مشروعیت اقامه حدود و تعزیرات در عصر غیبت صفحه 140

را در امام معصوم متزلزل می کند. (1)به علاوه،ظاهر روایت دعوت ائمه به عدالت در اجرای حدود است.به یقین اگر مراد از ائمه،صرفاً معصومان باشند،این دعوت لغو خواهد بود.پس مراد از امام در این روایت،اعم از امام معصوم است.به دلیل همین تزلزل ظهور،به نظر می رسد به بررسی جداگانه این روایت نیاز نباشد؛به ویژه با توجه به یکسانی مستند و تشابه الفاظ هر دو روایت.

الف)بررسی سند

این روایت در کتاب های نوادر و دعائم الاسلام به صورت مرسل آمده است؛با این تفاوت که دعائم روایت را مستقیماً از امیرمؤمنان علیه السلام روایت کرده،ولی در نوادر این روایت از امام صادق علیه السلام از پدرانش از امیرمؤمنان علی علیه السلام نقل شده است.در کتاب اشعثیات روایت به صورت مسند و با این سند دیده می شود:محمد بن اشعث از موسی بن اسماعیل از اسماعیل بن موسی الکاظم علیه السلام از حضرت امام موسی کاظم علیه السلام از امام جعفر صادق علیه السلام از پدرانشان از امیرمؤمنان علیه السلام. (2)گرچه افراد قرار گرفته در این طریق مورد اعتمادند،با وجود این،سند روایت با اشکال های متعددی روبه رو شده،که بیشتر آنها به خود کتاب و معتمد بودن آن برمی گردد.درباره این کتاب دیدگاه های متفاوتی وجود دارد.برخی آن را از کتاب های قدیم مورد اعتماد و از اصول اصطلاحی دانسته اند، (3)بعضی آن را مرسل (4)و گروهی ضعیف (5)پنداشته اند.آیت الله خویی نیز با اذعان به مورد اعتماد بودن اصل کتاب،در تطابق آن با کتاب موجود فعلی دچار تردید گشته،چون کتاب موجود از هند به دست یکی از سادات به همراه مجموعه ای آورده شده و پیش از آن در دسترس علما نبوده است. (6)همین امر موجب شده روایاتی که فقط

1- (1) .«ثلاثه ان فعلتموها لم ینزل بکم بلاء:جهاد عدوکم،و اذا رفعتم حدودکم الی ائمتکم فحکموا فیها بالعدل،و ما نصحتم لائمتکم».(قاضی نعمان مغربی،دعائم الاسلام،ج2،ص 404).
2- (2) .اسماعیل بن موسی،الاشعثیات،ص42.
3- (3) .آقابزرگ تهرانی،الذریعه،ج2،ص109.
4- (4) .آقارضا همدانی،مصباح الفقیه،ج2،ص438.
5- (5) .محمدحسن نجفی،جواهر الکلام،ج21،ص298.
6- (6) .سید ابوالقاسم خویی،کتاب الزکاه،ص171.