مشروعیت اقامه حدود و تعزیرات در عصر غیبت صفحه 109

1.سیره رسول خدا صلّی الله علیه و آله: ایشان زمانی به احکام جزایی اسلام روی آورد که اسلام را به طور کامل در مدینه اجرا کرد و اسباب و زمینه های فساد ریشه کن گشت. (1)

2.آیه 56 سوره اعراف: وَ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ ؛و در زمین پس از اصلاح آن فساد نینگیزید و او را از روی بیم و امید بخوانید؛چون رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است»،با این بیان که ابتدا باید اصلاح صورت گیرد و سپس از فساد منع شود.همان طور که در روایات تفسیری آمده،این آیه از فساد در زمین پس از آن که با بعثت انبیا اصلاح گردید،منع می نماید. (2)پس ابتدا باید جامعه اصلاح شود،آن گاه در صورتی که بعد از اصلاح همچنان عده ای به فساد در زمین پرداختند،این فساد انگیزان با اقامه حدود و تعزیرات،به مجازات رسند.

اما رجوع به تفسیرهایی که از این آیه ارائه شده،مدعای فوق را ثابت نمی کند.علامه طباطبایی در تفسیر المیزان این قسمت از آیه را وظیفه ای اجتماعی و مسئولیت هر یک از افراد جامعه در برابر یکدیگر دانسته است. (3)بر این اساس،مفاد آیه دستوری است به اصلاح امور مردم و ریشه کن ساختن ستم از میان آنان.بر اساس این تفسیر،این آیه نه تنها از اجرای حدود منع نمی کند،بلکه به اصلاح جامعه و از میان بردن زمینه های فساد و ستم ترغیب می نماید،در حالی که می دانیم هدف اصلی از تشریع حدود نیز،همین امر بوده است.پس این آیه خود مؤید جواز اقامه حدود است.

گرچه اصل مدعا و لزوم اسلامی شدن همه جانبه اجتماع،امری است صحیح و لازم،ولی هیچ دلیلی در دست نیست که احکام جزایی اسلام باید پس از نهادینه شدن دیگر نهادهای اسلامی اجرا گردد.شاهد آوردن از سیره رسول خدا صلّی الله علیه و آله نیز پذیرفتنی نیست؛چون تأخیر در تشریع،دلیل تأخیر در اجرا بعد از کامل شدن تشریع نخواهد بود.آری،لازم است جامعه به سوی تطبیق کامل اسلام پیش رود،ولی باید همه جوانب

1- (1) .همان.
2- (2) .عیاشی،تفسیر العیاشی،ج2،ص19؛قمی،تفسیر القمی،ج1،ص236؛عروسی حویزی،تفسیر نور الثقلین،ج2،ص41.
3- (3) .سید محمدباقر موسوی همدانی،ترجمه المیزان،ج8،ص199.