آئین کیفری اسلام جلد 3 صفحه 442

هرچند عامی مذهب می باشد. پس، روایت موثّقه است و نیازی به جابر ندارد.

فقه الحدیث: امام صادق علیه السلام فرمود: مرد مرتدّ را توبه می دهند؛ اگر نپذیرفت، او را می کشند؛ و زن مرتدّ را توبه می دهند؛ اگر زیربار نرفت، زندانی شده او را اذیّت و آزار می دهند.- به همان شکلی که در قسمتی از روایات آمده بود؛ به او قوت لایموت می دهند و در اوقات نماز او را می زنند.-

کیفیّت دلالت: شهید ثانی رحمه الله می فرماید: جمله ی اول را باید بر مرتدّ ملّی حمل کرد؛ جمله ی دوّم نیز به حکم اتّحاد سیاق مربوط به مرتدّ ملّی می شود. در نتیجه، بحث استتابه مربوط به مرتدّ ملّی است و برای زنی که ارتدادش فطری باشد، دلیلی بر استتابه نداریم.(1)

صاحب جواهر رحمه الله می فرماید: این روایت، دو موضوع و دو حکم دارد. اگر صدر روایت به قرینه ی روایات دیگر بر مرتدّ ملّی حمل شد، چرا دست از اطلاق ذیل روایت برداریم؟

ذیل که قرینه ی برخلاف و دلیل بر تقیید ندارد؟ بنابراین، به اطلاق موضوع دوّم تمسّک کرده و می گوییم: «المرأه المرتدّه تستتاب مطلقاً أی سواء کانت فطریه أم ملّیّه».(2)

ظاهراً حقّ با صاحب جواهر رحمه الله است. شهید ثانی رحمه الله نیز فتوای صریحی به تفاوت بین زن مرتدّ ملّی با فطری نداده است. می گوید: از نصوص چنین چیزی برداشت می شود.

نتیجه: از زنی که به ارتداد ملّی یا فطری مرتدّ شد، توبه طلب می کنند؛ اگر توبه کرد، از زندان آزاد می شود و هیچ مسأله ای ندارد؛ و اگر زیربار نرفت، به زندان ابد می افتد.

کیفیّت توبه ی زن مرتدّ

اشاره

استتابه و طلب توبه فقط یک مرتبه از طرف حاکم است، اگر به دنبال استتابه ی حاکم توبه نکرد، لیکن یک ماه بعد خودش اظهار توبه کرد، ظاهراً از او نمی پذیرند. این طور نیست که مسأله در اختیار زن باشد که هر وقت تصمیم گرفت، توبه کند. این توبه غیر از توبه ی به درگاه پروردگار است که هر وقت اراده کرد، می تواند توبه کند.

1- مسالک الافهام، ج 15، ص 26.

2- جواهرالکلام، ج 41، ص 612.