مشروعیت اقامه حدود و تعزیرات در عصر غیبت صفحه 10

زمان دارای مفهومی خاص در علم خاصی شده باشند،اما بی گمان این مفاهیم نو همچنان ارتباطی وثیق با مفاهیم اولیه دارند.از این رو،فهم دقیق بار معنایی یک واژه،مستلزم دانستن معنای لغوی،شناخت ریشه اشتقاقی و مشتقات آن است.

الف)ریشه واژه حد

«حدَّ»از الفاظ مشترک است که یا از حدَّ یحَد به معنای غضبناک شدن، (1)و یا از حدَّ یحُد در معانی متعددی ریشه گرفته،در این معانی گوناگون به کار رفته است:متمایز کردن،حد و مرز ساختن،تیز کردن،منصرف کردن،بازداشتن از انجام کار،اجرای حدود الهی،پوشیدن لباس سیاه و عزاداری کردن در سوگ عزیزان. (2)

ب)معنای اصلی واژه

همان گونه که ریشه«حدّ»معانی متعددی دارد،واژه«حد»در معنای اسمی نیز در معانی متعددی به کار رفته است.برخی از این معانی عبارت اند از:منع و حبس، (3)حایل یا فاصل میان دو چیز، (4)مکان،ناحیه،سوی،جانب، (5)نهایت هر چیز، (6)حکم شرعی، (7)عقوبتی که گناهکار را از بازگشت به گناه بازمی دارد و موجب تأدیب و عبرت دیگران می شود، (8)پیوسته،چسبنده، (9)صلابت و استواری، (10)منتهای هر شیء،نقطه ای که آن چیز بدان منتهی می شود و از آن فراتر نمی رود، (11)سختی و شدت و

1- (1) .فیروزآبادی،قاموس المحیط،ج1،ص286.
2- (2) .جوهری،الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه،ج2،ص463.
3- (3) .ابن منظور،لسان العرب،ج3،ص143.
4- (4) .جوهری،الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه،ج2،ص463.
5- (5) .زبیدی،تاج العروس،ج4،ص412.
6- (6) .خلیل بن احمد،کتاب العین،ج3،ص19.
7- (7) .طریحی،مجمع البحرین،ج1،ص472.
8- (8) .زبیدی،تاج العروس،ج4،ص411.
9- (9) .خلیل جر،فرهنگ لاروس،ج1،ص811.
10- (10) .ابن منظور،لسان العرب،ج3 ص143.
11- (11) .ابن اثیر،غریب الحدیث،ج1،ص353.