختیاری او را پس از بلوغ لازم می داند؛(1) ولی شهید ثانی رحمه الله همان اسلام حکمی را کافی می داند.(2) امام راحل رحمه الله در بحث ارث به کلام کاشف اللثام رحمه الله تصریح کرده و می گویند: باید پس از بلوغ برهه ای از زمان بر او بگذرد تا مسلمان اصلی شده باشد؛ پس، اگر ارتدادی از او سر زد، احکام مرتدّ فطری بر او مترتّب می شود. در این جا نیز باید به روایات متوسّل شد.

وبالإسناد عن ابن محبوب، عن هشام بن سالم، عن عمّار السّاباطی، قال:

سمعت أبا عبد اللَّه علیه السلام یقول: کلّ مسلم بین مسلمین ارتّد عن الإسلام وجحد محمّداً صلی الله علیه و آله نبوَّته وکذّبه فإنّ دمه مباح لمن سمع ذلک منه، وامرأته بائنه منه یوم ارتّد، ویقسّم ماله علی ورثته وتعتدّ امرأته عدّه المتوفّی عنها زوجها وعلی الإمام أن یقتله ولا یستتیبه.(3)

فقه الحدیث: در این موثّقه، امام صادق علیه السلام فرمود: هر مسلمانی که پدر و مادرش مسلمان بودند، اگر از اسلام برگشت و نبوّت محمد صلی الله علیه و آله را انکار، و آن حضرت را تکذیب کرد، خونش برای هر کسی که ارتدادش را شنیده باشد حلال است. از روز ارتداد، زنش از او جدا، و مالش بین ورثه اش تقسیم می شود و زنش عدّه ی وفات می گیرد؛ و بر امام واجب است او را بکشد و توبه ندهد.

کیفیّت دلالت: آیا ظاهر عرفی کلمه ی «مسلم» در عبارت «کلّ مسلم ...» به گونه ای است که هم مسلمان بالاصل را بگیرد و هم محکوم به اسلام را به خاطر عدم بلوغ؟ تا نتیجه این باشد که اگر یک بچّه ی مسلمانی مقارن با بلوغ یا یک لحظه بعد از بلوغ ارتداد پیدا کرد او را نیز شامل شود؟

ظاهر «کلّ مسلم» مسلم واقعی و بالأصاله است؛ یعنی کسی که بعد از بلوغ اسلام را اختیار کرده باشد، بر چنین فردی اگر نبوّت نبیّ را انکار و رسالت آن حضرت را تکذیب

1- کاشف اللثام، ج 2، ص 436.

2- مسالک الافهام، ج 15، ص 26.

3- وسائل الشیعه، ج 18، ص 545، باب 1 از ابواب حدّ مرتد، ح 3.